Του Απόστολου Σκουμπούρη
Έτος όπου οι επιχειρήσεις αναζήτησαν εναλλακτικές πηγές πρόσβασης στη ρευστότητα ήταν το 2016, στη διάρκεια του οποίου έλαβαν χώρα πολλές ομολογιακές εκδόσεις, «ανοίγοντας» μια αγορά που έρχεται να «κοντράρει» μερικώς το τραπεζικό σύστημα.
Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις, εισηγμένες και μη, επιλέγουν τη λύση των ομολογιακών εκδόσεων για τη χρηματοδότησή τους, σε μια συγκυρία που οι τράπεζες εξακολουθούν να δυσκολεύονται στην παροχή ρευστότητας.
Μάλιστα, το 2016, για πρώτη φορά «άνοιξε» η αγορά των εισηγμένων ομολογιακών εκδόσεων, διαφορετικών απ'' ότι ήταν στο παρελθόν.
Έτσι, ένα μέρος από την... εναλλακτική χρηματοδότηση την αναλαμβάνουν funds και διάφορα επενδυτικά σχήματα που είναι πρόθυμα να ποντάρουν σε ομολογιακές εκδόσεις. Οι περισσότερες – μεγάλες – εκδόσεις γίνονται στο εξωτερικό, κάτι που εξασφαλίζει τη... διεθνοποίηση του χρηματοδοτικού προφίλ της εκάστοτε επιχείρησης, ενώ δεδομένου ότι γίνονται στο αγγλικό δίκαιο, τις εξασφαλίζει από ενδεχόμενη χρεοκοπία χώρας.
Πρόκειται για σύμπτωμα που δείχνει την ανάγκη που έχουν οι επιχειρήσεις να μαζέψουν κεφάλαια πάση θυσία, είτε για να χρηματοδοτήσουν καινούρια projects, είτε – το συνηθέστερο – να αναχρηματοδοτήσουν και να νοικοκυρέψουν προηγούμενες υποχρεώσεις από παλαιότερα ομολογιακά.
Οι επιχειρήσεις, παίζοντας... κατενάτσιο όλα τα τελευταία χρόνια, προσπαθούν μέσω αυτών των κινήσεων να κερδίσουν χρόνο και ρευστότητα, έως ότου έρθει (αν έρθει) η πολυπόθητη ποσοτική χαλάρωση από την ΕΚΤ προς τη χώρα μας.
Στην ουσία οι επιχειρήσεις μετακυλίουν τις υποχρεώσεις τους, χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατότητες και τα... τρυκ που παρέχει η χρηματοπιστωτική βιομηχανία, κερδίζοντας χρόνο.
Υπάρχουν και περιπτώσεις βεβαίως που οι εκδόσεις γίνονται καθαρά με πρωτοβουλία των τραπεζών, σε μια προσπάθεια να κρατήσουν «ζωντανές» τις προοπτικές να πάρουν πίσω μέρος όσων έχουν δανείσει...
Όπως και να ''χει η χώρα μας βρίσκεται πολύ πίσω σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη στον τομέα των ομολογιακών εκδόσεων καθώς όσες έχουν γίνει, αποτελούν μόλις το 3,5% του ΑΕΠ έναντι περίπου 43,5% που αποτελεί τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
To 2016 η άντληση κεφαλαίων από τις αγορές για ελληνικές επιχειρήσεις ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ.
Η Τιτάν άντλησε 300 εκατ. ευρώ, η Intralot 250 εκατ. ευρώ, τα ΕΛΠΕ 375 εκατ., η House Market (θυγατρική της Fourlis) άντλησε 40 εκατ. ευρώ, η MLS 4 εκατ. ευρώ και η Forthnet 70 εκατ. ευρώ.
Οι μεγάλες εκδόσεις έγιναν στο εξωτερικό, ενώ των τριών τελευταίων εταιρειών τα περισσότερα κεφάλαια συγκεντρώθηκαν από «μεικτά» χαρτοφυλάκια, εγχώρια αλλά και διεθνή επενδυτικά σχήματα.
Η έκδοση - ορόσημο – του ΟΤΕ το 2015
Έκδοση – ορόσημο – για την «επιστροφή» των ελληνικών εταιρειών στις εκδόσεις ομολόγων ήταν η περυσινή που έκανε ο ΟΤΕ, που ήταν η πρώτη διεθνής έκδοση ομολόγου για ελληνική εταιρεία μετά από ένα χρόνο και πλέον.
