Τους αποκάλεσαν και «ποιοτικούς» καλλιτέχνες. Ποιοι; Οι «ποιοτικοί» κριτικοί και οι «ποιοτικοί» δημοσιογράφοι. Ένα ευμέγεθες, κλειστό κύκλωμα που εμφανίστηκε αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση και δυνάστευσε και δυναστεύει τον χώρο των Γραμμάτων και των Τεχνών. Είναι αλήθεια πως το βεληνεκές του έχει περιορισθεί τα τελευταία χρόνια γιατί τα μέλη αυτού του κυκλώματος μεγάλωσαν, κουράστηκαν και κούρασαν, ενώ αρκετοί από αυτούς εκτέθηκαν, υποστηρίζοντας την «πρώτη φορά Αριστερά», η οποία με τα καμώματα της τους εξέθεσε.
Δύο ήταν οι κλασσικοί τρόποι δημόσιας παρέμβασής τους. Η συλλογή υπογραφών και η συμμετοχή τους σε ανοικτές εκδηλώσεις, εννοείται, προοδευτικής κατεύθυνσης. Τα κόμματα της Αριστεράς στα οποία σχεδόν όλοι ανήκαν, αυτά όριζαν ως συνήθως, το τι είναι προοδευτικό και τι αντιδραστικό, τι είναι ποιοτικό και έντεχνο και τι εμπορικό και άτεχνο.
Έτσι, όλους αυτούς τους προοδευτικούς και τους λοιπούς συνοδοιπόρους - θα έγραφα «μαϊντανούς» αλλά το νοστιμότατο ζαρζαβατικό δε φταίει σε τίποτα - τους είδαμε σε κάθε μορφής εκδηλώσεις για τη Νικαράγουα, κατά της εγκατάστασης των πυραύλων Πέρσιγκ και Κρουζ, τους είδαμε στις περίφημες δίκες του ιμπεριαλισμού, τους θαυμάσαμε στα κινήματα ειρήνης που όπως αποκαλύφθηκε αργότερα τα χρηματοδοτούσε η Στάζι και η KGB, τους είδαμε όταν βομβάρδιζαν οι Δυτικοί τη Γιουγκοσλαβία.
Το πρόβλημα για την «προοδευτική» διανόηση δε βρισκόταν τόσο στην παρουσία της, όσο στην απουσία της. Πότε, σε ποια γεγονότα ήταν εξαφανισμένη. Δεν τους είδαμε όταν η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στο Αφγανιστάν, χάθηκαν από προσώπου γης όταν κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος στην Πολωνία, όταν καταρρίφθηκε από σοβιετικά μαχητικά ένα επιβατικό αεροπλάνο με 270 νεκρούς, όταν εισέβαλε ο αδερφός Σαντάμ στο Κουβέιτ, όταν, όταν, όταν…
Και σήμερα, έκτη ημέρα της βάρβαρης εισβολής των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, όλοι οι «οργανικοί» διανοούμενοι, όλοι οι έντεχνοι, ποιοτικοί καλλιτέχνες, όλοι αυτοί που επί δεκαετίες υπέγραφαν τα πάντα κατά της Δύσης και του «ιμπεριαλισμού», είναι εξαφανισμένοι. Ούτε φωνή ούτε ακρόαση.
«Μην είδατε τον Παναγή» όπως έλεγε και μια παλιά ελληνική ταινία.
Φαίνεται πως το σύστημα συλλογής υπογραφών δεν λειτουργεί. Οι δηλώσεις για συμπαράσταση στον ουκρανικό λαό θεωρούνται περιττές. Άλλωστε, υιοθετούν το αφήγημα του Πούτιν για «νεοναζιστές». Είναι βολικό για τη συνείδησή τους.
Όλοι αυτοί τουλάχιστον δε μιλούν και γνωρίζουν τη χλεύη για τη σιωπή τους. Υπάρχουν και οι ξεδιάντροποι που μιλούν, καταδικάζουν σε μια γραμμή την εισβολή των Ρώσων και ακολουθεί ένα ολόκληρο κείμενο με τις ευθύνες της Δύσης για την εισβολή των Ρώσων. Καλύτερα να μη μιλούσαν. Ρωσόφιλοι με πολιτικά.
Ελπίζω η «προοδευτική ιντελιγκέντσια» να εξαφανιστεί μαζί με τη γενιά της Μεταπολίτευσης, της οποίας άλλωστε ήταν δημιούργημα. Να μη βρει διαδόχους με επιλεκτική μνήμη, οι οποίοι να θεωρούν το προοδευτικό φρόνημα το ισχυρό χαρτί του βιογραφικού τους.
Κάθε μεγάλη κρίση δημιουργεί νέους μύθους και κατακρημνίζει παλιούς. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έριξε στο πυρ το εξώτερον όσους σιώπησαν.
