Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
Ο αντιπρόεδρος του Ελληνο-Ιταλικού Επιμελητηρίου, κ. Άγγελος Μοχλούλης, μιλά στο Liberal για τα παραδείγματα που μπορούμε να αντλήσουμε από την εμπειρία της γειτονικής Ιταλίας, αλλά και για την πολιτική και οικονομική σταθερότητα που περιμένουν οι ξένοι επενδυτές προκειμένου να επενδύσουν στην Ελλάδα.
Αναφέρεται επίσης στο πως μπορεί να γίνει αποτελεσματικότερο το marketing των ελληνικών προϊόντων, αλλά και στο γεγονός πως, παρότι οι εξαγωγές μοιάζουν σήμερα με αυτονόητη διέξοδο για τις ελληνικές επιχειρήσεις, οι περισσότερες ήταν επί πολλά χρόνια προσανατολισμένες στην εγχώρια υπερκαταναλωτική αγορά και καλούνται πλέον να προσαρμοστούν σε νέες συνθήκες, δίνοντας έμφαση στην ποιότητα των προϊόντων τους.
Κύριε Μοχλούλη, πρόσφατα, συνδιοργανώσατε στο ΕΒΕΑ, μαζί με άλλους φορείς (Πρεσβεία της Ιταλίας, Ένωση Βιομηχάνων της Ιταλίας (CONFINDUSTRIA), Ινστιτούτο Εξωτερικού Εμπορίου της Ιταλίας (I.C.E.), Ελληνο-Ιταλικό Επιμελητήριο της Θεσσαλονίκης) το 1οBusinessForumΕλλάδας-Ιταλίας. Η εκδήλωση έγινε σε πολύ υψηλό επίπεδο, δεδομένης της παρουσίας των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Ιταλίας, Νίκου Κοτζιά και Paolo Gentiloni. Τι εντυπώσεις αποκομίσατε από τις εργασίες του Forum;
Η εκδήλωση ήταν πολύ επιτυχημένη -αν και οργανώθηκε εσπευσμένα- και αντικατοπτρίζει αφενός τη βαρύτητα των σχέσεων Ελλάδας-Ιταλίας αλλά και την ζωντάνια που χαρακτηρίζει την Ιταλική κοινότητα –επιχειρήσεις και πρόσωπα- στην Ελλάδα και κυρίως το δυναμισμό του Ελληνο-Ιταλικού Επιμελητηρίου το οποίο τα τελευταία χρόνια εξελίσσεται σε ένα από τα σημαντικότερα διακρατικά επιμελητήρια. Οι Ιταλικοί φορείς που συμμετείχαν καλύπτουν όλες τις πτυχές των επιχειρηματικών δράσεων που είναι ήδη πολύ αναπτυγμένες ανάμεσα στις δύο χώρες αλλά μπορούν να έχουν ακόμη καλύτερες προοπτικές. Η παρουσία του πολιτικού προσωπικού αμφοτέρων των χωρών, απλά επιβεβαιώνει την πρόθεση περαιτέρω βελτίωσης.
Η εταιρία σας ασχολείται με το ελαιόλαδο και είναι ιταλική. Τι πραγματικά συμβαίνει με το ελληνικό ελαιόλαδο στην παγκόσμια αγορά; Δώστε μας κάποιους συσχετισμούς στα μεγέθη των δύο χωρών.
Το ελαιόλαδο αποτελεί μόνο το 5% μεταξύ των φυτικών ελαίων στην παγκόσμια διατροφή και η τιμή του είναι σχεδόν διπλάσια από πολλά από τα άλλα φυτικά έλαια. Η διατροφική του αξία όμως είναι υψηλότατη και τα τελευταία χρόνια έχει συνδεθεί άρρηκτα με τη Μεσογειακή Δίαιτα. Έχει λοιπόν και θα έχει για πάντα τα χαρακτηριστικά ενός gourmet προϊόντος και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται τόσο στο επίπεδο της παραγωγής και τυποποίησης όσο και της κατανάλωσής του.
