Είκοσι χρόνια κλείνει η συνεργασία των εικαστικών συμβούλων της «Art Expertise» με το διεθνή οίκο Bonhams και η εαρινή δημοπρασία χαρακτηρίζεται από αέρα «Εθνεγερσίας», διανθισμένη με την απαραίτητη ανανέωση. Τα έργα στο 38ο Greek Sale πρόκειται να δημοπρατηθούν στις 19 Μαΐου, αλλά τη φορά αυτή όχι στην έδρα του Λονδίνου, στην Bond Street.
Η περίφημη πώληση όπου συγκεντρώνει κατεξοχήν Έλληνες δημιουργούς, αφήνει τη γηραιά Αλβιώνα και πιάνει ευρωπαϊκό έδαφος, στην Πόλη του Φωτός. «Στο πλαίσιο της στρατηγικής διεθνούς επέκτασης του οίκου, η δημοπρασία θα διεξαχθεί για πρώτη φορά στο Παρίσι, την ιστορική πρωτεύουσα του ευρωπαϊκού φιλελληνισμού, εκεί όπου κατά τις ένδοξες στιγμές της Επανάστασης γεννήθηκε η δυνατή και ζωντανή ως σήμερα φιλία μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας» μας λέει η Τερψιχόρη Αγγελοπούλου, διευθύντρια της Art Expertise και επικεφαλής της δημοπρασίας.
Η κίνηση ευθυγραμμίζεται με την άνοδο των τιμών που σημειώνουν τα έργα φιλελληνικού περιεχομένου, την ώρα που τα μεγάλα μουσεία μας, καθώς και το Λούβρο έχουν προγραμματίσει και ήδη παρουσιάζουν διαδικτυακά, εκθέσεις με έργα και αντικείμενα από το κίνημα του φιλελληνισμού. Επιπλέον, μετά τους δασμούς που έχουν προκύψει από το Brexit, η διοργάνωση της πώλησης στο Παρίσι μοιάζει περισσότερο επωφελής για τους εγχώριους συλλέκτες και τους αγοραστές σε όλη την Ευρώπη, χωρίς να είναι απαγορευτική στο φιλότεχνο κοινό του Λονδίνου. Σε αυτό το «επαναστατικό» πνεύμα ο Bonhams έχει αναρτήσει δύο από τα μνημειακά έργα της πώλησης στο site του οίκου που απευθύνονται σε γερούς συλλέκτες.
Δεσπόζουσα θέση έχει «ο Καραϊσκάκης καταδιώκων τον Κιουταχή» (80.000-120.000 ευρώ) του «παραμυθά» της ελληνικής τέχνης Θεόφιλου Χατζημιχαήλ. Ο έφιππος ήρωας στην Ακρόπολη, αγαπημένο θέμα του αυτοδίδαχτου ζωγράφου, μας έρχεται από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου με σειρά δημοσιεύσεων και εκθέσεων. Ο πίνακας έμενε αφανής για περισσότερο από μισό αιώνα κι αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον των Ελλήνων συλλεκτών.
Του ίδιου δημιουργού, προερχόμενα όμως από τη συλλογή Κουτσίνα, είναι «Ο Ήρωας Οδυσσέας Ανδρούτσος» (30.000-50.000 Ευρώ) και «Ο Ατρόμητος Κατσαντώνης» (22.000-28.000 Ευρώ). Αντίστοιχα, μεγάλη στιγμή της δημοπρασίας αναμένεται να αποτελέσει το εμβληματικό και μουσειακής ποιότητας έργο του Θεόδωρου Ράλλη με τίτλο «Αιχμάλωτη» (300.000-500.000 ευρώ). Ο γαλλοθρεμμένος καλλιτέχνης κι από τους κορυφαίους του οριενταλισμού (θέματα από την Ανατολή), παρουσιάζεται σε μία φιλόδοξη σύνθεση, γνώριμη του ύφους και των εντυπωσιακών δυνατοτήτων του. Αντίστοιχης ευαισθησίας με την ίδια αγάπη στην απόδοση των λεπτομερειών, είναι το έργο του Γεωργίου Ιακωβίδη, το «Μπουκέτο» (60.000-80.000 ευρώ)
Διαφορετικής αντιμετώπισης, αλλά στο πνεύμα της εθνικής μας επετείου, είναι το έργο του Νίκου Εγγονόπουλου «Σύνθεση για τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας» (140.000-180.000 Ευρώ). Πρόκειται για έναν ύμνο στην ελληνική επανάσταση του 1821, που απηχεί τα μοντερνιστικά ρεύματα της εποχής, μεταφερμένα στο σουρεαλιστικό ιδίωμα του καλλιτέχνη. Το έργο του 1939, εκτέθηκε το 1954 στην Μπιενάλε της Βενετίας κι αποτέλεσε σταθμό στη ζωγραφική του καριέρα, καθώς ήταν ο πρώτος Έλληνας που εκπροσώπησε τη χώρα μας με ατομική έκθεση στη διεθνή διοργάνωση. Μένει να δούμε αν η συγκεκριμένη σύνθεση ξεπεράσει το προηγούμενο ρεκόρ του Εγγονόπουλου που σημειώθηκε στην περσινή Greek Sale. Το έργο Scène homérique avec le héros / Scène homérique εκτιμήθηκε περίπου στην ίδια τιμή και χτυπήθηκε στα 765,000€, κάνοντας τον Εγγονόπουλο τον πιο ακριβό Έλληνα ζωγράφο του εικοστού αιώνα.
