Όταν η Κίνα τον Απρίλιο ως ανταπάντηση στην επιβολή δασμών, περιόρισε τις εξαγωγές επτά «βαρέων» σπάνιων γαιών και των μαγνητών που προέρχονται από αυτές, έθεσε όλες τις δυτικές βιομηχανίες ηλεκτρικών οχημάτων, ανεμογεννητριών, μπαταριών και αμυντικών συστημάτων και συστημάτων επικοινωνίας σε εξαιρετικά δυσχερή θέση.
Συνολικά οι σπάνιες γαίες είναι 17 χημικά στοιχεία με εξωτικά ονόματα, όπως Προμήθιο, Γάλιο, Γαδολίνιο και Λουτένιο, τα οποία βρίσκονται μόνο σε ίχνη σε πιο σύνθετα ορυκτά. Η πολύτιμη αξία τους προέρχεται από τη διαδικασία καθαρισμού, η οποία είναι πολύ ακριβή, συχνά επικίνδυνη για τους εργαζόμενους και ρυπογόνα.
Το Πεκίνο κατέχει το 70% των αδειών για την εξόρυξη αυτών των υλικών και το 90% της παραγωγικής ικανότητας. Βλέπετε, αν και η Κίνα δεν είναι η μόνη χώρα που κατέχει σπάνιες γαίες, δεδομένου ότι φιλοξενεί το 36% των παγκόσμιων κοιτασμάτων, εντούτοις φρόντισε να κατασκευάσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα εξόρυξης και διύλισης, με διαδικασίες που είναι πλέον πλήρως αυτοματοποιημένες και καθετοποιημένες.
Χάρη σε αυτές τις διαδικασίες, η Κίνα διαθέτει ένα τεχνολογικό πλεονέκτημα που θα είναι δύσκολο για τη Δύση να το αντιμετωπίσει, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Η κινεζική κυριαρχία βασίζεται επίσης στον έλεγχο των κόμβων εξόρυξης στο εξωτερικό. Για παράδειγμα, στην Ινδονησία, η Κίνα έχει επενδύσει πάνω από 14 δισ. δολάρια σε μια δεκαετία για την εξόρυξη νικελίου και στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, οι κινεζικές εταιρείες ελέγχουν το 80% της παραγωγής κοβαλτίου.
Όταν η Κίνα λοιπόν μετά την επιβολή δασμών από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ ανακοίνωσε τον περιορισμό στην εξαγωγή αυτών των ορυκτών, στην ουσία έθεσε υπο ομηρία όχι μόνο τις ΗΠΑ, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο.
Ήδη η αυτοκινητοβιομηχανία τόσο των ΗΠΑ όσο και της Γερμανίας αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα παραγωγής, όπως άλλωστε παραδέχθηκε και πριν λίγες ημέρες η Χίλντεγκαρντ Μίλερ, η πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανικής Αυτοκινητοβιομηχανίας (VDA).
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε η Μίλερ:«Αν η Κίνα συνεχίσει να περιορίζει τις εξαγωγές αυτών των σημαντικών πρώτων υλών, σε τέσσερις έως έξι εβδομάδες το πολύ, πολλοί Γερμανοί κατασκευαστές αυτοκινήτων θα αναγκαστούν να σταματήσουν την παραγωγή. Το 86% των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον αυτοκινητοβιομηχανικό τομέα θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα».
Ο Βόλφγκανγκ Νίντερμαρκ, διευθύνων σύμβουλος της Ομοσπονδίας Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI) δήλωσε με τη σειρά του στο Spiegel ότι «αν δεν βρεθεί μακροπρόθεσμα και μόνιμα μια λύση, απειλούμαστε από μια κρίση μετάλλων παρόμοια με την ενεργειακή κρίση του 2022, όταν η Ρωσία σταμάτησε την παροχή φυσικού αερίου... Για τους ηλεκτροκινητήρες, τη ρομποτική και τα drones, η εξάρτηση από τις εισαγωγές σπανίων γαιών δεν είναι μόνο υψηλή, αλλά και κρίσιμη για το σύστημα».
Όμως για την Ευρώπη, λίγο πριν φτάσει ο κόμπος στο χτένι φαίνεται ότι υπήρξε «φως στο τούνελ» κατά τη συνάντηση του Κινέζου υπουργού Εμπορίου, Γουάνγκ Γουεντάο, την περασμένη Τρίτη με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Εμπορίου και Οικονομικής Ασφάλειας, Μάρος Σέφκοβιτς. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο Γουάνγκ εξέφρασε την ελπίδα του ότι «η ΕΕ θα λάβει αμοιβαία και αποτελεσματικά μέτρα για τη διευκόλυνση, την ασφάλεια και την προώθηση του νόμιμου εμπορίου τεχνολογικών προϊόντων προς την Κίνα» και το Πεκίνο ως αντάλλαγμα «θα χρησιμοποιήσει τη χαλάρωση των περιορισμών στις σπάνιες γαίες».
