Του Απόστολου Σκουμπούρη
Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος του Χ.Α. Σωκράτης Λαζαρίδης, μιλώντας σε εκδήλωση για τη χρηματοδότηση καινοτόμων επιχειρήσεων που διοργανώθηκε από κοινού με το Σύνδεσμο Εταιρειών Κινητών Εφαρμογών Ελλάδος (ΣΕΚΕΕ), τόνισε δύο πράγματα, που έκαναν αίσθηση και έχουν χρηματιστηριακό ενδιαφέρον.
Πρώτον, ότι οι επιχειρήσεις της πραγματικής οικονομίας έχουν βγει στο προσκήνιο και δεν περιμένουν να... πεθάνουν, αντιδρούν, όποιες κι αν είναι οι συνθήκες, όσο δύσκολες ή αφιλόξενες και να είναι και δεύτερον ότι αν δεν υπήρχαν οι τράπεζες, ο Γ.Δ. του Χ.Α. θα ήταν πολύ ψηλότερα.
Χθες, το ελληνικό χρηματιστήριο έκλεισε σε νέα υψηλά 22 μηνών, υποσκελίζοντας τη... ζημιά που έγινε από τα capital controls, τουλάχιστον θεωρητικά. Ο Γενικός Δείκτης έκλεισε στις στις 733,93 μονάδες με άνοδο 3,06%, πετυχαίνοντας τη μεγαλύτερη άνοδο του 2017, ενώ το κλείσιμο είναι το υψηλότερο από τις 26 Ιουνίου 2015, ημέρα Παρασκευή, το βράδυ της οποίας ανακοινώθηκε το... μαύρο όσο και διχαστικό δημοψήφισμα.
Εκείνη την Παρασκευή, ο Γ.Δ. είχε κλείσει στις 797,52 μονάδες και από τη Δευτέρα 29 Ιουνίου οι τράπεζες – για τρεις εβδομάδες – έμειναν κλειστές, ενώ η απόφαση για capital controls έφερε το κλείσιμο του χρηματιστηρίου για πέντε εβδομάδες!
Οι τράπεζες άνοιξαν στα μέσα Ιουλίου με «προίκα» τα capital controls, ενώ το χρηματιστήριο ξανάνοιξε τη Δευτέρα 3 Αυγούστου, αλλά ουδέποτε είδε ξανά εκείνα τα επίπεδα, μιας και τις πρώτες συνεδριάσεις έγινε μεγάλο «ξεφόρτωμα» από τους επενδυτές, με αιχμή τον τραπεζικό κλάδο στον οποίο έγινε κυριολεκτικά ολοκαύτωμα.
Οι παιδαριώδεις αποφάσεις της κυβέρνησης, οι πειραματισμοί και οι... ακτιβισμοί (δήθεν) διαπραγμάτευσης «σκότωσαν» την αγορά, λιώνοντας όλο το επενδυτικό, χρηματιστηριακό και τραπεζικό σύστημα.
Η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά λοιπόν, όπως και η τραπεζική, πλήρωσε το... μάρμαρο του κούφιου πολιτικού παιχνιδιού, τις παιδικές παλινωδίες, αλλά και το... φροντιστήριο των κυβερνητικών στελεχών σε θέματα γνωστά, λυμένα εδώ και χρόνια στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα.
Μοιραία, πέρασε μια διετία όπου η ελληνική αγορά έχασε το ράλι των διεθνών αγορών, οι περισσότερες εκ των οποίων βρίσκονται είτε σε ιστορικά υψηλά, είτε πλησίον αυτών! Το momentum των διεθνών αγορών, εδώ και χρόνια, βρίσκεται σε μεγάλο και ανθεκτικό bull market.
Μια διετία πήγε εντελώς... στράφι, από κάθε άποψη. Η οικονομία καταστράφηκε περαιτέρω, χιλιάδες επιχειρήσεις έκλεισαν, οι τράπεζες υπολειτούργησαν και υπολειτουργούν ακόμη, έχοντας απώλεια δεκάδες δισ. ευρώ καταθέσεων και διογκούμενη μαύρη τρύπα κόκκινων δανείων! Και όλα αυτά, για ένα... καπρίτσιο. Για μια – αβασάνιστη – εξομολόγηση του πρωθυπουργού ότι «ναι είχαμε αυταπάτες».
Για να έρθει η τωρινή συμφωνία, που και πιο ακριβό... κουστούμι έχει υλοποιείται σε ακόμη πιο αφιλόξενο οικονομικό και γεωστρατηγικό περιβάλλον. Το μόνο θετικό – αλλά καθόλου ασήμαντο βεβαίως- είναι ότι πιθανότατα, αυτή η συμφωνία λαμβάνει χώρα βρίσκοντας τον ελληνικό λαό ωριμότερο από ποτέ.
Όμως, πλήρωσε με... αίμα και καταστροφή αυτή τη μετάβαση στην ωριμότητα, αυτή τη φυγή από τις ιδεοληψίες και το εμπόριο των φαντασιώσεων που του παρουσιάστηκαν ως λύσεις ρεαλιστικές, υπαρκτές, αληθινές.
