Η χθεσινή πρωινή συνεδρίαση του γερμανικού κοινοβουλίου θα μείνει στην ιστορία. Ενώ όλοι ήταν έτοιμοι για μία συνεδρίαση διεκπεραιωτικού χαρακτήρα, στο τέλος της οποίας ο Φρίντριχ Μερτς θα εκλεγόταν άνετα στη θέση του καγκελάριου της γερμανικής ομοσπονδίας, το άνοιγμα της κάλπης άφησε άφωνη την πλειοψηφία των μελών της Μπούντεσταγκ και σχεδόν όλη την κοινή γνώμη και τους πολιτικούς σχολιαστές εντός και εκτός Γερμανίας.
Σε κάποιες από τις φωτογραφίες που έκαναν τον γύρο των διεθνών μέσων ενημέρωσης φαίνεται καθαρά η έκπληξη στο πρόσωπο του Μερτς, ο οποίος στέκεται όρθιος ακουμπώντας τα χέρια του στην πλάτη ενός καθίσματος και το βλέμμα του δείχνει σχεδόν κυριολεκτικά χαμένο.
Ο Μερτς χρειαζόταν τις ψήφους τουλάχιστον 316 βουλευτών από τους 630 του γερμανικού κοινοβουλίου. Με δεδομένο πως πήρε μόνο 310 θετικές ψήφους και πως το σύνολο των βουλευτών του Χριστιανοδημοκρατικού και του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος είναι 328, είναι σίγουρο πως τουλάχιστον 18 δεν ψήφισαν υπέρ του.
Τέτοια πράγματα δεν γίνονται ποτέ κατά λάθος, ειδικά στη Γερμανία που περνούν μήνες μέχρι τα κόμματα που συμμετέχουν σε κυβερνητικούς συνασπισμούς καταφέρνουν να συμφωνήσουν για τη σύνθεση της κυβέρνησης.
Το σοκ ήταν πολύ μεγάλο και το παγωμένο βλέμμα του υποψήφιου καγκελάριου είναι απόλυτα χαρακτηριστικό του κλίματος στο χριστιανοδημοκρατικό κόμμα, ενώ η πτώση του δείκτη DAX 40 του γερμανικού χρηματιστηρίου κατά 2% και πλέον μέσα σε λίγα λεπτά ήταν ενδεικτική της ανησυχίας των έκπληκτων επενδυτών.
Το φιάσκο ήταν μεγάλο και οι κυβερνητικοί εταίροι (η ένωση CDU – CSU και το SPD) συνεννοήθηκαν σε χρόνο ρεκόρ με τα δύο από τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης, δηλαδή το αριστερό Die Linke και τους Πράσινους, έτσι ώστε η επόμενη ψηφοφορία για την εκλογή καγκελαρίου να γίνει μέσα στην ημέρα παρά το γεγονός πως υπήρχε περιθώριο 14 ημερών.
Παράλληλα έγιναν και οι κατάλληλες διεργασίες μέσα στον συνασπισμό έτσι ώστε να διασφαλιστεί η εκλογή του Μερτς το γρηγορότερο δυνατόν.
Πραγματικά, το απόγευμα έγινε η δεύτερη ψηφοφορία και ο αρχηγός του CDU εξελέγη καγκελάριος με 325 θετικές ψήφους. Έτσι έληξε ο συναγερμός και άρχισαν να κινούνται ταχύτατα οι διαδικασίες για την ορκωμοσία του Μερτς και της νέας κυβέρνησης.
Παρά το γεγονός πως η χθεσινή ημέρα ήταν εξαιρετικά δύσκολη για τον νέο κυβερνητικό συνασπισμό και σχεδόν ντροπιαστική για τον νέο καγκελάριο, δεν είναι υπερβολή να πούμε πως για τον Μερτς και την νέα κυβέρνηση «τώρα αρχίζουν τα δύσκολα».
Το διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον, οι πόλεμοι που συνεχίζονται και οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες μέσα στη Γερμανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για το πόσο μεγάλη είναι η ευθύνη που αναλαμβάνει ο 69χρονος Γερμανός πολιτικός.
Το πιο σοβαρό όμως ζήτημα είναι αυτό που αφορά στις σχέσεις της Γερμανίας με τις ΗΠΑ, μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία. Πέρα από τα προβλήματα που αναφέραμε προηγουμένως, τα οποία προϋπήρχαν της επιστροφής Τραμπ, η πολιτική του Αμερικανού προέδρου έχει φέρει ακόμα πιο μεγάλες προκλήσεις για τη Γερμανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Μερτς θα πρέπει να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών θέσεων, κυρίως στους τομείς της άμυνας και της εμπορικής πολιτικής.
Σύμφωνα με το κυβερνητικό πρόγραμμα, ο Μερτς θα πρέπει σύντομα να καταστρώσει ένα πειστικό σχέδιο για τον μετασχηματισμό της γερμανικής οικονομίας, με βάση και τις δεσμεύσεις του για την σημαντική αύξηση των επενδύσεων μέσω της ανάληψης αυξημένου δανεισμού από την πλευρά της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης.
Αυτό θα πρέπει να συνδυαστεί με την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και των ανισορροπιών του συνταξιοδοτικού συστήματος και την αντιμετώπιση της ανασφάλειας που νοιώθουν οι νέοι Γερμανοί για το μέλλον τους, κάτι που τους έχει ήδη απομακρύνει από τα παραδοσιακά κόμματα.
