Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει ότι ο Ερντογάν μεταλλάσσεται από τη μια μέρα στην άλλη ή ότι φτάνει να επαναλάβει ακόμη και εκτός Τουρκίας το «μια νύχτα θα έρθουμε ξαφνικά». Αμφότερα είναι απολύτως εξηγήσιμα. Βρίσκεται εν μέσω προεκλογικής περιόδου, επιχειρεί να εξασφαλίσει τις ψήφους του εθνικιστικού κοινού και έχει ούτως ή άλλως μια αναθεωρητική ατζέντα απέναντι στην Ελλάδα, την οποία εξυπηρετούν παρόμοιες δηλώσεις.
Κυρίως όμως, όταν έχει καλλιεργήσει όλο αυτό το τελευταίο διάστημα την εικόνα του άτεγκτου και αδιάλλακτου ηγέτη, ο οποίος υποτίθεται ότι ακολουθεί μία ανεξάρτητη από τις επιταγές τρίτων πολιτική, έχοντας καταστήσει την Τουρκία αυτοδύναμο παίκτη διεθνώς, δεν του είναι εύκολο να δικαιολογεί ότι με κάθε δυτικό ηγέτη που συνομιλεί του γίνεται νύξη αν όχι νουθεσία για να είναι προσεκτικός στον τρόπο που αντιμετωπίζει την Ελλάδα. Επίσης δεν είναι εύκολο να δικαιολογήσει το γεγονός ότι όλες οι δυτικές χώρες επαναλαμβάνουν το αυτονόητο, όπως έκανε χθες ο Ιταλός ΥΠΕΞ Αντόνιο Ταγιάνη, ότι η κυριαρχία της Ελλάδας επί των νησιών του Αιγαίου δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, όπως επιχειρεί η Άγκυρα μέσω του αιτήματος για αποστρατιωτικοποίηση.
Όταν επομένως ο Ερντογάν βρίσκεται στη Σύνοδο των G20 στο Μπαλί και καταφέρνει να δει στα όρθια -για μια ακόμη φορά- τον Μπάιντεν (κανονική συνάντηση μεταξύ τους δεν έχει έως σήμερα γίνει) και ο Λευκός Οίκος δεν συμπεριλαμβάνει καμία αναφορά στα F-16, ο Μακρόν τον καλεί να αλλάξει ρότα στην Αν.Μεσόγειο και το Αιγαίο, μήνυμα που του έχει στείλει παλαιότερα το Βερολίνο, είναι προφανές ότι θα επιχειρήσει να αλλάξει την ατζέντα.
Κατά την κλασική του τακτική ο Ερντογάν αφήνει να αιωρείται πάντα κάτι, ώστε να δημιουργεί ανασφάλεια στην άλλη πλευρά και να στέλνει το μήνυμα πως είναι απρόβλεπτος και ικανός και για κάτι διαφορετικό απ' όσα του ζητούν οι συνομιλητές του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Έτσι έχει μάθει να πολιτεύεται και επειδή δεν μπορεί να μιλήσει κατ' αυτόν τον τρόπο στους ξένους ηγέτες και να τους πει «μια νύχτα θα έρθουμε ξαφνικά στην Ελλάδα», τους στέλνει το μήνυμα με χρονοκαθυστέρηση, μέσω των συνεντεύξεων που δίνει στους δημοσιογράφους.
To δημοσίευμα της Washington Post για τον Ερντογάν, «με τέτοιους συμμάχους, τι να τους κάνεις τους εχθρούς», είναι χαρακτηριστικό της εικόνας που έχουν πλέον για αυτόν και για τον ρόλο του, μεγάλα δυτικά μέσα εντύπωσης, εκπρόσωποι των οποίων άκουσαν χθες, τον ίδιο τον πρόεδρο της Τουρκίας να λέει, απευθυνόμενος σε μια γειτονική του χώρα, επίσης μέλος του ΝΑΤΟ, «θα έρθουμε μια νύχτα ξαφνικά».
Αναφορικά με τη συγκεκριμένη φράση, έχουν αξία δύο παρατηρήσεις. Αφενός, απειλή η οποία επαναλαμβάνεται και δεν υλοποιείται, αρχίζει να χάνει την αξία της και το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Αφετέρου, η συνεχής επανάληψη «αποκοιμίζει» αυτόν στον οποίο απευθύνεται η απειλή και μπορεί εάν και εφόσον υλοποιηθεί, να τον αιφνιδιάσει. Εκτιμώ ότι ο Ερντογάν δεν είναι σε θέση να κάνει πράξη μια τέτοια απειλή απέναντι στην Ελλάδα, και απλώς την επαναλαμβάνει, θεωρώντας ότι η Ελλάδα θα υποχωρήσει απέναντι του. Η απόσταση του Ερντογάν από τη Δύση, αλλά και από τη πραγματικότητα μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο και αυτό τον καθιστά επικίνδυνο.
*O Κωνσταντίνος Φίλης είναι Εκτελεστικός Διευθυντής ΙΔΙΣ & αναλυτής διεθνών θεμάτων του AΝΤ1
