Η αλήθεια είναι ότι για την επικοινωνία της μεταρρύθμισης του συστήματος της επικουρικής ασφάλισης κανείς δεν μπορεί να έχει παράπονο. Η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υφυπουργός Πάνος Τσακλόγλου εδώ και μήνες εξηγούν τις προθέσεις τους και τον τρόπο που θα λειτουργήσει το νέο, κεφαλαιοποιητικό σύστημα και το κάνουν συστηματικά και με σχετική ειλικρίνεια.
Μάλιστα χθες, μιλώντας στο Γιώργο Φιντικάκη εδώ στο Liberal, ο υφυπουργός παραδέχτηκε ότι το Ασφαλιστικό σήμερα είναι βιώσιμο. Όμως, αν δεν το αλλάξουμε, σε 30 χρόνια από σήμερα θα έχουμε πρόβλημα. Και μόνο το ότι η κυβέρνηση νομοθετεί με ορίζοντα τριακονταετίας ενώ θα μπορούσε σε ενεστώτα χρόνο να το αποφύγει δίνει στη μεταρρύθμιση σχεδόν... επαναστατικό χαρακτήρα.
Παρ' όλα αυτά όμως, υπάρχει κι ένας ελέφαντας στο δωμάτιο για τον οποίο όλοι αποφεύγουμε να μιλήσουμε.
Κι αυτός δεν είναι άλλος από τον μεγάλο, τεράστιο θα λέγαμε, πολιτικό κίνδυνο που ενέχει το υπό νομοθέτηση κεφαλαιοποιητικό σύστημα. Τίποτα δεν μας εγγυάται ότι αύριο, κάποια μελλοντική κυβέρνηση δεν «θα βάλει χέρι» στις αποταμιεύσεις των εργαζομένων.
Αρέσει στην κυβέρνηση να περιγράφει τη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση ως «μοντέλο Σουηδίας».
Μόνο που αυτό που κάνει το σουηδικό μοντέλο ασφαλές δεν είναι ο βαθμός προστασίας που παρέχει το κράτος αλλά ότι έχει θεσμοθετηθεί μετά από χρόνια διαβουλεύσεων μεταξύ των κομμάτων και για να τεθεί σε ισχύ θα έπρεπε να ψηφιστεί από την ενισχυμένη πλειοψηφία της Βουλής, όπως και έγινε.
Αυτό που κάνει το σουηδικό μοντέλο ασφαλές δεν είναι οι κρατικές εγγυήσεις και το «κράτος-πατερούλης» αλλά η απουσία πολιτικού κινδύνου για τους ασφαλισμένους.
Στην Ελλάδα πάλι, η φιλελεύθερη κυβέρνηση δηλώνει ότι έχει λάβει όλα τα μέτρα για να προστατεύσει τους ασφαλισμένους από τις «κακές αγορές» τη στιγμή που οι αποταμιεύσεις δεν θα κινδυνεύουν από τις αγορές αλλά από το πολιτικό σύστημα που θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να βάλει χέρι σε αυτές για να κάνει ότι ξέρει καλύτερα: Ρουσφετολογικούς διορισμούς, ανορθολογικές σπατάλες, δηλαδή διακυβέρνηση α λα γκρεκ, όλοι τα ξέρουμε αυτά.
Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα της επικουρικής ασφάλισης που σχεδιάζει η κυβέρνηση είναι ασφαλές στην αρχιτεκτονική του. Μόνο που δεν είναι «σουηδικό» αν και μπορεί να του φέρνει.
Γιατί αυτό που κάνει μια χώρα «Σουηδία» ή «σκανδιναβική» είναι η απουσία πολιτικού κινδύνου για τους πολίτες, η απουσία πνεύματος «κατσαπλιά» και η αντίληψη ότι το κράτος είναι ένα λάφυρο που η εκάστοτε εξουσία μπορεί να μοιράζει στους πραιτωριανούς της.
Έχουμε δρόμο για να γίνουμε Σουηδία. Γιατί μπορεί να αποκτήσουμε το σουηδικό μοντέλο ασφάλισης αλλά μην ανησυχεί κανείς! Θα παραμείνουμε βέροι Βαλκάνιοι.
Δύσκολο όλο αυτό να εξελιχθεί καλά. Πολύ δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι οι κουμπαράδες αποταμίευσης των ασφαλισμένων θα είναι ασφαλείς. Πώς μπορεί να είναι κανείς αισιόδοξος για την έκβαση κι αυτού του εγχειρήματος;
