Η παγκόσμια οικονομία είχε ένα δύσκολο ξεκίνημα το 2016 και θα συνεχίσει να χαρακτηρίζεται από μια νέα αντικανονικότητα στη συμπεριφορά της ανάπτυξης, της οικονομικής πολιτικής, του πληθωρισμού και των βασικών τιμών των περιουσιακών στοιχείων και των χρηματοπιστωτικών αγορών, τονίσει σε άρθρο του στο «Time» ο επικεφαλής της Global Economics, Nouriel Roubini.
Πρώτον, εξηγεί ο κ. Roubini, η δυνητική ανάπτυξη στις ανεπτυγμένες και αναδυόμενες αγορές έχει μειωθεί, και η πραγματική ανάπτυξη θα παραμείνει περιορισμένη. Η δυναμική έχει μειωθεί εξαιτίας της επιβάρυνσης των υψηλών ποσοστών ιδιωτικού και δημοσίου χρέους, την γήρανση του πληθυσμού και μιας σειράς από αβεβαιότητες που κράτησαν τις κεφαλαιουχικές δαπάνες χαμηλές.
Εν τω μεταξύ, οι τεχνολογικές καινοτομίες δεν έχουν μεταφραστεί ακόμη σε μεγαλύτερη αύξηση της παραγωγικότητας σε συνολικό επίπεδο, ενώ οι διαθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν προχωρούν αρκετά γρήγορα για την αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού. Υπάρχει, επίσης, «υστέρηση» δηλαδή - η παρατεταμένη στασιμότητα ενδέχεται να περιορίσει το αναπτυξιακό δυναμικό με δεδομένο ότι το ανθρώπινο και φυσικό κεφάλαιο αποδυναμώνονται εάν δεν χρησιμοποιηθούν στο μέγιστο, τονίζει ο Nouriel Roubini.
Η πραγματική ανάπτυξη που έχουμε δει ως τώρα είναι αναιμική, κατώτερη των προσδοκιών, καθώς μιας επίπονη διαδικασία απομόχλευσης έχει δρομολογηθεί πρώτα στις ΗΠΑ, στην συνέχεια στην Ευρώπη και πλέον και στις αναδυόμενες αγορές, σε μια προσπάθεια σταθεροποίησης και μείωσης των υψηλών επιπέδων του ιδιωτικού και του δημόσιου χρέους και των ελλειμάτων, εξηγεί ο κ. Roubini.
Την ίδια στιγμή, οι οικονομικές πολιτικές και ιδιαίτερα οι νομισματικές πολιτικές έχουν γίνει όλο και πιο συχνά αντισυμβατικές, κάνοντας την διάκριση μεταξύ νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής δυσδιάκριτη.
Μερικοί, όπως λέει ο ο επικεφαλής της Global Economics, λανθασμένα υποστήριξαν πως αυτές οι αντισυμβατικές νομισματικές πολιτικές θα οδηγούσαν σε υπερπληθωρισμό και στην κατάρρευση της αξίας του δολαρίου. Όμως, τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλά ενώ τα μακροπρόθεσμα επιτόκια διατηρούνται σε πτώση τα τελευταία χρόνια. Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει πλέον να προσπαθήσουν να αποφύγουν τον χαμηλό πληθωρισμό.
Η παραδοσιακή σχέση μεταξύ της προσφοράς χρήματος και των τιμών έχει καταρρεύσει, για δύο λόγους. Πρώτον, οι τράπεζες κρύβουν την πρόσθετη προσφορά του χρήματος και δεύτερον υπάρχει ακόμη μεγάλη χαλαρότητα σε πολλές χώρες.
Στις αγορές εμπορευμάτων παρατηρούνται μεγάλα κενά παραγωγής, με την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα να επιδεινώνεται πλέον από την υπερεπένδυση της Κίνας. Στις αγορές εργασίας, τα ποσοστά ανεργίας είναι ακόμη υπερβολικά υψηλά και η διαπραγματευτική ισχύς των εργαζομένων είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Αυτό είναι εμφανές, σύμφωνα με τον κ. Roubini, στις αγορές ακινήτων, ειδικά στις χώρες οπού υπάρχει μια «έκρηξη» στη στέγαση, αλλά και στις αγορές των βασικών εμπορευμάτων όπου oι τιμές στην ενέργεια έχουν καταρρεύσει εξαιτίας πληθώρας παραγόντων.
Τα πραγματικά επιτόκια παραμένουν πολύ χαμηλά, ενώ πολλές τιμές περιουσιακών στοιχείων παραμένουν υψηλές σε σχέση με τις θεμελιώδες αξίες τους, σε μετοχές, ακίνητα και κρατικά ομόλογα. Έχουμε αρνητικά ονομαστικά επιτόκια, ως πολιτική επιλογή, στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της ζώνης του ευρώ, την Ελβετία, τη Δανία και τη Σουηδία.
Γιατί λοιπόν, διερωτάται, ο κ. Roubini οι επενδυτές να δανείσουν στις κυβερνήσεις με αρνητική ονομαστική απόδοση για μια δεκαετία, όταν θα μπορούσαν να κατέχουν μετρητά και να κερδίσουν τουλάχιστον μια μηδενική απόδοση;
Αυτή η αντικανονικότητα είναι πράγματι μια νέα πτυχή στην οικονομία και είναι πιθανό να μείνει μαζί μας το 2016 και ακόμα πιο μετά, δηλώνει ο επικεφαλής της Global Economics.