Επρόκειτο για έκδοση τετραετούς διάρκειας, που υπερκαλύφθηκε κατά δύο φορές, με την εταιρεία να αντλεί 350 εκατ. ευρώ μέσω της διαδικασίας βιβλίου προσφορών (bookbuilding), με το κουπόνι να διαμορφώνεται σε 4,375% ετησίως.
Μέσω αυτού, ο όμιλος ΟΤΕ πέτυχε την επιμήκυνση της λήξης των δανειακών του υποχρεώσεων και τη βέλτιστη κατανομή τους σε βάθος χρόνου.
Μέρος του ομολόγου χρησιμοποιήθηκε για την επαναγορά άλλων που έληγαν το Μάιο του 2016 αλλά και το Φεβρουάριο του 2018. Γενικώς ο όμιλος ΟΤΕ έχει νοικοκυρέψει θεαματικά τον ισολογισμό του και την χρηματοοικονομική του διάρθρωση, έχοντας μειώσει καίρια και το συνολικό δανεισμό του. Παράλληλα, μέρος των κεφαλαίων πήγαν και πάνε για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού πλάνου του ΟΤΕ, που αφορούν επενδύσεις σε δίκτυα νέας γενιάς κ.λπ.
Οι εκδόσεις του 2016
Τιτάνας
Τον περασμένο Ιούνιο ο όμιλος Τιτάν άντλησε 300 εκατ. ευρώ από την έκδοση ομολόγου, 5ετούς διάρκειας με ελκυστικό επιτόκιο 3,50%. Μάλιστα, υπήρξαν εντολές που συνολικά ξεπέρασαν τα 1,2 δισ. ευρώ, ενώ το αρχικό ποσό που στοχεύονταν ήταν 250 εκατ. ευρώ και λόγω των προσφορών ανέβηκε στα 300 εκατ.
Το μεγαλύτερο μέρος των ομολογιών διατέθηκε σε διεθνείς επενδυτικούς οίκους, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και συνταξιοδοτικά ταμεία του εξωτερικού. Τα κεφάλαια που αντλήθηκαν χρησιμοποιήθηκαν για την εξαγορά παλαιότερων ομολόγων που είχε εκδώσει η εταιρεία τον Δεκέμβριο του 2012, συνολικού ύψους 200 εκατ. ευρώ, με τοκομερίδιο 8,75% και λήξη τον Ιανουάριο του 2017.
ΕΛΠΕ
Εξαιρετική επιτυχία είχε η πρόσφατη έκδοση ομολόγου 5ετούς διάρκειας από τον όμιλο ΕΛΠΕ μέσω βιβλίον προσφορών, καθώς η εταιρεία ζητούσε 300 εκατ. ευρώ, ενώ οι προσφορές έφτασαν ακόμα και τα 700 εκατ. ευρώ! Τελικώς, αντλήθηκαν 375 εκατ. με σταθερό επιτόκιο 4,875%.
Τα κεφάλαια που αντλήθηκαν θα χρησιμοποιηθούν για την εξαγορά παλαιότερων ομολογιών που λήγουν το Μάιο του 2017 και έχουν τόκο 8%, ενώ κάποια εξ αυτών θα πάνε για την αποπληρωμή υφισταμένων δανειακών υποχρεώσεων του ομίλου. Η τιμή διάθεσης εκάστης ομολογίας ήταν 99,453 ευρώ, ενώ θα εισαχθούν προς διαπραγμάτευση στο Χρηματιστήριο του Λουξεμβούργου.
Ήταν μια έκδοση πετυχημένη για τον ισολογισμό του ομίλου, δεδομένου ότι αυξάνει τη μέση ωρίμανση των δανειακών υποχρεώσεών του, διαφοροποιεί τις πηγές χρηματοδότησης και πολλαπλασιάζει τις διαθέσιμες γραμμές χρηματοδότησης, μειώνοντας παράλληλα το χρηματοοικονομικό κόστος. Η έκδοση ήταν εξ ολοκλήρου εστιασμένη προς διεθνή χαρτοφυλάκια και δεν απευθύνονταν καθόλου σε εγχώριους επενδυτές, ιδιώτες ή θεσμικούς.
