Η χρονιά που πέθανε ο Aylan Kourdi

Tης Μαρίας Χούκλη

Και τι δεν μας έφερε η χρονιά που φεύγει σε λίγες ημέρες. Λύγισε απο γεγονότα, απο καλές και κακές ειδήσεις, από ανεκπλήρωτες υποσχέσεις και διαψευσμένες ελπίδες, από νέες προόδους στην επιστήμη και την τεχνολογία, απο επιτυχίες και αποτυχίες, προσωπικές και συλλογικές.

Εντός και εκτός συνόρων. Αν και στον διασυνδεδεμένο κόσμο μας, τι είναι εκτός και τι εντός συνόρων; Αν, όμως, έπρεπε να ονοματίσω τη χρονιά με μια φράση, θα επέλεγα να την αποκαλέσω «Η Χρονιά που πέθανε ο Aylan Kourdi». Η εικόνα του μικρού νεκρού πρόσφυγα δεν παραπέμπτει σε επικής βαρβαρότητας συμβάν, όπως οι σφαγές στο Παρίσι, η κατάρριψη του μαλαισιανού Μποϊνγκ στα χωράφια της Ουκρανίας ή ο αποδεκατισμός δεκάδων νεαρών Κούρδων διαδηλωτών μπροστά από τον σιδηροδρομικό σταθμό της Άγκυρας. Όχι, έστω κι ήταν ενα άψυχο κορμάκι πάνω στην υγρή άμμο, πώς να συγκριθεί με τόσο μεγάλες τραγωδίες; Γιατί, όμως, αυτή η εικόνα πληγώνει τον αμφιβληστροειδή μας έστω και ως ανάμνηση; Κάτι ξεβολεύεται μέσα μας όταν την ανακαλούμε.

Το κουβεντιάσαμε με φίλους. Φόβος και ενοχή μαζί, μια δυσαρέσκεια που μαγκώνει κάπου εκεί γύρω απο το στομάχι. Κάτι, δεν μπορεί, θα ραγίζει και στην πιο άκαρδη καρδιά όταν πέφτει ακόμη και τώρα πάνω στη φωτογραφία, μια από τις πιο πολυ-ιδωμένες του 2015, τόσο πολύ που αποστραγγίστηκε το αρχικό σοκ και απόμεινε ο συμβολισμός. O Aylan, πριν προλάβει να ζήσει, έγινε μοιρολόι, κατηγορώ, ψήφισμα και σύμβολο. Θα αντάλλασε τη βαριά φήμη με παιχνίδια, φαγητό και αγκαλιές. Δεν ήθελε να γίνει διάσημος. Να μεγαλώσει ήθελε. Όπως τόσα και τόσα παιδιά, που αλέθονται στις μυλόπετρες της ιστορίας. Τα περισσότερα φεύγουν ανώνυμα, σαν αριθμοί, ορισμένα -οπως ο Aylan- τους τυχαίνει να γίνουν ετερώνυμα του Ανθρώπινου Δράματος.

Γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά, για τη συριακή κρίση, τις ευθύνες των ηγεσιών, τα γεωπολιτικά, τα πολιτικά, τους διακινητές, το χρήμα, την υποκρισία. Δεν θέλω να σταθώ στη γραμμική εξέλιξη των γεγονότων, αλλά στις μεταβλητές της ζωής του Aylan, τα μοχθηρά αόρατα νήματα που τον έφεραν μέχρι το ελληνικο αρχιπέλαγος. Αυτά τα αόρατα νήματα που κινούν τις ζωές ολων μας και δεν ξέρουμε σε ποια ακτή θα μας βγάλουν.