Κάνναβη και ελευθερία

Μια πολύ σημαντική εξέλιξη για την ατομική ελευθερία συνέβη τις τελευταίες ημέρες, καθώς τα Ηνωμένα Έθνη, υπό το βάρος των εμπειρικών δεδομένων δεκαετιών, διέγραψαν μετά από 60 χρόνια την κάνναβη από το Παράρτημα 4 της Ενιαίας Σύμβασης για τα Ναρκωτικά το οποίο περιλαμβάνει τις πλέον εξαρτησιογόνες ψυχοτρόπες ουσίες. Η κάνναβη θα συνεχίσει να περιλαμβάνεται στο Παράρτημα 1 όπου καταγράφονται τα σκληρά και επικίνδυνα ναρκωτικά.

Προσωπικά, δεν συνιστώ την ψυχαγωγική χρήση κάνναβης σε κανέναν. Πρόκειται για μια ουσία που μπορεί να έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες, κυρίως ψυχολογικές και κοινωνικές. Όμως ταυτόχρονα, θεωρώ απαράδεκτο νέοι άνθρωποι να φυλακίζονται για κατοχή και χρήση της, να στιγματίζονται για την υπόλοιπη ζωή τους, και να αναγκάζονται να συνυπάρχουν με κοινούς ποινικούς εγκληματίες. Όπως επίσης, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε τον συχνά σωτήριο ρόλο της στην ιατρική διαχείριση του χρόνιου πόνου και στην αντιμετώπιση ορισμένων παθήσεων.

Όπως έχω γράψει και προηγουμένως σε σημειώματά μου σ’ αυτήν εδώ την στήλη, ένας από τους βασικούς πυλώνες του φιλελευθερισμού είναι η αρχή της βλάβης που διατύπωσε ο σπουδαίος Τζων Στούαρτ Μιλλ. Σύμφωνα με αυτήν, το κράτος νομιμοποιείται να παρεμβαίνει περιοριστικά στην ελευθερία των ατόμων μόνο για να εμποδίσει την πρόκληση βλάβης σε άλλα άτομα, όχι για βλάβη που το ίδιο το άτομο ενδέχεται να προκαλέσει στον εαυτό του, υπό τον όρο βεβαίως ότι μιλάμε για ενήλικες πολίτες με πλήρη καταλογισμό.

Η αναγνώριση από τα Ηνωμένα Έθνη ότι η κάνναβη δεν είναι εξαρτησιογόνα - τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη σωματική εξάρτηση - αφαιρεί ένα σημαντικό επιχείρημα υπέρ της ποινικοποίησης της κατοχής και της χρήσης της. Βεβαίως, πολλές φορές η κάνναβη προκαλεί ψυχική εξάρτηση, ιδίως όταν συντρέχουν κυρίως άλλοι ψυχολογικοί και κοινωνικοί επιβαρυντικοί παράγοντες, όμως το ίδιο ισχύει και για το κάπνισμα, για την κατανάλωση αλκοόλ, ή ακόμη και για την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων βλαβερών για την υγεία φαγητών.

Εξάλλου, κι αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, οι χώρες που αποποινικοποίησαν τη χρήση της, από την Ολλανδία μέχρι πιο πρόσφατα κάποιες πολιτείες των ΗΠΑ, καταγράφουν θετικά αποτελέσματα τόσο στη δημόσια υγεία, όσο και στην εγκληματικότητα.

Με την απόφαση αυτή των Ηνωμένων Εθνών λοιπόν ερχόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στο να γλιτώσουμε από αχρείαστες διώξεις, από καταστροφές ανθρώπινων ζωών, από μια από τις πιο κατάφωρες εκφάνσεις του κράτους-γκουβερνάντα. Ξανά, αν θέλετε τη γνώμη μου, μείνετε μακρυά από κάθε είδους ψυχότροπα. Εφόσον όμως είστε ενήλικες, ως φιλελεύθερος δεν μπορώ παρά να μείνω σ’ αυτή την έντονη παραίνεση αναγνωρίζοντας την ηθική σας αυτονομία να έχετε εσείς τον τελευταίο λόγο σε ό,τι αφορά το τι θα κάνετε με το σώμα και την ψυχή σας. Και σίγουρα, δεν μπορώ παρά να επικροτήσω κάθε εξέλιξη που λιγοστεύει τον αριθμό των ανθρώπων που λιώνουν στις φυλακές χωρίς να έχουν βλάψει κάποιον συνάνθρωπό τους.