Σε νέα «Γιάλτα» καλεί ο Πούτιν τους ισχυρούς

Σε νέα «Γιάλτα» καλεί ο Πούτιν τους ισχυρούς

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Η εικόνα από τη σύνοδο που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή στο Βερολίνο, ήταν αποκαλυπτική για τα όσα διαμείφθηκαν εκεί, αλλά και για τις βαθύτερες επιδιώξεις και προθέσεις των πρωταγωνιστών της: Αν και το θέμα της επισήμως ήταν η Λιβύη, στην παραδοσιακή «οικογενειακή» φωτογραφία των συμμετεχόντων δεν υπήρχε κανείς Λίβυος. Κι αυτό διότι οι επικεφαλής των δύο αντίπαλων στρατοπέδων, ο Φαγέζ αλ-Σάρατζ και ο Χαλίφα Χαφτάρ, βρίσκονταν σε άλλο χώρο και περίμεναν να τους ανακοινωθούν οι αποφάσεις που είχαν λάβει οι ισχυροί.

Καθώς, λοιπόν, οι τελευταίοι δεν τα βρήκαν μεταξύ τους (παρά το κοινό ανακοινωθέν), οι δύο πολέμαρχοι δεν είχαν άλλη επιλογή από το να επιστρέψουν στη χώρα τους και να συνεχίσουν τις εχθροπραξίες. Αυτό ακριβώς συμβαίνει τα τελευταία 24ωρα και, όπως συμβαίνει συνήθως, ο ένας κατηγορεί τον άλλο ότι φέρει την ευθύνη. Αυξάνοντας, έτσι, τις πιθανότητες για ένα νέο γύρο κλιμάκωσης, με πιο ενεργή εμπλοκή στρατωτών και μισθοφόρων από άλλες χώρες.

Η αλήθεια, βεβαίως, είναι πως τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί διαφορετικά. Πολύ απλά, διότι το αντικείμενο των συζητήσεων στην πρωτεύουσα της Γερμανίας δεν αφορούσε πρωτίστως ή κυρίως τα όσα συμβαίνουν στη Λιβύη, αλλά κάτι άλλο, πολύ πιο σημαντικό: Τη μοιρασιά και την επαναχάραξη των σφαιρών επιρροής στην ευρύτερη περιοχή.

Λιβύη και ανατ. Μεσόγειος

Πρώτος από όλους το παραδέχθηκε ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος δεν κρύβει τις φιλοδοξίες του και δεν μασά τα λόγια του. «Η Τουρκία – δήλωσε χαρακτηριστικά – θα συνεχίσει να βρίσκεται στη Λιβύη μέχρι να αναγνωριστούν τα δικαιώματά της στην ανατολική Μεσόγειο, όπως και η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση του αλ-Σάρατζ».

Οφείλουμε να παραδεχτούμε, όμως, ότι ακόμη πιο καθαρά τα είπε το... φιλαράκι του «σουλτάνου», ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Μιλώντας χθες από το Ισραήλ, όπου βρίσκεται για επίσημη επίσκεψη, ο πρόεδρος της Ρωσίας ξεκαθάρισε ουσιαστικά ότι το διακύβευμα σήμερα είναι πολύ ευρύτερο και αφορά ολόκληρο τον πλανήτη. Με άλλα λόγια, για το εάν θα επικρατήσει (σε γενικές γραμμές τουλάχιστον) η ειρήνη ή εάν ο πόλεμος θα τα σκεπάσει όλα.

Τι πρότεινε, λοιπόν, ο «τσάρος»; Πολύ απλά, την πραγματοποίηση μιας συνάντησης κορυφής ανάμεσα στους ηγέτες των πέντε χωρών που είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και έχουν δικαίωμα βέτο – Ηνωμένων Πολιτειών, Ρωσίας, Κίνας, Γαλλίας και Βρετανίας. Με μενού, φυσικά, όλα τα ανοιχτά μέτωπα που υπάρχουν και με στόχο να διερευνήσουν εάν υπάρχει πιθανότητα για μια «δίκαιη μοιρασιά» χωρίς να απαιτηθεί περισσότερη βία.

Αυτή η σύνοδος μπορεί να γίνει «σε οποιαδήποτε χώρα, σε κάθε σημείο του πλανήτη το οποίο βολεύει τους συναδέλφους μου. Η Ρωσία είναι έτοιμη για μια τέτοιου είδους συζήτηση. Τα καθήκοντα που έχουμε μπροστά μας είναι πολλά», είπε ο Πούτιν, προσθέτοντας ότι «στο Βερολίνο συζητήθηκε ένα από αυτά, η Λιβύη».

Φρούδες ελπίδες;

Πρακτικά, αυτό που έχει στο μυαλό του δεν είναι τίποτε άλλο από μια σύγχρονη «Γιάλτα», η οποία θα επιδιώξει να καθορίσει εκ νέου τον γεωπολιτικό, εμπορικό και ενεργειακό χάρτη της υφηλίου. Πολλοί, μάλιστα, θα σπεύσουν να υποστηρίξουν ένθερμα την ιδέα του – ανάμεσα στα άλλα, με την ελπίδα ότι έτσι μπορούν να αποφευχθούν τα χειρότερα.

Λέτε, άραγε, τα οδυνηρά διδάγματα της (πρόσφατης) ιστορίας να «φωτίσουν» τον Τραμπ, τον Πούτιν, τον Σι, τον Μακρόν και τον Τζόνσον, ώστε να θάψουν τα... τόμαχοκ και να υψώσουν τους κλάδους ελαίας; Η πρόβλεψη είναι μάλλον απαισιόδοξη – πολύ περισσότερο καθώς εάν συμβεί κάτι τέτοιο, θα είναι η πρώτη φορά που το παγκόσμιο σκηνικό θα αλλάξει ριζικά (γιατί περί αυτού μιλάμε...) μέσω διαλόγου.

Στην πράγματικότητα, άλλωστε, το μόνο που έχει ολοκληρωθεί είναι το ανακάτεμα της τράπουλας και ο πρώτος γύρος...