Intralot
Σημαντική μείωση του κόστους δανεισμού πέτυχε η Intralot που πρόσφατα προχώρησε σε έκδοση ομολογιών συνολικού ύψους 250 εκατ. ευρώ, με επιτόκιο 6,75%, με στόχο την αναχρηματοδότηση υφισταμένων ομολογιών της που είχαν εκδοθεί με επιτόκιο 9,75%.
Πρόκειται για ομολογίες λήξης 2021, που εκδόθηκαν από την ελεγχόμενη θυγατρική της Intralot Capital Luxembourg S.A., η οποία λειτουργεί σύμφωνα με το δίκαιο του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου.
Τα έσοδα από την έκδοση, μαζί με ταμειακά διαθέσιμα, θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή μέρους ομολογιών ύψους 276,7 εκατ. ευρώ (λήξεως 2018, 9,75%), μειώνοντας έτσι σημαντικά το κόστος εξυπηρέτησης του δανεισμού της. Η πρόταση επαναγοράς έληξε στις 23 Σεπτεμβρίου 2016.
Wind Hellas
Σε έκδοση ομολόγου ύψους 250 εκατ. ευρώ προχώρησε προ ελάχιστων εβδομάδων η Wind Hellas, με στόχο να αποπληρώσει υφιστάμενο ομολογιακό δάνειο που λήγει, ενώ περίπου το 30% των κεφαλαίων θα χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις στα δίκτυα νέας γενιάς σε κινητή και σταθερή τηλεφωνία.
Πιο αναλυτικά, για την αποπληρωμή του υφιστάμενου ομολογιακού δανεισμού θα χρησιμοποιηθούν 175 εκατ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 75 εκατ. ευρώ θα πάνε στο επενδυτικό πρόγραμμα. Το επιτόκιο του ομολογιακού δανείου διαμορφώθηκε στο 10% μέγεθος που θα επιβαρύνει οριακά το χρηματοδοτικό κόστος της εταιρείας το οποίο ήταν για τα μακροπρόθεσμα δάνεια που είχε λάβει από τους μετόχους 8,74%.
Forthnet
Τον περασμένο Ιούνιο η Forthnet προχώρησε στην έκδοση ενός μετατρέψιμου σε μετοχές ομολογιακού δανείου ύψους 99,087 εκατ. ευρώ και σε δύο ακόμη κοινών ομολογιακών δανείων ύψους 78,461 και 176,538 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Όπως ανακοινώθηκε προ περίπου 15 ημερών, το ΜΟΔ καλύφθηκε λίγο πάνω από το 70%, ενώ καλύφθηκε από τις τράπεζες. Αν οι τράπεζες μετατρέψουν τις ομολογίες τους σε μετοχές, όπως γίνεται αντιληπτό τα ποσοστά των παλαιών μετόχων θα περιοριστούν.
Πιο αναλυτικά, η Forthnet διέθεσε μέσω της άσκησης των δικαιωμάτων προτίμησης, των δικαιωμάτων προεγγραφής και της ιδιωτικής τοποθέτησης συνολικά 233.748.933 από τις Μετατρέψιμες Ομολογίες, συνολικής αξίας 70.124.679,90 ευρώ, οι οποίες αντιστοιχούν σε ποσοστό κάλυψης περίπου 70,77% του συνόλου του ΜΟΔ.
MIG
Τον περασμένο Μάιο η Marfin Investment Group ανακοίνωσε ότι εξέδωσε νέο κοινό ομολογιακό δάνειο ύψους 150 εκατ. ευρώ το οποίο καλύφθηκε εξ ολοκλήρου από τη Eurobank, για την αναχρηματοδότηση ισόποσων υφιστάμενων δανειακών υποχρεώσεων της εταιρείας προς αυτήν.
Η συμφωνία αναχρηματοδότησης προβλέπει τη μακροπρόθεσμη αναδιάρθρωση του εν λόγω δανεισμού, με την επέκταση της περιόδου αποπληρωμής κατά τρία έτη, έως τον Οκτώβριο του 2019. Με τη σύναψη της συμφωνίας αυτής, η MIG ολοκλήρωσε τη μακροπρόθεσμη αναδιάρθρωση του συνόλου των υφιστάμενων κοινών ομολογιακών δανείων, επιτυγχάνοντας την επέκταση του ορίζοντα ωρίμανσης.
