Του Δημήτρη Δημητράκου
Εν αρχή ήσαν οι υψιβάμονες της Αριστεράς, οι ιερουργοί της από πανεπιστημιακής καθέδρας. Αυτοί βρήκαν έναν καινούργιο δαίμονα, μια και είχαν ξεφτίσει η «αμερικανοκρατία» ο «ιμπεριαλισμός», η «εξάρτηση» και τα συναφή. Ο δαίμονας αυτός ήταν ο «νεοφιλελευθερισμός». Ο τελευταίος δεν είναι παρά η εναντίωση στον κρατισμό και η υποστήριξη των αρχών του φιλελευθερισμού στη σύγχρονη οικονομία.
Η δαιμονοποίηση αυτή του «νεοφιλελευθερισμού» γνώρισε λαμπρή σταδιοδρομία. Το σύνολο της πολιτικής και δημοσιογραφικής προοδευτικούρας υιοθέτησε τον όρο. Ήταν ο κοινός και εχθρός, το φίδι που ενέδρευε παντού, ένα αδιευκρίνιστο Κακό. Μιλούσε άμεσα στην έμφυτη σχεδόν αγοραφοβία και νεοφοβία των ομοεθνών μας - που κατά τα άλλα δεν υποφέρει ο τράχηλός τους ζυγόν δουλείας.
Γρήγορα κυρίευσε ο «νεοφιλελευθερισμός» ως κλισέ και τη συντηρητική παράταξη. Η έκφραση αντίθεσης στην επάρατη παγκοσμιοποίηση και τον ύπουλο νεοφιλελευθερισμό έγινε η «μάντρα» της συντηρητικούρας. Προς Θεού, να μη συγχέεται η συντηρητική παράταξη -πάντα κρατικιστική και με ελατήρια προστατευτισμού- με τον ανάλγητο νεοφιλελευθερισμό που θυσιάζει τα πάντα στον βωμό της αγοράς.
Στον νεοφιλελευθερισμό αποδίδονται όλα τα κακά της ανθρωπότητας - όπως παλιά γινόταν με τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό: η άναρχη λειτουργία των αγορών, η οικονομική ανισότητα, ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι εξοπλισμοί και οι πόλεμοι, η μόλυνση του περιβάλλοντος… Και υποστήριζαν -και συνεχίζουν να υποστηρίζουν σθεναρά- ότι ο νεοφιλελευθερισμός κυριαρχεί στην Ε.Ε. και την Ελλάδα. Μάταια, γνωστές φιλελεύθερες πολιτικές και πανεπιστημιακές προσωπικότητες προσπαθούσαν να εξηγήσουν ότι η Ελλάδα και η Ε.Ε. πόρρω απέχουν από το να είναι νεοφιλελεύθερες.
Η αντίθεση στον φιλελευθερισμό εκφράζεται ως απόρριψη του νεοφιλελευθερισμού - η οποία έχει γίνει καθολικά αποδεκτή από την πλειονότητα των συμπολιτών μας. Και καθολικά αποδεκτή είναι η πεποίθηση ότι ο νεοφιλελευθερισμός είναι ένα φοβερό, αν και δυσεξήγητο κακό στον κόσμο. Οι υπερασπιστές του κρατισμού δεν έχουν παρά να καταγγείλουν μια άποψη ως νεοφιλελεύθερη για να τερματίσουν μια συζήτηση: αρκεί από μόνη της η ταμπέλα για να… ακυρωθεί ένα επιχείρημα!
Τον τελευταίο καιρό, όμως, παρατηρείται μια αντίδραση -επιτέλους- σ' αυτόν τον μύθο. Η ιδέα ότι ο νεοφιλελευθερισμός είναι η ρίζα κάθε κακού αντιμετωπίζεται σκωπτικώς στα κοινωνικά δίκτυα και σε άλλα μέσα ενημέρωσης. Φαίνεται ότι αυτό που δεν κατόρθωσε η επιχειρηματολογία του φιλελευθερισμού στον τόπο μας, το πέτυχε, η…πλήξη που έχει προκαλέσει η κατά κόρον χρήση του όρου, αλλά και η πασίδηλη αποτυχία του κρατισμού και η απόπειρα εξήγησής της κατηγορώντας τον νεοφιλελευθερισμό. Μάλλον σ' αυτό έχει συντελέσει και το ρεκόρ γελοιότητας που αντιπροσωπεύει η τετραετής θητεία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και οι αλλεπάλληλοι κρωγμοί των πρωταγωνιστών της κατά του νεοφιλελευθερισμού. Το περιεχόμενο μωρίας αυτών των κρωγμών έχει γίνει ίσως κατανοητό - με μεγάλο κόστος για την ελληνική κοινωνία.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Δευτέρας 10 Ιουνίου 2019