Τότε είχε πάει εξαιρετικά καλά κι ο Γιάννης Μόραλης, που είναι ο πιο περιζήτητος καλλιτέχνης των τελευταίων χρόνων. Στο προσεχές Greek Sale αντιπροσωπεύεται με μία σειρά ζωγραφικών έργων και γλυπτών, που διατρέχουν τη μακρά και γόνιμη περίοδο του σημαντικού Δασκάλου σε ένα εύρος τιμών: «Εκεί κοντά και μακριά στη Θάλασσα» (200.000-300.000 Ευρώ), «Καθιστό Γυμνό» (50.000-70.000 Ευρώ), «Γυμνό Κορίτσι» (50.000-80.000 Ευρώ), «Αγόρια με Πνευστά» (30.000-40.000 Ευρώ), «Επιθαλάμιο» (20.000-30.000), «Τέσσερεις Μυθολογικές σκηνές με τον Ηρακλή» (15.000-20.000 Ευρώ), «Ζευγάρι» (3.000-4.000 Ευρώ) και «Φιγούρα 1» και «Φιγούρα 2» (6.000-10.000 Ευρώ).
Ανάμεσα στα, όχι τόσο ηχηρά ονόματα, του ανοιξιάτικου Greek Sale κρύβονται και πολλά αριστουργήματα. Τέτοια είναι δύο έργα του σπουδαιότερου συλλέκτη νεοελληνικής τέχνης του 19ου και 20ου αιώνα, Γιάννη Περδίου (αξίζει να μάθετε την ιστορία του).
Αυτά είναι «Η Καλλιτέχνις στο Εργαστήριο» (15.000-20.000 Ευρώ) της Θάλειας Φλωρά Καραβία και «Η Μητρότητα» (15.000-20.000 Ευρώ) του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη. Πρόκειται για δύο καλλιτέχνες που δεν έχουν βρει τη θέση που τους αξίζει στη νεότερη ιστορία της εγχώριας ζωγραφικής. Το αυτοπορτρέτο της Φλωρά – Καραβία, ίσως από τα πιο δυνατά έργα της κοσμοπολίτισσας ζωγράφου, συνιστά και μια μοναδική μαρτυρία με ισχυρό συμβολισμό. Την ώρα που οι γυναίκες ζωγράφοι έρχονται δυναμικά στο προσκήνιο, η στιβαρή στάση της Φλωρά μπροστά στο καβαλέτο είναι μια προσωπική κατάθεση που τη συνδέει με τις λιγοστές και τολμηρές καλλιτέχνιδες του τόπου. Είναι ένα έργο που αξίζει να χαίρεται το κοινό σε κάποια δημόσια πινακοθήκη.
Παρόμοια, το έργο του Τριανταφυλλίδη συμπυκνώνει όλη την ευαισθησία ενός ευγενούς δημιουργού που ξεπερνά την αστική ηθογραφία και μας δίνει ένα έργο διαχρονικό πέρα από καλλιτεχνικά ρεύματα. Εκτός, όμως, από τα αριστουργήματα του 19ου αι., τους καταξιωμένους δημιουργούς του 20ού αι., προσφέρονται έργα και από σύγχρονους καλλιτέχνες με φτασμένη πορεία. Σε αυτό το πανόραμα της ελληνικής ζωγραφικής θα βρούμε έργα των: Νικολάου Γύζη, Κωνσταντίνου Βολανάκη, Συμεών Σαββίδη, Βασιλείου Χατζή, Νίκου Χατζηκυριάκου Γκίκα, Δημητρίου Γαλάνη, Γιώργου Μπουζιάνη, Φώτη Κόντογλου, Ορέστη Κανέλλη, Σπύρου Παπαλουκά, Διαμαντή Διαμαντόπουλου, Σπύρου Βασιλείου, Γιάννη Σπυρόπουλου, Γεράσιμου Στέρη, Περικλή Βυζάντιου, Απόστολου Γεραλή, Γιάννη Γαϊτη, Νίκου Κεσσανλή, Γιώργου Ζογγολόπουλου, Παναγιώτη Τέτση, Αλέκου Φασιανού, Κώστα Τσόκλη, Παύλου, Αχιλλέα Δρούγκα, Γιώργου Δέρπαπα κ.α.
Το φιλότεχνο κοινό της Αθήνας έχει την ευκαιρία να θαυμάσει από κοντά τα έργα της δημοπρασίας στη Λεωφόρο Αμαλίας 36 από τις 5 έως τις 9 Μαΐου, εφόσον τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας το επιτρέψουν. Έως τότε στα γραφεία της Art Expertise, Ν. Βάμβα 7 Κολωνάκι, κατόπιν ραντεβού σύμφωνα με τους προβλεπόμενους κανονισμούς ασφαλείας.