Μονομερείς ενέργειες, με σκοπό να μπλοκάρει την κήρυξη των θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο Πέλαγος, από την Ελλάδα μέχρι τα τέλη Ιουνίου, που ανακοίνωσε τη Δευτέρα ο πρωθυπουργός στην ολομέλεια της 3ης Διάσκεψης του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς, από τη Νίκαια, εξετάζει η Τουρκία, προκειμένου να συνεχίσει να θέτει υπό αμφισβήτηση τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Όπως αναφέρει η τουρκική εφημερίδα Daily Sabah, επικαλούμενη τουρκικές διπλωματικές πηγές, η Άγκυρα μελετάει «προληπτικά μέτρα» κατά ενδεχόμενων - όπως αποκαλούν - «μονομερών κινήσεων» και μάλιστα οι ίδιες πηγές εκφράζουν επιφυλάξεις ως προς το κατά πόσον τα προαναγγελθέντα ελληνικά θαλάσσια πάρκα ενδέχεται να «επικαλύπτουν θαλάσσιες ζώνες των οποίων το νομικό καθεστώς παραμένει αμφισβητούμενο».
Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών της Τουρκίας θα σχεδιάσει να χαρτογραφήσει τα δικά του θαλάσσια πάρκα στην περιοχή. Σημειώνει δε σε παλαιότερο δημοσίευμά της ότι το πάρκο στο Αιγαίο που θα κηρύξει η Ελλάδα θα έχει στον πυρήνα του μια σειρά από βραχονησίδες, που θα καλύπτουν περισσότερα από 8.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ή λίγο πάνω από το 6,6% των χωρικών υδάτων της Ελλάδος.
«Εξετάζονται προληπτικά μέτρα έναντι πιθανών μονομερών ενεργειών», δήλωσαν οι διπλωματικές πηγές και στο πρακτορείο Anadolu, προσθέτοντας ότι η Τουρκία σχεδιάζει ευρύτερες πρωτοβουλίες «περιβαλλοντικής προστασίας» σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της – συμπεριλαμβανομένων του Αιγαίου, της Ανατολικής Μεσογείου, της Μαύρης Θάλασσας και της Θάλασσας του Μαρμαρά.
Η Άγκυρα, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, υπογραμμίζει πως ενώ υποστηρίζει την περιβαλλοντική προστασία και τη βιώσιμη διαχείριση των θαλασσών, θεωρεί απαράδεκτο οι σχετικές πρωτοβουλίες να αξιοποιούνται ως πρόσχημα για την προώθηση πολιτικών σκοπιμοτήτων ή την αλλοίωση του ευαίσθητου καθεστώτος στο Αιγαίο.
Όπως τονίζουν οι τουρκικές διπλωματικές πηγές, «οποιεσδήποτε απόπειρες δημιουργίας ζωνών προστασίας που ενδέχεται να επηρεάσουν το καθεστώς αμφισβητούμενων περιοχών κρίνονται απαράδεκτες», προσθέτοντας ότι «οι διεθνείς περιβαλλοντικές συμβάσεις δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να υπονομεύονται τα δικαιώματα παράκτιων κρατών ή να διαταράσσεται η ισορροπία δυνάμεων σε περιοχές χωρίς σαφώς οριοθετημένα θαλάσσια σύνορα».
Η Daily Sabah σημειώνει επίσης πως η τουρκική πλευρά ζητεί οι προσπάθειες για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος να είναι διαφανείς, δίκαιες και να στηρίζονται στη συνεργασία, ιδίως σε ημίκλειστες θάλασσες, όπως το Αιγαίο, όπου - όπως ισχυρίζονται - «τα θαλάσσια σύνορα παραμένουν αδιευκρίνιστα».
Η ελληνική πρωτοβουλία
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επιβεβαίωσε ότι η Ελλάδα θα ανακηρύξει νέα θαλάσσια πάρκα στο Ιόνιο και το Αιγαίο έως τα τέλη Ιουνίου. Οι σχετικές εξαγγελίες έγιναν αρχικά στο συνέδριο «Ο Ωκεανός μας», που φιλοξενήθηκε στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2024.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, τα νέα πάρκα θα απαγορεύουν την αλιεία με τράτες βαθέων υδάτων και θα θεσπίζουν αυστηρότερους κανόνες για την αντιμετώπιση της υπεραλίευσης.
Αν και η πρωτοβουλία της Αθήνας φέρει σαφές περιβαλλοντικό αποτύπωμα, «η Άγκυρα εκφράζει ανησυχία για πιθανή γεωπολιτική διάσταση, ειδικά υπό το πρίσμα των χρόνιων διαφορών μεταξύ των δύο χωρών – μεταξύ άλλων, για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, την υφαλοκρηπίδα, τον εναέριο χώρο και το καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης των νησιών στο Αιγαίο», σημειώνει, επαναφέροντας τις διεκδικήσεις της Τουρκίας σε βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Η τουρκική πλευρά τονίζει ότι οι διεθνείς περιβαλλοντικοί κανόνες δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την υπονόμευση των δικαιωμάτων των παράκτιων κρατών ούτε για την ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων σε περιοχές όπου το καθεστώς παραμένει αμφισβητούμενο. «Οποιαδήποτε απόπειρα δημιουργίας ζωνών προστασίας που μπορεί να επηρεάσουν το υφιστάμενο καθεστώς θεωρείται απαράδεκτη», σημειώνουν τουρκικές διπλωματικές πηγές.