MLS
Το ομολογιακό της MLS που εκδόθηκε τον Ιούλιο ήταν ονομαστικής αξίας 4 εκατ. ευρώ, διάρκειας 4+1 έτη και με ετήσιο επιτόκιο 5,3%. H πληρωμή του κουπονιού θα γίνεται κάθε τρίμηνο. To εν λόγω προϊόν εγκαινίασε την Κατηγορία Σταθερού Εισοδήματος της Εναλλακτικής Αγοράς του Χ.Α. Στο ελληνικό χρηματιστήριο διαπραγματεύονται – υπό άλλη μορφή - άλλα τρία εταιρικά ομόλογα, δύο της MIG και ένα του Νηρέα.
House Market (όμιλος Fourlis)
Αρχές Οκτωβρίου εισήχθη στο Χ.Α. το ομόλογο της εταιρείας Housemarket A.E. που διαχειρίζεται τα ΙΚΕΑ σε Ελλάδα, Κύπρο και Βουλγαρία, 100% θυγατρικής της Fourlis.
Εκδόθηκαν και εισήχθησαν 40.000.000 ομολογίες, με τιμή διάθεσης 1 ευρώ εκάστη, ενώ η δημόσια προσφορά καλύφθηκε κατά 1,254 φορές περίπου. Το σύνολο των συμμετεχόντων επενδυτών έφτασε τους 565, ενώ συνολικά κατατέθηκαν προσφορές ύψους 50.174.290 ευρώ για την αγορά ομολογιών! Το επιτόκιο ορίστηκε στο 5% σταθερό σε ετήσια βάση, ενώ η πληρωμή τόκων θα γίνεται ανά τρίμηνο.
Τέρνα Ενεργειακή
Σε ότι αφορά την... καινούρια αγορά με τα ομόλογα που θα διαπραγματεύονται στο Χ.Α., επόμενη εταιρεία μετά τις MLS και House Market είναι η Τέρνα Ενεργειακή. Η διοίκηση της εταιρείας που είναι μέρος του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ήρθε σε συμφωνία συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης ( EBRD) και την Τράπεζα Πειραιώς για την έκδοση ομολογιακού δανείου ύψους 60 εκατ. ευρώ.
Το ομολογιακό δάνειο θα καλυφθεί κατά 50 εκατ. ευρώ από την EBRD και κατά 10 εκατ. ευρώ από την Τράπεζα Πειραιώς και θα χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση μέρους του επενδυτικού προγράμματος της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ για την ανάπτυξη εγκαταστάσεων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, η χρηματοδότηση αφορά την ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία αιολικών πάρκων ισχύος 48 ΜW στην Κεντρική Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι η πρώτη ενεργειακή επένδυση που πραγματοποιείται από την EBRD στη χώρα μας.
Άλλες εταιρείες
Σύμφωνα με πληροφορίες, άλλες εταιρείες που ετοιμάζονται να «ψάξουν» την αγορά για παρόμοιες εκδόσεις ομολόγων που θα διαπραγματεύονται στο Χ.Α. είναι οι Σαράντης και Κρι Κρι. Δύο καθ'' όλα υγιέστατες εταιρείες, με αναπτυξιακό προφίλ, διεθνοποιημένες.
Κορρές
Σε αναδιάρθρωση του τραπεζικού της δανεισμού προχώρησε η εταιρεία Κορρές, συνάπτοντας στις 25 Νοεμβρίου 2016 κοινό ομολογιακό δάνειο ύψους 22,5 εκατ. ευρώ.
Σκοπός του δανείου είναι η αναχρηματοδότηση του υφιστάμενου κοινού ομολογιακού δανείου και η χρηματοδότηση των επιχειρηματικών πλάνων της εταιρείας.
Το συγκεκριμένο δάνειο έχει πενταετή διάρκεια ενώ η αποπληρωμή του κεφαλαίου των ομολογιών θα γίνει σε δέκα ανισόποσες εξαμηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης σε έξι μήνες από την ημερομηνία έναρξης του ομολογιακού, ήτοι από τις 25 Μαΐου 2017 και μετά.
