Επιδεινώνονται συνεχώς οι οικονομικές συνθήκες στην Τουρκία και οι αρνητικές εξελίξεις είναι ραγδαίες. Η ανορθόδοξη οικονομική στρατηγική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να μειώνει τα επιτόκια όταν ο πληθωρισμός καλπάζει στο 20%, οδηγεί σε άτακτη φυγή τους επενδυτές. UniCredit, Citigroup, HSBC και Aviva είναι μόνο μερικοί από τους μεγάλους επενδυτές της Δύσης που εγκαταλείπουν τη χώρα, ενώ στην αγορά συναλλάγματος σημειώνονται μαζικές ρευστοποιήσεις τουρκικής λίρας. Αποτέλεσμα είναι το τουρκικό νόμισμα να γκρεμίζεται και για πρώτη φορά στην ιστορία να πέφτει το οχυρό των 10 λιρών/δολάριο.
Η τουρκική λίρα έχει χάσει πάνω από το 25% της αξίας της μέσα στο 2021, ενώ από την κρίση του 2018 έως σήμερα, το δολάριο έχει ενισχυθεί έναντι της λίρας κατά περίπου 50%.
Σε αυτό το περιβάλλον η Τουρκία προσπαθεί να βρει οικονομικούς συμμάχους και η Banco Bilbao Vizcaya Argentaria είναι από αυτούς. Μία τράπεζα που στηρίζει διαρκώς το καθεστώς Ερντογάν, χωρίς μάλιστα να προέρχεται από το Κατάρ ή τη Ρωσία, χώρες που κατά καιρούς αποτελούν το αποκούμπι του Τούρκου προέδρου. Η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ισπανίας, BBVA - στην οποία είναι επικεφαλής τα τελευταία τρία χρόνια ο Τούρκος Όνουρ Γκεντς - ανακοίνωσε χθες ότι θα διαθέσει 2,6 δισ. δολάρια για να εξαγοράσει το υπόλοιπο 50% της τουρκικής τράπεζας Garanti, της οποίας έχει ήδη τον έλεγχο.
Την ίδια ώρα, ο Τούρκος πρόεδρος δείχνει αποφασισμένος να παίξει… τα ρέστα του για να πυροδοτήσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Σύμφωνα με τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας (CBRT) αναμένεται να προχωρήσει σε νέα μείωση των επιτοκίων στο 15% την ερχόμενη Παρασκευή, υπηρετώντας πιστά τον Ερντογάν.
Τα προβλήματα, ωστόσο, είναι δεδομένα. Τουρκικό δημόσιο και επιχειρήσεις καλούνται να βρουν 13 δισ. δολάρια μέσα στο δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου, όσο είναι δηλαδή το εξωτερικό χρέος, με βάση τα επίσημα στοιχεία. Από αυτά τα 8 δισ. χρέους πρέπει να αποπληρωθούν μέσα στον Νοέμβριο. Χρειάζονται λοιπόν… πολλές BBVA για να γίνει θετικό το ισοζύγιο επενδυτικών ροών και να βγει από το τέλμα η τουρκική οικονομία.
Τα επενδυτικά κεφάλαια της BBVA, προέρχονται από την περσινή πώληση των δραστηριοτήτων της στις ΗΠΑ, έναντι 11,6 δισ. δολαρίων. Ο Γκεντς ήταν επικεφαλής της αμερικανικής θυγατρικής της BBVA και δήλωνε υπέρμαχος της παρουσίας της στις ΗΠΑ. Μετά άλλαξε γνώμη, αφού ανέλαβε τη διοίκηση του ισπανικού ομίλου και τώρα προτιμά την τουρκική αγορά από την αμερικανική.
Τι κάνει την BBVA να πουλάει Αμερική και να αγοράζει Τουρκία; Ποιοι λόγοι την κάνουν να επιμένει σε μία οικονομία που η κατάσταση δείχνει να είναι μη αναστρέψιμη όσο ο Ερντογάν δεν αλλάζει στρατηγική στο θέμα των επιτοκίων και της νομισματικής πολιτικής;
Η BBVA πιστεύει στην τουρκική οικονομία και γι’ αυτό στα τρία πρώτα τρίμηνα του 2021 η Garanti έχει προσφέρει στήριξη μέσω δανείων και εγγυήσεων της τάξης των 50 δισ. δολαρίων. Δεν την πτοεί ούτε το γεγονός ότι εξαιτίας της τρομακτικής διολίσθησης της τουρκικής λίρας, έχει χάσει μεγάλο μέρος της αρχικής της επένδυσης.
Μετά το 2010, η ισπανική τράπεζα έχει πληρώσει συνολικά περί τα 8,5 δισ. δολάρια για να αποκτήσει σταδιακά το 49,85% της δεύτερης μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας στην Τουρκία, εκτιμώντας ότι η Τουρκία είναι η αναδυόμενη αγορά με τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές προοπτικές. Σήμερα η χρηματιστηριακή αξία της Garanti είναι 4,88 δισ. δολάρια. Επομένως, η BBVA έχει χάσει ήδη 6 δισ. δολάρια αφού κατέχει το 49%. Αν προχωρήσει η πρότασή της θα έχει το 100% της Garanti, έχοντας δαπανήσει συνολικά 11 δισ. δολάρια για μία τράπεζα που αξίζει σήμερα ούτε 5.
Βέβαια, υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος. Η BBVA θα εξαγοράσει το άλλο 50% της τράπεζας δαπανώντας το ένα τέταρτο των χρημάτων που έχει δώσει μέχρι σήμερα για το 50%, καθώς οι αξίες στην Τουρκία βρίσκονται στο ναδίρ μετά την κατρακύλα της λίρας και όποιος έχει δολάρια ή ευρώ μπορεί να αγοράσει πάρα πολύ φθηνά.
Πάντως, να πούμε εδώ ότι οι μεγαλύτεροι θεσμικοί επενδυτές στην BBVA είναι funds της Goldman Sachs και της Vanguard. Η BBVA απέκτησε αρχικά ποσοστό 24,9% στην Garanti το 2010, από την αμερικανική General Electric και τον τουρκικό όμιλο Dogus, έναντι 5,8 δισ. δολαρίων. Το 2015, αγόρασε ποσοστό 14,89% επίσης από την Dogus, έναντι 1,9 δισ. δολαρίων και τον Μάιο του 2018 ολοκλήρωσε την εξαγορά όλου του μεριδίου της Dogus με το υπόλοιπο 9,95%.
Πριν από λίγες ημέρες, η ιταλική UniCredit ανακοίνωσε ότι προχωρά στην πώληση του εναπομείναντος ποσοστού 18% που κατείχε στην τουρκική τράπεζα Yapi Kredi, ολοκληρώνοντας έτσι την αποχώρησή της από την Τουρκία. Η Yapi Kredi είναι η κυρίαρχη στις πιστωτικές κάρτες ενώ η UniCredit θα βάλει στα ταμεία της 300 εκατ. ευρώ από την πώληση στον γιγαντιαίο όμιλο Koc.
Ο βρετανικός κολοσσός HSBC επίσης ψάχνει Τούρκο αγοραστή για να φύγει από τη χώρα, ενώ Citigroup και Aviva βρίσκονται και αυτές σε διαδικασία πώλησης των μεριδίων που κατέχουν σε μεγάλες τουρκικές εταιρείες του χρηματοοικονομικού κλάδου.