Παγκοσμίως παράγονται περίπου 3 εκατ. τόνοι ελαιόλαδου με σχετικά αντίστοιχη ζήτηση και κατανάλωση. Το 50% της εν λόγω παραγωγής (περίπου 1,5 εκατ) προέρχονται από την «αχανή» Ισπανική ύπαιθρο με την Ιταλία να ακολουθεί (600.000 τόνους) και τρίτη την Ελληνική παραγωγή με περίπου 350.000 τόνους. Κάτι που δεν είναι κοινώς γνωστό, αλλά αποτελεί μια σημαντικότατη παράμετρο για τα μεγέθη που προαναφέρθηκαν είναι το γεγονός ότι οι Έλληνες είναι μακράν οι παγκόσμιοι πρωταθλητές στην κατά κεφαλή κατανάλωση ελαιόλαδου με περίπου 18 κιλά όταν οι Ισπανοί ακολουθούν με 12. Αυτό σημαίνει ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος της παραγωγής μας το ιδιοκαταναλώνουμε. Αποτελεί κοινοτυπία να τονίσουμε ότι η ποιότητα του Ελληνικού ελαιόλαδου είναι κορυφαία παγκοσμίως.
Είναι σαφές ότι οι Ιταλοί κατάφεραν να «εμπορευματοποιήσουν» τα πολιτιστικά τους στοιχεία χωρίς να αλλοιώσουν καθόλου τον χαρακτήρα τους. Γιατί δεν συνέβη το ίδιο με την δική μας παράδοση, μολονότι είναι ξεχωριστή; Υπάρχουν ακόμα περιθώρια να ντύσουμε με ελληνική αισθητική τα προϊόντα μας και να τα πουλήσουμε ή το χάσαμε δια παντός το παιχνίδι;
Το παιχνίδι ασφαλώς και ΔΕΝ χάθηκε, θα μπορούσα να πω ότι αντιθέτως τώρα αρχίζει. Η καθυστέρηση αποτελεί ένα μειονέκτημα αλλά η ποιότητα των Ελληνικών αγροτικών προϊόντων λειτουργεί προς όφελός μας. Δεν είναι τυχαίο ότι τα αγροτικά προϊόντα προστιθέμενης αξίας καταδεικνύονται από διεθνής οργανισμούς και αναλυτές ως ένας από τους βασικούς πυλώνες του νέου start up της Ελληνικής οικονομίας που όλοι επιθυμούμε και αναμένουμε. Από οργανωτικής άποψης είναι σαφές πως βρισκόμαστε πολύ πίσω σχετικά με το στοχευμένο Ιταλικό marketing πολλών δεκαετιών, που έχει «κατοχυρώσει» στις καταναλωτικές συνήθειες των ανεπτυγμένων χωρών το Made in Italy ως το κορυφαίο διατροφικό πιστοποιητικό ποιότητας.
Επιτρέψτε μου όμως να τονίσω ότι η δική μας καθυστέρηση στο να επενδύσουμε σε αυτή την κατεύθυνση μας υποχρεώνει να σκεφτούμε και να δραστηριοποιηθούμε διαφορετικά (Steve Jobs: think different!). Το αποτελεσματικότερο φθηνότερο και οργανωτικά ευκολότερο marketing των Ελληνικών προϊόντων δεν θα πρέπει να γίνει επιτόπια στις ξένες αγορές όπου ήδη βρίσκονται τοποθετημένοι οι ανταγωνιστές μας επί δεκαετίες. Ο Ελληνικός τουρισμός φέρνει στην Ελλάδα, εκατομμύρια εν δυνάμει καταναλωτών των προϊόντων μας. Σε αυτούς πρέπει να απευθυνθούμε με σοβαρότητα, να τους γνωρίσουμε τα προϊόντα μας και να τους κάνουμε να τα αγαπήσουν.
Εάν συνδέσουν στο θυμικό τους τις καλύτερες στιγμές της ζωής τους που είναι πάντα οι διακοπές με τα εξίσου υψηλής ποιότητας Ελληνικά τρόφιμα, είναι βέβαιο ότι θα τα αναζητήσουν και στην πατρίδα τους. Εξυπακούεται ότι τα Ελληνικά προϊόντα θα πρέπει να διοχετεύονται στις ξένες αγορές τυποποιημένα ώστε κεφαλαιοποιείται εντός της χώρας μας η προστιθέμενη αξία τους.