Η Ευρώπη ελπίζει λοιπόν να ξεφύγει της καταιγίδας μέσω του «προνομιακού καναλιού της Κίνας για την εξαγωγή σπάνιων γαιών σε επιλέξιμες αιτήσεις αδειών » για να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση που χρησιμοποίησε σε ανακοίνωση του το Σάββατο το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας. Για τις ΗΠΑ όμως τα πράγματα είναι πιο δύσκολα.
Η σημασία των εμπορικών συνομιλιών ΗΠΑ-Κίνας στο Λονδίνο
Η πρόσβαση σε σπάνιες γαίες αποτελεί ένα εκ των βασικών θεμάτων στις εμπορικές συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας αυτή την εβδομάδα στο Λονδίνο.
Ο πρόεδρος Τραμπ, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την περασμένη εβδομάδα με τον Kινέζο ομόλογό του, Σι Τζιπίνγκ, έχει διαβεβαιώσει ότι η Κίνα θα ξαναρχίσει την προμήθεια σπάνιων γαιών.
Το Πεκίνο όμως, όπως και στην Ευρώπη, θα «πουλήσει» ακριβά ότι είναι ένας σημαντικός μεταποιητής των μετάλλων, ζητώντας παρεμφερή ανταλλάγματα από τις ΗΠΑ, όπως την προμήθεια προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, εξοπλισμό αεροσκαφών και λογισμικό σχεδιασμού ημιαγωγών.
Άλλωστε σύμφωνα με αναλυτές, εδώ και καιρό η Κίνα διαμορφώνει τους περιορισμούς στις εξαγωγές σπανίων γαιών ανάλογα με το εμπορικό και διπλωματικό κλίμα που διαμορφώνεται με κάθε χώρα.
Η κινεζική κυβέρνηση, για παράδειγμα, έχει χορηγήσει εμπορικές άδειες για την εξαγωγή σπάνιων γαιών στη Γερμανία μόνο σε μια χούφτα τοπικών βιομηχανιών. Σε αυτές περιλαμβάνονται προμηθευτές του ομίλου Volkswagen, ο οποίος έχει λάβει προνομιακή μεταχείριση από το Πεκίνο λόγω της μαζικής βιομηχανικής του δέσμευσης στην Κίνα.
Πόσο εφικτό είναι να κάνει παρεμφερείς παραχωρήσεις ο Ντόναλντ Τραμπ;
ΜP Materials
Όσο απαραίτητο είναι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ να κερδίσουν χρόνο, εξασφαλίζοντας τις κινεζικές εξαγωγές σπάνιων γαιών, άλλο τόσο είναι απαραίτητο να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους στο εξευγενισμό και την επεξεργασία των σπάνιων γαιών.
Αυτό για την επενδυτική κοινότητα μεταφράζεται ως εξής:Οι γεωπολιτικές και εμπορικές εντάσεις ωθούν κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού ορυκτών στην κορυφή της λίστας του επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Υπενθυμίζουμε ότι ήδη η ΕΕ στο πλαίσιο του προγράμματος Critical Raw Materials Αct έχει εντάξει στις στρατηγικές επενδύσεις της τις νέες γραμμές παραγωγής σπάνιων γαιών στη Βοιωτία από την εταιρεία ορόσημο για τη χώρα μας, Μetlen του Ευάγγελου Μυτιληναίου.
Στις ΗΠΑ, όταν ο Τραμπ ήρε την προηγούμενη Τετάρτη ορισμένους περιορισμούς στον Νόμο περί Παραγωγής Άμυνας, έτσι ώστε να επιτραπεί στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να προσφέρει μια τιμή υψηλότερη από την αγοραία τιμή για τις σπάνιες γαίες, η MP Materials ήρθε στο επίκεντρο, καθώς είναι στην καλύτερη θέση για να επωφεληθεί από αυτή την αλλαγή, σύμφωνα με την Morgan Stanley.
Μάλιστα η επενδυτική τράπεζα αναβάθμισε την MP Materials με τιμή-στόχο τα 34 δολάρια, καθώς η εταιρεία κατέχει το μοναδικό εν λειτουργία ορυχείο σπάνιων γαιών στις ΗΠΑ, στο Mountain Pass της Καλιφόρνια και είναι η πιο καθετοποιημένη εταιρεία σπάνιων γαιών εκτός Κίνας.
Η MP Materials αναπτύσσει πλήρως εγχώρια αλυσίδα εφοδιασμού σπάνιων γαιών στις ΗΠΑ και σχεδιάζει να ξεκινήσει εμπορική παραγωγή μαγνητών που χρησιμοποιούνται στους περισσότερους κινητήρες ηλεκτρικών οχημάτων, στις υπεράκτιες ανεμογεννήτριες και στη μελλοντική αγορά ανθρωποειδών ρομπότ, σύμφωνα με την Morgan Stanley.
Αν και δεν πληρεί μια εκ των αγαπημένων μας προϋποθέσεων, ήτοι θετικές ελεύθερες ταμειακές ροές -θα καταγράψει αρνητική ελεύθερη ταμειακή ροή φέτος και το 2026- εντούτοις έχει την προοπτική να εμφανίσει θετικό FCF από το 2027 και μετά.
*Η Μαίρη Βενέτη είναι πιστοποιημένη Διαχειριστής και Επενδυτική Σύμβουλος από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
