Η βαθιά τομή της δεύτερης ευκαιρίας

Η ενοχοποίηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και η ηθική καταδίκη της οικονομικής αποτυχίας, συνοδεύουν την αντίληψη των Ελλήνων εδώ και δεκαετίες. Η επιλογή μιας θεσούλας στο Δημόσιο και μιας  σταθερής και ασφαλούς απασχόλησης, ακολουθούσε και ακολουθεί το σχεδιασμό αρκετών οικογενειών και την στόχευση αρκετών νέων. Αν ήταν όμως έτσι, η χώρα μας θα βρισκόταν διαρκώς σε ένα καθεστώς ακινησίας.

Η οικονομική δραστηριότητα βασίζεται στην επιχειρηματική προσπάθεια, στην ιδιωτική πρωτοβουλία και στην επιθυμία των πολιτών να ζήσουν καλύτερα, θέτοντας και επιτυγχάνοντας στόχους. Σε αυτές όλες τις προσπάθειες, το ενδεχόμενο της αποτυχίας είναι παρόν. Παρόν είναι και το ρίσκο, ως παράγοντας αποτίμησης του κινδύνου. Και τι γινόταν, όταν κάτι δεν πήγαινε; Ο επιχειρηματίας ή ο δανειολήπτης, έμπαινε σε μια μακροχρόνια διαδικασία κατά τη διάρκεια της οποίας, αδυνατούσε να επαναδραστηριοποιηθεί και να σταθεί στα πόδια του. Αυτό, κατέστρεφε όσους είχαν πράγματι ατυχήσει επιχειρηματικά και επαγγελματικά και αδυνατούσαν να ανταπεξέλθουν στις δανειακές και λοιπές υποχρεώσεις τους. 

Όμως η μακροχρόνια διαδικασία επέτρεπε την καταστρατήγηση του νόμου, με αποτέλεσμα να διατηρούνται οι υπερχρεώσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα, να συντελείται η απομείωση της αξίας των ενεχύρων και η διόγκωση των κόκκινων δανείων. Σήμερα υπάρχουν περίπου 70.000 εκκρεμείς υποθέσεις ρύθμισης οφειλών που περιμένουν να φτάσουν στα πρωτοβάθμια δικαστήρια έως και το 2032, ακολουθώντας τις διαδικασίες του περίφημου Νόμου Κατσέλη. 

Ο νόμος δεν εστίασε στην άμεση απαλλαγή από τα χρέη και οδήγησε στη διατήρηση της υπερχρέωσης και των συνεπειών της για πολλά χρόνια. Και έτσι, οι μεν συνεπείς οφειλέτες παρέμεναν εγκλωβισμένοι και αδρανείς σε μια κατάσταση, χωρίς να γνωρίζουν ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα. Οι δε στρατηγικοί κακοπληρωτές, κάνοντας κατάχρηση όλων των νομικών μέσων και παραθύρων, προστατεύονταν από όλα τα αναγκαστικά μέτρα εκτέλεσης απέναντι στην περιουσία τους και στα εισοδήματα τους, διατηρώντας ανέπαφο το επίπεδο της πολυτελούς διαβίωσης τους, καθώς και τις παράλληλες επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, μέσω παρένθετων προσώπων. 

Και φυσικά, όλα αυτά οδήγησαν στην υπέρμετρη αύξηση του ιδιωτικού χρέους, στη μεγέθυνση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων, στην διόγκωση υποχρεώσεων που δεν είναι δυνατόν να εξυπηρετηθούν, στην έλλειψη πιστώσεων στην αγορά, στον οικονομικό και επαγγελματικό εξοστρακισμό μεγάλου αριθμού πολιτών και στην συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας.

