Αν ρωτήσουμε οποιονδήποτε διαβασμένο επενδυτή, αλλά και οποιονδήποτε άσχετο με τα οικονομικά πολίτη για τους λόγους που κρύβονται πίσω από το λεγόμενο κινεζικό θαύμα, θα λάβουμε την ίδια απάντηση.
O πρώτος λόγος είναι οι ισχυρές εξαγωγές, ο δεύτερος είναι η κατανάλωση που βασίζεται και σε εισαγωγές, ο τρίτος είναι η ανάπτυξη του κλάδου του real estate και ο τέταρτος είναι ο χαμηλός μέσος όρος ηλικίας του δυναμικού εργατικού και υπαλληλικού προσωπικού στην Κίνα.
Οι κινεζικές εξαγωγές υποχώρησαν σύμφωνα με τα στοιχεία του Μαΐου κατά -7,5%, σε δωδεκάμηνη βάση για πρώτη φορά μέσα στο 2023, ξεπερνώντας τις εκτιμήσεις των αναλυτών, που σύμφωνα με το Reuters ανέμεναν μια ελαφρά μείωση της τάξης του -0,4%. Πιο συγκεκριμένα οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά -15,1%, προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά -4,9%, ενώ αντίθετα παρουσίασαν αύξηση κατά +8,1% προς τις χώρες του οργανισμού της ASEAN δηλαδή Μπρουνέι, Καμπότζη, Ινδονησία, Λάος, Μαλαισία, Μιανμάρ, Φιλιππίνες, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη και Βιετνάμ. Την ίδια στιγμή οι εισαγωγές υποχώρησαν και αυτές κατά -4,5%. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών σύμφωνα με το Reuters ήταν πέριξ του -8%.
Τα στοιχεία από τον χώρο της ανεργίας είναι εξ ίσου δυσάρεστα. Η νεανική (από 16-24 ετών) ανεργία στα αστικά κέντρα κατέγραψε το υψηλό ρεκόρ του 20,4%, με το μέσο επίπεδο ανεργίας στην Κίνα να βρίσκεται στο 5%. Η έκρηξη του αριθμού των νέων πτυχιούχων των κινεζικών πανεπιστημίων, η χαμηλή ζήτηση για εξειδικευμένους εργαζόμενους και επιστήμονες με υψηλή κατάρτιση, οδηγεί εκατομμύρια νέους εκτός παραγωγικής διαδικασίας. Το ποσοστό της νεανικής ανεργίας μπορεί να μην είναι το υψηλότερο στον πλανήτη με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής να βρίσκονται στο 21% και τις αραβικές χώρες να βρίσκονται στο 24,8%, ωστόσο για το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, η υψηλή ανεργία αποτελεί μια ολοκληρωτική αποτυχία.
Γι’ αυτό το λόγο, δηλαδή για την αύξηση των θέσεων απασχόλησης το Πεκίνο προσπαθούσε και ακόμα προσπαθεί με κάθε τρόπο να στηρίξει το real estate παρά την παρατεταμένη 18μηνη κρίση, που όπως είχε αναλύσει και το τμήμα Ασίας – Ειρηνικού του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, δεν θα τερματιστεί μέσα στο 2023. Οι επενδύσεις στα ακίνητα από το +40% το 2010, από το +22% του 2014, από το +10% του 2018 και του +42% του 2021, σήμερα βρίσκονται στο -20% με την πτωτική τάση να μην αναστρέφεται παρά τις κρατικές παρεμβάσεις στον τραπεζικό τομέα για την αποτροπή μιας γενικευμένης κρίσης από πιθανές πτωχεύσεις.
Σαν αποτέλεσμα αυτής της ατελέσφορης πολιτικής σήμερα στις λεγόμενες «Tier 1» πόλεις, όπως είναι το Πεκίνο, η Σαγκάη, η Σεντζέν και η Γκουανζχού, ο αριθμός των άδειων και διαθέσιμων προς πώληση ή ενοικίαση ακινήτων υπερβαίνει το 20% των δομημένων κτιρίων. Ένα ποσοστό που είναι σχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο των ΗΠΑ.
Ένα επιπλέον στοιχείο που δείχνει την τεχνητή από ένα σημείο και μετά υπερθέρμανση των τιμών των ακινήτων στην Κίνα είναι το σύνολο των δεικτών που χρησιμοποιεί το numbeo, σχετικά με την αποτίμηση των κινεζικών οικιστικών ακινήτων.
Ο δείκτης «Price to Income Ratio» που δείχνει τη σχέση ανάμεσα στο κόστος απόκτησης μιας οικίας και στο ετήσιο εισόδημα, βρίσκεται κατά μέσο όρο στο 33,8. Δηλαδή ο μέσος Κινέζος πολίτης θα πρέπει να εργαστεί για 33,8 έτη για να αποκτήσει τη κατοικία του. Ο αντίστοιχος μέσος όρος στις ΗΠΑ είναι 10, στη Σαγκάη είναι 49, στη Σεντζέν 42 και στο Πεκίνο 41,5.
Το κόστος εξυπηρέτησης των τοκοχρεολυτικών δόσεων ενός στεγαστικού δανείου με το τρέχον επιτόκιο της τάξεως του 4,95%, ανέρχεται στο 266% του ετήσιου εισοδήματος, καθιστώντας την αγορά ακινήτου απαγορευτική.
Η ετήσια απόδοση του ακινήτου, δηλαδή το σύνολο των εισπραττόμενων ενοικίων ως προς την τιμή του ακινήτου ανέρχεται στο 1,57%.
Όπως φαίνεται η εικόνα της Κινεζικής οικονομίας είναι κάθε άλλο παρά ιδανική. Ειδικότερα τα αλληλένδετα προβλήματα της ανεργίας και της προβληματικής κατάστασης στην οικιστική ανάπτυξη είναι δυσεπίλυτα και έχουν σαφείς κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις. Επομένως, η κινεζική τίγρη αγκομαχά μπροστά στην επόμενη ημέρα και τα μεγαλεπίβολα σχέδια του Πεκίνου.