Ποια είναι τα περιθώρια συνεργασίας Ελλάδας- Ιταλίας στις αναπτυξιακές πολιτικές;
Η Ιταλία είναι ο παγκόσμιος ηγέτης σε δύο κρίσιμους τομείς του κλάδου των τροφίμων. Στην έρευνα και παραγωγή μηχανολογικού εξοπλισμού επεξεργασίας τροφίμων υπερυψηλής τεχνολογίας, αλλά και στο δυναμικό και πολύ επιτυχημένο marketing των τελικών προϊόντων. Η συνεργασία των δύο χωρών θα πρέπει να περιέχει και τους δύο τομείς. Η Ιταλία θα εντείνει ασφαλώς προς όφελός της τις εξαγωγές, την τεχνογνωσία και τεχνολογία της προς την Ελλάδα, οι δε Ελληνικές επιχειρήσεις θα πετύχουν έτσι να γίνουν περισσότερο εξωστρεφείς.
Οι τρέχουσες οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα δεν βοηθούν στους τομείς της χρηματοδότησης αλλά οι Ιταλοί εκτός του ότι είναι γεωγραφικά, ιστορικά και πολιτιστικά οι παραδοσιακοί μας γείτονες και εμπορικοί συνεργάτες, είναι και ο λαός που κατανοεί καλύτερα από όλους τις δυσκολίες μας. Εκδηλώσεις σαν το Business Forum εδραιώνουν ακόμη περισσότερο αυτούς τους δεσμούς αλλά μπορούν και να θέσουν τις θεσμικές βάσεις για συνεργασία ακόμη και στο φλέγον θέμα των χρηματοδοτήσεων.
Πιστεύετε ότι η οικονομική κρίση μπορεί να δώσει μια νέα δυναμική στην εξωστρέφεια της ελληνικής αγοράς; Οι επιχειρήσεις των εξαγωγών φαίνεται ότι δεν αντιμετωπίζουν τόσο μεγάλα προβλήματα, όσο αυτές που απευθύνονται στο εσωτερικό.
Οι άνθρωποι των επιχειρήσεων συνηθίζουν να λένε ότι το επιχειρείν μπορεί να αρρωστήσει αλλά είναι αδύνατο να πεθάνει ακόμη και στα πλέον αντίξοα από άποψη επιχειρηματικότητας περιβάλλοντα! Συνδέεται με θεμελιώδεις ανάγκες των ανθρώπων και των κοινωνιών και επομένως πάντα βρίσκει τις κατάλληλες διεξόδους αναλόγως των συνθηκών. Στην Ελλάδα του σήμερα η εμφανέστερη διέξοδος είναι οι εξαγωγές. Αυτό ως επιχείρημα εμφανίζεται αυτονόητο αλλά στην εφαρμογή του είναι δύσκολο διότι οι περισσότερες επιχειρήσεις ήταν επί πολλά χρόνια προσανατολισμένες στην εγχώρια υπερκαταναλωτική αγορά.
Απαιτείται πρωτίστως η πολύ υψηλή ποιότητα των προϊόντων, η οργάνωση ενός διαφορετικού μοντέλου πωλήσεων και βεβαίως η θεσμική υποστήριξη των εξαγωγών. Σημαντικό ρόλο για την επίτευξη της εξωστρέφειας μπορούν να παίξουν και οι κατάλληλες συνεργασίες και από ότι φαίνεται η χώρα μας βρίσκεται στο στόχαστρο με την καλή έννοια πολλών υποψήφιων επενδυτών από το εξωτερικό οι οποίοι είναι έτοιμοι να επενδύσουν σε Ελληνικές επιχειρήσεις με μόνη προϋπόθεση την ύπαρξη πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας. Πιστεύω ότι αυτό είναι το επιχειρηματικό στοίχημα των επόμενων μηνών.
* O κ. Άγγελος Μοχλούλης είναι Γενικός Διευθυντής της Pieralisi Hellas AE και αντιπρόεδρος του Ελληνο-Ιταλικού Επιμελητηρίου