Απάντηση σε όλα αυτά έρχεται να δώσει το νομοσχέδιο γνωστό και ως : “Διευθέτηση οφειλών, Δεύτερη ευκαιρία”, το οποίο ουσιαστικά μεταφέρει στη χώρα μας, τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται στις υπόλοιπες χώρες της ευρωπαϊκής Ένωσης, ενσωματώνοντας στο Ελληνικό Δίκαιο την Ευρωπαϊκή Οδηγία 1023/2019. Κατά τη γνώμη μας πρόκειται περί μας γενναίας μεταρρύθμισης, που επιτρέπει σε περίπου 4-5 εκατομμύρια πολίτες, που είναι πραγματικά  οικονομικά αδύναμοι και που έχουν χρέη προς την εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία, τις τράπεζες, τις ΔΕΚΟ, ιδιωτικούς φορείς, να έχουν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή τους. Επιτρέπει σε πολίτες που βρίσκονται στριμωγμένοι στην γωνία του ρινγκ, να ξανασταθούν στα πόδια τους και να διεκδικήσουν μια νέα ζωή για τους ίδιους και τα παιδιά τους.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη των πολιτών στις διατάξεις του υπό ψήφιση νόμου, θα είναι η κατάργηση του απορρήτου, πίσω από το οποίο κρύβονται οι κακοπληρωτές. Επομένως θα γίνει καταγραφή όλων των περιουσιακών στοιχείων των ενδιαφερομένων, ώστε να εκλείψει το φαινόμενο της άντλησης προστασίας για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.  Μέσω ειδικών ελέγχων και διασταυρώσεων θα ελεγχθούν όλες οι μεταφορές περιουσιακών στοιχείων τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό, ώστε να ακολουθηθούν άλλες διαδικασίες.  

Το σχέδιο νόμου, έρχεται να δώσει λύση όχι μόνο στα 4-5 εκατομμύρια πολίτες, αλλά και να αλλάξει την πραγματική εικόνα του συνολικού ιδιωτικού χρέους της χώρας, στο οποίο δεν δίδεται η σημασία που πρέπει, καθώς όλοι εστιάζουμε την προσοχή μας στο εξωτερικό χρέος της χώρας. Το σύνολο του ιδιωτικού χρέους  ανέρχεται στα 234 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 120% του ΑΕΠ και στο 65% του εξωτερικού χρέους της Ελλάδας.

Η μερίδα του λέοντος καλύπτεται από τα χρέη προς την εφορία ύψους 106 δισ. ευρώ. Ένα μέγεθος ταμπού. Οπότε είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γίνει μια εκκαθάριση και να φανεί η πραγματική εικόνα, του «τι έχει λαμβάνειν» το Δημόσιο και από ποιους. Στη δεύτερη θέση, έρχονται οι υποχρεώσεις προς τον ευρύτερο τραπεζικό κλάδο, ύψους 92 δισ. και στην τρίτη οι πάσης φύσεως υποχρεώσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία, που υπερβαίνουν τα 36 δισ. ευρώ. Θα πρέπει να σημειώσουμε, ότι το 1/3 των χρεών αφορά ιδιώτες και τα 2/3 επιχειρήσεις.  

Η δυνατότητα πτώχευσης των φυσικών προσώπων αποτελεί ένα νέο στοιχείο, στο νομοσχέδιο και θα δούμε τη τελική μορφή θα πάρει. Επίσης προβλέπεται να διασφαλίζεται μέσω της έμπρακτης στήριξης του κράτους η προστασία των πραγματικά ευάλωτων νοικοκυριών.

Το νομοσχέδιο με τίτλο: “Διευθέτηση οφειλών, Δεύτερη ευκαιρία”, έρχεται να ξεκαθαρίσει ένα χρονίζον πρόβλημα και ένα θολό περιβάλλον, όπως είναι το ιδιωτικό χρέος. Είναι ένα τεράστιο βήμα προς την ορθολογική αντιμετώπιση των προβλημάτων και την παροχή μιας δεύτερης ευκαιρίας σε πολίτες που έχουν ατυχήσει αλλά επιθυμούν να ξαναπροσπαθήσουν. 

*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.

Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.