Του Κυριάκου Αθανασιάδη
Ο σπουδαίος αντεργκράουντ εικαστικός και μέγας μπιτ συγγραφέας Πάνος Κουτρουμπούσης («Εν αγκαλιά de Κρισγιαούρτι», «Στον θάλαμο του Μυθογράφφ» κ.ά.) υπήρξε μεταξύ πολλών άλλων και ο εμπνευστής του ακρωνυμίου ΚΔΩΑ, που σημαίνει Κτηνώδης Δύναμη Ωγκώδης Άγνοια: προσοχή, το Ογκώδης με ωμέγα για να δηλωθεί, ακριβώς, η Άγνοια, καθώς αυτός στον οποίο προσάπτουμε ΚΔΩΑ δεν ξέρει καν να γράφει, είναι αστοιχείωτος. Εν πάση περιπτώσει, και περιέργως πώς, στην αρχή η ΚΔΩΑ ήταν κάτι γλυκύ, όμορφο και παράξενο, ένα είδος ανοιχτής λέσχης που ίδρυσε ο ίδιος ο Κουτρουμπούσης: «[Η ΚΔΩΑ] είναι ομάδα, σαν virtual κόμμα ας πούμε, με ιδρυτή εμένα και σύμβολα τον Σωκράτη, που είπε, “Ένα ξέρω, ότι δεν ξέρω τίποτα”, και τον Ηρακλή ως κτηνώδη δύναμη. Είναι άγνωστο πόσα αόρατα μέλη υπάρχουν γενικά, αλλά πολλοί, ακόμα και δημοσιογράφοι, χρησιμοποιούν την ΚΔΩΑ στα κείμενά τους».
Πολύ γρήγορα, ο όρος ΚΔΩΑ έγινε κοινό κτήμα πολλών (των παρεπιδημούντων στο τότε Ντόλτσε του Κολωνακίου, στα καφενεία των Εξαρχείων, στο Πάντειο και αλλού) και αποδιδόταν σε όποιον ήταν «απέναντι» και διέθετε τουλάχιστον το ένα από τα δύο χαρακτηριστικά — η Κτηνώδης Δύναμη, ας πούμε, δεν ήταν πάντα απαραίτητη, την προϋπέθετε συνήθως η Ωγκώδης Άγνοια, γιατί ο Υπερβλάξ μπορεί να στραπατσάει οτιδήποτε εν τη ηλιθιότητί του. Το περίφημο αρκτικόλεκτο, αυτή η εύηχη δισύλλαβη αξιακή κρίση, μπορούσε πολύ εύκολα να αποδοθεί σε πολιτικούς, σε εκπροσώπους των Σωμάτων Ασφαλείας, σε δημοσιογράφους, καθηγητές κ.ο.κ., και μεταφερόταν από στόμα σε στόμα με ταχύτητα μετάδοσης καλού ανεκδότου.
Κανείς, από όσο ξέρω, δεν θα χαρακτήριζε ΚΔΩΑ έναν «απλό άνθρωπο». Ήταν ακριβός όρος (και ακριβής) και δεν χαλαλιζόταν έτσι εύκολα, ή απερίσκεπτα. Τον απευθύναμε εκεί που θα έπιανε τόπο, εκεί που «έπρεπε». Όμως ήταν και άλλες εποχές τότε. «Αθώες». Προσωπικά έμαθα τον όρο κάπου στα μέσα της δεκαετίας τού '80, για να το προσδιορίσω χρονικά. Υπήρχε ένα ολόκληρο σύμπαν δυνατοτήτων μπροστά μας εκείνο τον καιρό, «γίνονταν πράγματα», η Ελλάδα είχε μεν γεμίσει μουστάκια και περιποιημένες γενειάδες αλλά έδειχνε και να ενηλικιώνεται ταυτόχρονα, να εκσυγχρονίζεται τέλος πάντων, και γενικώς ζούσαμε μία εποχή υπεραφελούς, γλυκυτάτης, απολύτως ανεύθυνης για οτιδήποτε κοσμογονίας, κι ας ήμασταν διαρκώς «απέναντι». Ήταν ωραία τα 80s.
Μιάμιση γενιά μετά, ΚΔΩΑ μπορούμε πια να πούμε οποιονδήποτε. Ακόμη και έναν άγνωστό μας, και μάλιστα κάποιον που αποκλείεται να γνωρίσουμε ποτέ (γιατί, συχνά, είναι ανώνυμος). Και, εδώ είναι το «αστείο», πολύ συχνά έχουμε δίκιο όταν τον απευθύνουμε σε κάποιον. Και πάλι, ο όρος μπορεί να αποδοθεί σε όποιον έχει τουλάχιστον το ένα από τα δύο χαρακτηριστικά, αν και πλέον τα πράγματα έχουν έρθει τούμπα — αυτή τη φορά, δεν είναι πάντα απαραίτητη η Ωγκώδης Άγνοια: συνήθως την προϋποθέτει και την εμπεριέχει η Κτηνώδης Δύναμη. Ποια Κτηνώδης Δύναμη; Αυτή που μας παρέχει η υπερχρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. (Δεν λέω η «κακή χρήση», γιατί τα Μέσα εμπεριέχουν εκ της κατασκευής τους κάθε τρόπο χρησιμοποίησής τους, καλό, κακό, μέτριο, χρήσιμο, ωφέλιμο, επικερδή, τα πάντα).