Τα υψηλά 22 μηνών και η συνέχεια
Η αγορά λοιπόν, με το που είδε – έστω και κατ'' αρχήν συμφωνία – αμέσως την Παρασκευή πέρασε πάνω από τις 700 μονάδες σχεδόν μετά από 17 μήνες, ενώ χθες έκλεισε σε νέα υψηλά 22 μηνών! Επιβεβαιώνοντας τα λεγόμενα του προέδρου του Χ.Α. Σωκράτη Λαζαρίδη, οι μετοχές της πραγματικής οικονομίας είχαν δείξει τόσο το 2016 όσο και το πρώτο 4μηνο του 2017 ότι κινούνται ανεξάρτητα σχεδόν από το momentum που «επέβαλαν» οι τράπεζες.
Το 2016, σε ένα έτος που οι τράπεζες γκρεμίστηκαν χρηματιστηριακά, πολλά blue chips ξεχώρισαν όπως οι Μυτιληναίος +67%, Jumbo (+55,3%), ΓΕΚ Τέρνα (+50%), Σαράντης (+43,8%), Motor Oil (+31,7%), Τιτάνας (+26,6%), Lamda Development (+19,8%) κ.λπ.
Παρόμοιο σκηνικό και στο πρώτο τετράμηνο του 2017, με τη μετοχή της Viohalco να ξεχωρίζει με άνοδο 48,8%, Ελλάκτωρ +35%, ΓΕΚ Τέρνα +25,4%, Aegean Airlines +24,8%, Coca Cola HBC +22,5%, ΕΛΠΕ +19,7%, Motor Oil +18,9% κ.ο.κ.
Στο προσκήνιο οι τράπεζες οι οποίες έχουν δει τα χειρότερα
Χθες λοιπόν οι τράπεζες εύλογα βρέθηκαν στο επίκεντρο των long έχοντας άνοδο έως και 13,28%, διακινώντας μόλις τέσσερις μετοχές συνολικά 227 εκατ. τεμάχια, ενδεικτικό της επιρροής που έχουν στο ελληνικό χρηματιστήριο!
Δικαίως ξέσπασαν οι τράπεζες καθώς σ' αυτές καθρεφτίζεται πιο άμεσα η όποια βελτίωση του ρίσκου χώρας, που μετά τη συμφωνία, αλλάζει σημαντικά.
Οι τραπεζικές μετοχές έχουν πληρώσει επί μακρόν το… μάρμαρο της αβεβαιότητας και της ασάφειας στα δημοσιονομικά, κάτι που αποτυπώθηκε τόσο στη διαρκή επί χρόνια διαρροή των καταθέσεων όσο και στη διαμόρφωση της μαύρης τρύπας των κόκκινων δανείων.
Οι τράπεζες λοιπόν φαίνεται πως έχουν δει τα χειρότερα από κάθε άποψη, οπότε το smart money σπεύδει να τοποθετηθεί, ποντάροντας πολλά στη συμφωνία και σε στρατηγικό επίπεδο, όπως η είσοδος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Η συνέχεια...
Για πρώτη φορά μετά από καιρό η αγορά δείχνει να πιστεύει και να προεξοφλεί ότι δε θα χαθεί άλλος χρόνος για την επιστροφή στην... κανονικότητα, τουλάχιστον σε ότι αφορά τις ιδεοληψίες και τις ανεδαφικές προσδοκίες ότι μπορεί να υπάρξει έξοδος από την κρίση χωρίς προγράμματα προσαρμογής και χωρίς περιορισμό των «άρρωστων» πλευρών ενός κράτους που χρεοκόπησε.
Αυτό, είναι και το κυρίαρχο που βλέπουν οι long οι οποίοι τόσο χθες, όσο και όλη την περασμένη εβδομάδα «έχτισαν» θέσεις (και) στις τράπεζες, οι οποίες, μετά από καιρό, πήραν ξανά τα ηνία της αγοράς σε όγκους, τζίρους και αποδόσεις.
Η εικόνα της αγοράς και χθες έδειξε ότι δεν πρόκειται απλώς για ένα εφήμερο τραπεζικό ξέσπασμα τεχνικών προδιαγραφών, αλλά φαίνεται πως εισρέουν φρέσκα κεφάλαια, με τους ξένους να κάνουν εμφανή την παρουσία τους με εντυπωσιακό τρόπο.
Ο κύριος δείκτης που προσδίδει την όποια ποιότητα και ανθεκτικότητα στις ανοδικές (ή και τις καθοδικές αντίστοιχα) συνεδριάσεις, είναι η αξία συναλλαγών, η οποία χθες εκτοξεύτηκε στα 158,87 εκατ. ευρώ, με τα 111,32 εκατ. ευρώ να διακινούνται στις τράπεζες, ενδεικτικό της εισροής νέων κεφαλαίων στην αγορά.
Ήταν μακράν ο μεγαλύτερος τζίρος εντός του 2017, ενώ θυμίζουμε ότι η αξία συναλλαγών είχε αφυπνιστεί από την προηγούμενη εβδομάδα όπου οι μέσες συναλλαγές είχαν διαμορφωθεί στα 73,4 εκατ. ευρώ.
Η αγορά προέρχεται από πολύμηνη συσσώρευση και εκνευριστική αναμονή στην περιοχή μεταξύ των 600-650 μονάδων, οπότε η συμφωνία λειτούργησε ευεργετικά προς δείκτες, μετοχές και ομόλογα. Βεβαίως, το αλάνθαστο φίλτρο των τριών ημερών, θα μας δείξει κατά πόσο η αγορά είναι (τώρα) έτοιμη να αλλάξει επίπεδο – αναβαθμίζοντας ολοσχερώς και την τεχνική της εικόνα – ή αν θα ξεφουσκώσει ο ενθουσιασμός εύκολα...
