Του Δημήτρη Κουρέτα*
Αυτοί που ζητούν να γίνουν σήμερα οι απόφοιτοι των ΤΕΙ απόφοιτοι των ΑΕΙ σκέφτονται όπως ο πελάτης της κυβέρνησης που θα ήθελε να είναι πλούσιος και πιστεύει ότι αυτό μπορεί να γίνει με μια κυβερνητική απόφαση. Τα σημερινά ΤΕΙ δεν μπορούν να γίνουν αυτόματα ίδια με τα ΑΕΙ της χώρας μας, όπως δεν μπορούν τα ΑΕΙ της χώρας μας να γίνουν Χάρβαρντ και ΜΙΤ με υπουργικές αποφάσεις του κάθε υπουργού Παιδείας.
Τα σημερινά ΤΕΙ έγιναν με υπουργική απόφαση ΑΕΙ, αλλά τα περισσότερα αν όχι όλα θα είναι ΑΕΙ δεύτερης κατηγορίας, δηλαδή πάλι ΤΕΙ, εκτός από εκείνα τα ΤΕΙ υψηλής ζήτησης και με υψηλό μέσο επίπεδο φοιτητών που είναι ήδη πολύ ανώτερα από πολλά ΑΕΙ χαμηλότερης ζήτησης και επιπέδου σπουδών. Υπάρχουν αρκετά τέτοια τμήματα στη χώρα μας.
Στην Αμερική αλλά και στη Γαλλία και την Αγγλία υπάρχουν 3 κατηγοριών ανώτατες σχολές. Η πρώτη κατηγορία λίγων σχολών βγάζει τα ηγετικά πολιτικά, διοικητικά, παραγωγικά και στρατιωτικά στελέχη. Στις ΗΠΑ, σε αυτές πηγαίνουν οι πιο μελετηροί αστοί μαθητές με υψηλά δίδακτρα, καθώς και τα ταλέντα από τις φτωχότερες τάξεις που παίρνουν υποτροφίες. Στη Γαλλία αυτές οι σχολές είναι δημόσιες και απαιτούν υψηλό επίπεδο κατάρτισης (ecole polytechnique, ΕΝΑ). Όποιος τελειώσει από εκεί είναι de facto μεγάλο και περιζήτητο στέλεχος. Μετά υπάρχει ένα χαμηλότερο επίπεδο, που περιλαμβάνει ιδρύματα στο επίπεδο των δικών μας καλών σχολών του Πολυτεχνείου της Αθήνας, όπου παράγεται η μεγάλη μάζα των καλών ειδικών σε όλους τους τομείς και οι απόφοιτοί τους βρίσκουν εύκολα δουλειά σε κάποια χώρα (μπορεί και στη δική μας).
Η τρίτη κατηγορία είναι ένας μεγάλος αριθμός από σχολές που δίνουν έναν τίτλο με τον οποίο έχει εξασφαλίσει κανείς επαγγελματικά δικαιώματα αλλά αν αρκεστεί σε αυτά και δεν κάνει μετεκπαιδεύσεις θα καταλήξει άνεργος. Σε αυτές τις σχολές, σπουδάζει σήμερα η τεράστια πλειοψηφία των φοιτητών στις αναπτυγμένες χώρες (και στη δική μας).
Θα ρωτήσει κάποιος: Πού είναι η διαφορά; Ποιος αποφασίζει για τη διαφορά στην αξία των πτυχίων, αφού όλα είναι πτυχία ΑΕΙ;
Μα η αγορά εργασίας. Ο ιδιώτης θα ψάξει να δεΙ που τελείωσες, στο Μεσολόγγι ή στο ΕΜΠ; Και θα πράξει ανάλογα. Η ζωή αποφασίζει αν κάθε πτυχίο έχει την ξεχωριστή του τιμή, και οι εργοδότες. Αυτή είναι η πραγματικότητα είτε μας αρέσει η όχι. Και σε αυτήν πρέπει να μυήσουμε τα παιδιά μας. Να στοχεύουν στο πιο ποιοτικό.
Έτσι λοιπόν το πραγματικό επαγγελματικό δικαίωμα του απόφοιτου στον Δυτικό κόσμο προσδιορίζεται από τη στάση της αγοράς απέναντι στο συγκεκριμένο τίτλο σπουδών και όχι από το τυπικό δικαίωμα που έχει παραχωρήσει το κράτος στον κάτοχο του κάθε πτυχίου.
Τι έγινε λοιπόν από τον Νόμο Γαβρόγλου πριν 2 μήνες; Με την ισότητα ΑΕΙ και ΤΕΙ αυτόματα οι απόφοιτοι των πρώην ΤΕΙ και τώρα ΑΕΙ θα μπορούν να βρουν πιο εύκολα δουλειά στο δημόσιο, αφού θα μπορούν να καταλαμβάνουν και τις θέσεις εκείνες που απαιτούν σήμερα τυπικά προσόντα πτυχιούχων ΑΕΙ. Αυτή η δυνατότητα για τους απόφοιτους των πρώην ΤΕΙ σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανείς ιδιαίτερος λόγος να είναι κανείς απόφοιτος των πρώην ΑΕΙ, αν στόχος του είναι η πρόσληψη στο Δημόσιο. Γίνεται λοιπόν φανερό ότι η εξίσωση στα επαγγελματικά δικαιώματα αφορά μόνο αυτούς που θα μπορέσουν να βρουν δουλειά στο Δημόσιο. Άρα όλοι αυτοί που θα ωφεληθούν από την «ανωτατοποίηση» είναι οι επίδοξοι δημόσιοι υπάλληλοι. Πείτε το καθαρά, κύριε Γαβρόγλου. Αυτοί που επιθυμούν να αποτελέσουν ένα κομμάτι μιας τάξης που θα ψηφίζει πάντα τέτοιες «προοδευτικές» αλλαγές.
*Ο κ. Δημήτρης Κουρέτας είναι Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, πρώην αναπληρωτής Πρύτανης.