Δείτε, επί παραδείγματι, πόσο εύκολα μπορεί κανείς να εξευτελίσει κάποιον χρησιμοποιώντας λίγη ΚΔΩΑ. Είτε είναι ένας απλός χρήστης είτε ένας δημοσιογραφίσκος είτε ένα τρολ, λίγη Κτηνώδης Δύναμη Ωγκώδης Άγνοια αρκεί για να κάνεις έναν άνθρωπο —οποιονδήποτε, δημόσιο πρόσωπο ή μη— το λιγότερο να χάσει τον ύπνο του. Συνήθως αυτό το κάνουν επαγγελματίες τής ΚΔΩΑ: ας πούμε, τα τρολ των 0,60 € ανά tweet τού Μαξίμου. Αλλά όχι πάντα, και όχι μόνο. Μπορεί να το κάνει ο καθένας. Τα δε αυτόκλητα (και εκτός payroll) τρολ είναι πολύ περισσότερα των εξ επαγγέλματος τρολ. Ναι: η αύξηση των ΚΔΩΑ έχει λάβει στον καιρό μας διαστάσεις κοσμογονίας: στην κολυμβήθρα των ΜΚΔ, οι ΚΔΩΑ πολλαπλασιάζονται όπως πολλαπλασιάζονταν τα Γκρέμλιν με το νερό σε εκείνη την παλιά ταινία.
Αλλά αυτός ο πολλαπλασιασμός των ΚΔΩΑ τα έχει τοποθετήσει παντού. Κυριολεκτικά παντού. Δείτε —τι άλλο;— τη Βουλή. Ποιος θα περίμενε πριν δύο δεκαετίες ότι θα είχαμε μια συμμορία προδοτών εκεί μέσα, μια γκρούπα νεοναζί, που πιο ΚΔΩΑ δεν έχει; (Για δαύτους μάλιστα ισχύουν και τα δύο: στην περίπτωσή τους έχουμε και Ωγκώδη Άγνοια, και Κτηνώδη Δύναμη — με έμφαση στο κτηνώδης, όχι στη δύναμη). Ή, για να μη μιλήσουμε για φαρσοκωμωδίες τύπου Λεβέντη, δείτε το φεϊσμπουκικό κόμμα του Καμμένου, που από το μηδέν λιπαρά τον κατέστησε ικανό να αυτοπροσκαλείται στον Λευκό Οίκο, να συναλλάζει Halloween στολές και να βάζει τον Αριστερό ριζοσπάστη Τσίπρα να του κάνει λεζάντα με τα καημένα μας τα Μιράζ, που πετούσαν σαν κάποιους πρώην πρωτοπαλαιστές που δίνουν πια, στα γεράματα, παραστάσεις σε σχολεία. (Τι ντροπή για την υπερήφανη Αεροπορία μας…)
Κτηνώδης Δύναμη Ωγκώδης Άγνοια… Κι αν για την άγνοια δεν μας πέφτει λόγος, η δύναμη μας νοιάζει και μας παρανοιάζει: είναι αδιανόητο πόσο εύκολα μπορεί ένας άνθρωπος, ένας άνθρωπος μάλιστα χωρίς ποιότητες, κάποιος ας πούμε που έχει φτιάξει από το τίποτα ένα ευκαιριακό κόμμα απίθανων τύπων με καμία ηθική πολιτική αρχή, να κόβει, να λύνει και να ράβει το μέλλον μιας χώρας, αλλά και των γειτόνων της. Ή δείτε πόσο εύκολα, μέσα σε λίγους μήνες όλους κι όλους (και όχι σε τέσσερα χρόνια που κλείνουν στην εξουσία: οι πρώτοι λίγοι μήνες τούς ήταν αρκετοί), ένα άλλο κόμμα μπόρεσε να πάρει μία χώρα σε κρίση και να τη ρίξει σε ΑΚΟΜΗ χειρότερη, διαλύοντάς τη, φέρνοντάς τη στα όρια θεσμικής εκτροπής, εξευτελίζοντάς τη σε όλο τον ελεύθερο κόσμο, διώχνοντας όποιον μπορεί να φύγει και βάζοντάς τη στον σαράφη για έναν ολόκληρο αιώνα…
Κτηνώδης Δύναμη Ωγκώδης Άγνοια.
Και τώρα σκεφτείτε ποιοι και γιατί τούς ψηφίζουν αυτούς… Και πώς θα τους χαρακτηρίζατε.
ΥΓ. Παρακαλώ, κυρίες και κύριοι πολιτικοί, μην ξανατάξετε μειωμένο ΕΝΦΙΑ, να χαρείτε. Υπάρχουν ΚΔΩΑ που θα σας πιστέψουν, και που για να μη χάσουν ένα κατοστάρικο θα χάσουν ό,τι άλλο έχουν και δεν έχουν. Με πρώτο-πρώτο αυτό το ψωροκατοστάρικο.
EDIT: Ο σπουδαίος μεταφραστής μας Δημήτρης Αρβανίτης, μας έστειλε μία διόρθωση. Αυτήν: «Με όλον τον σεβασμό απέναντι στον grand master Πητ Κουτρουμπούση, νομίζω πως πρέπει να αναφερθεί ότι οφείλουμε τη γένεση της έκφρασης ΚΔΩΑ στον άλλον grand master, τον Ρότζερ Ζελάζνυ. Το BFMI αναφέρεται στο μυθιστόρημά του "This Immortal" ή "...And Call Me Conrad", που είχε μεταφράσει ο Κουτρουμπούσης το 1970 για τις εκδόσεις Έψιλον και ξανά το 2000 (χωρίς περικοπές) για τις εκδόσεις Τρίτων».