Για να πετύχει κάτι πραγματικά θετικό σε αυτούς τους τομείς, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να είναι ισχυρή και ενωμένη, όπως και οι βουλευτές των δύο κομμάτων του συνασπισμού. Όχι, μόνο γιατί έτσι θα μπορέσει να κινηθεί γρήγορα και αποτελεσματικά αλλά γιατί αν δείξει εικόνα αδυναμίας, είναι πολύ πιθανόν να αρχίσει σύντομα να χάνει τη δύναμή της στο εκλογικό σώμα, όπως αυτή θα καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι η ηγέτης του AfD, του ακροδεξιού κόμματος που βγήκε δεύτερο στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές, άρπαξε χθες την ευκαιρία να ζητήσει αμέσως νέες εκλογές, υποστηρίζοντας πως ο Μερτς δεν ελέγχει το κόμμα του.
Για αυτόν τον λόγο, το χθεσινό επεισόδιο μπορεί να αποδειχθεί κομβικής σημασίας για τη Γερμανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Μερτς πρέπει να καταφέρει γρήγορα να ενώσει το κόμμα του και να κάνει το εκλογικό σώμα, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τις αγορές να πιστέψουν πως ό,τι έγινε χθες ήταν ένα ατυχές γεγονός που δεν θα έχει συνέχεια.
Σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα αργήσει να βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο και η Γερμανία θα περάσει σε περίοδο πολιτικής αστάθειας. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως το χθεσινό επεισόδιο αποτελεί ένα σαφές αρνητικό μήνυμα και πως θα πρέπει να γίνει πολύ μεγάλη προσπάθεια να αρθούν οι λόγοι για τους οποίους κάποια μέλη των κοινοβουλευτικών ομάδων των δύο κομμάτων του συνασπισμού αποφάσισαν να στείλουν αυτό το μήνυμα δυσαρέσκειας ή απειθαρχίας.
Πριν μερικά χρόνια, όλα αυτά θα απασχολούσαν αρκετά τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες αλλά δεν θα προκαλούσαν πολύ μεγάλη ανησυχία.
Αυτή την περίοδο όμως, μία ισχυρή και αποφασιστική Γερμανία χωρίς τάσεις απομονωτισμού και υπερβολικά «σφιχτό» πορτοφόλι είναι απόλυτα απαραίτητη για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ύστερα από ένα εξάμηνο που η χώρα ασχολήθηκε υπερβολικά με τα εσωτερικά της ζητήματα, η ΕΕ έχει ανάγκη την ισχυρή της παρουσία. Καθώς οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής οικονομίας έχουν υποβαθμιστεί εξαιτίας του αμερικανικού πολέμου των δασμών και της μεγάλης αβεβαιότητας που έχει προκαλέσει, η επιστροφή της γερμανικής οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης θα βοηθήσει πάρα πολύ την κατάσταση.
Πολύ σημαντική για την ευρωπαϊκή οικονομία θα είναι και η συμβολή της Γερμανίας στην όσο το δυνατόν πιο γρήγορη διαμόρφωση της απάντησης της Ε.Ε. στους δασμούς Τραμπ και στις αλλαγές στο παγκόσμιο εμπόριο που προκαλούν. Το ίδιο ισχύει και στον τομέα της αμυντικής πολιτικής και των εκτεταμένων επενδύσεων που πρέπει σύντομα να γίνουν καθώς η αμερικανική ομπρέλα ασφαλείας απομακρύνεται από τον ευρωπαϊκό ουρανό.
Για να μπορέσει να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση τις προκλήσεις των καιρών και να καταφέρει σύντομα να διαμορφώσει το σχέδιο απάντησής της στις μεγάλες γεωπολιτικές αλλαγές αλλά και στις τεχνολογικές εξελίξεις που απειλούν να την αφήσουν πίσω, χρειάζεται την ισχυρή παρουσία των βασικών πυλώνων της.
Δεδομένης της σχετικής αδυναμίας του Γάλλου προέδρου Μακρόν, το βασικό δίδυμο της ΕΕ θα μπορέσει να λειτουργήσει πολύ καλύτερα αν ο Μερτς δείξει γρήγορα πως είναι πραγματικά ισχυρός, καθώς οι σχέσεις του με τον Εμανουέλ Μακρόν είναι αρκετά καλύτερες απ’ ότι αυτές του προκατόχου του.
Αν καταφέρουν γρήγορα να συντονιστούν μεταξύ τους, θα αυξηθούν κατά πολύ οι πιθανότητες να διαμορφωθούν πιο γρήγορα οι συνολικές ευρωπαϊκές θέσεις στα διάφορα φλέγοντα ζητήματα της εποχής.
Θεωρώντας πως ο Φρίντριχ Μερτς έχει πραγματικά την ικανότητα να σχεδιάσει και να εφαρμόσει αποτελεσματικό σχέδιο αναζωογόνησης της οικονομίας της χώρας του, η ισχυρή του παρουσία θα αποτελέσει μία από τις βασικότερες προϋποθέσεις για την αποτελεσματική αντίδραση του συνόλου της ευρωπαϊκής οικονομίας στο πλήθος των προκλήσεων που αντιμετωπίζει αυτή την περίοδο η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ας ελπίσουμε λοιπόν πως το χθεσινό πρωινό σοκ στην Bundestag δεν θα έχει συνέχεια.
