Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Αν αναρωτιόμαστε αν το Panama Leaks είναι το μεγαλύτερο σκάνδαλο, η απάντηση είναι πως όχι! Τα Panama Leaks αποκαλύπτουν έναν τρόπο για να ξεπλένεται το χρήμα, με αδιαφανείς μεθόδους, συχνά «νόμιμα» («γκρι ζώνη»), αλλά αφορά μικρά προς μεσαία ψάρια! Υπάρχουν τρόποι όμως, νομιμότατοι και διαφανείς, στη «λευκή ζώνη», ώστε μεγάλες, γιγαντιαίες, εταιρείες να φοροαποφεύγουν! Ένας από αυτούς είναι το «Tax-inversion»!
Η πρακτική χρησιμοποιείται ευρύτατα παγκοσμίως και επιτρέπει σε εταιρείες – κολοσσούς, σαν τη Starbucks και την Google, να πληρώνουν ένα σεντ για κέρδη δισεκατομμυρίων δολαρίων! Η πρακτική είναι απλή. Μία εταιρεία με έδρα π.χ. την Αγγλία ή την Ελλάδα όπου ο φορολογικός συντελεστής είναι, ας πούμε, 26%, να «συγχωνεύεται» με μία άλλη που βρίσκεται σε χώρα με φορολογικό συντελεστή π.χ. 10%, ας πούμε στη Ρωσία, αλλά και να κερδίζει από τραπεζικούς τόκους! Έτσι, ενώ οι δραστηριότητες, τα κόστη και τα κέρδη γίνονται στην Ελλάδα κυρίως, οι φόροι που εισπράττει η Αγγλία ή η Ελλάς είναι μηδέν, και η διαφορά πάει στους μετόχους της εταιρείας. Λόγω του σημαντικού κόστους που συνεπάγεται η συγχώνευση και οι διαδικασίες μεταφοράς έδρας, η πρακτική αυτή δεν είναι για «μικρά ψάρια», αλλά ακολουθείται από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Το μεγάλο όφελος όμως είναι διπλό, δεν είναι μόνο από τη φορολογία, είναι και από το κόστος χρηματοδότησης της «συγχώνευσης». Επειδή οι εταιρείες παίρνουν «δάνεια» από τράπεζα του κράτους στο οποίο αρχικά δραστηριοποιούνται πχ. Ελλάδα (προ capital controls!) ή Αγγλία επιτόκιο 5%, ενώ Ρωσία στο ίδιο νόμισμα 8%, έχουν χαμηλότερο χρηματοδοτικό κόστος από αυτό, αλλά και μεταφέρουν τη διαφορά από το χαμηλό κόστος χρηματοδότησης (8% - 5%) στην τσέπη τους.
Στις ΗΠΑ, χώρα που είναι στην πρώτη γραμμή του παγκόσμιου καπιταλισμού και της παγκόσμιας ανάπτυξης, το κόλπο έχει εντοπιστεί και περιορίζεται πλέον με νέα νομοθεσία που επιβάλλει περιορισμούς στη χρηματοδότηση τέτοιων εταιρειών όταν οι «παλιοί μέτοχοι» της εταιρείας έχουν πάνω από 80% της νέας. Εν ολίγοις, αν η συγχώνευση είναι όχι για πραγματικούς λόγους, αλλά για φοροαποφυγή, τα πράγματα πλέον δεν θα είναι απλά. Αυτό είναι «γροθιά στο στομάχι» για εταιρείες όπως την Burger King, που είχε «συγχωνευτεί» με τη μικροσκοπική καναδέζικη Tim Hortons, ή για πολλά κερδοσκοπικά funds όπως τα Paulson Viking Global και Elliott Management που εξαγόρασαν μεγάλη συμμετοχή στην ιρλανδική Allergan, με εσωτερική πληροφόρηση ότι θα την εξαγόραζε η αμερικανική Pfizer για λόγους συγχώνευσης!
Όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ απασχολημένη με τις «Ποσοτικές Χαλαρώσεις» και τα κοκτέιλ πάρτυ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για να ασχοληθεί με τους «ελέφαντες που φορολογούνται ως ποντίκια», και προτιμά απλά να αυξάνει τους φορολογικούς συντελεστές των απλών πολιτών, ενθαρρύνοντας καλύτερα φορολογίες εισοδήματος… 60%(!), ή 100% φορολογία στην «άτιμη»…ζάχαρη (!) (Αγγλία), παρά να ασχολείται με… ελέφαντες σαν την Google. Στην Ευρώπη του Ντράγκι και του Σόιμπλε, προτιμάμε να φορολογούμε τα ποντίκια, παρά τους ελέφαντες. Η μάλλον το προτιμάμε όσο μας… παίρνει, καθώς οι πιέσεις από ΗΠΑ φαίνεται να αρχίσουν να ξυπνάνε κάποιες δυνάμεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση που σχεδιάζουν μία «οδηγία», με… δεκαετή περίοδο εναρμόνισης!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
