Του Γιώργου Παυλόπουλου
Οι καιροί είναι δύσκολοι για τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές -και δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως οι μέρες που θα έρθουν θα είναι ακόμη δυσκολότερες. Η πάλαι ποτέ κραταιά πολιτική οικογένεια, που εναλλασσόταν με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα στον πολιτικό θρόνο της Ευρώπης, γνωρίζει τη μία αποτυχία μετά την άλλη και έχει φτάσει (ή μήπως καταντήσει;) σε τέτοιο σημείο που κινδυνεύει να χάσει ακόμη και τη δεύτερη θέση στις επερχόμενες ευρωεκλογές, που θα διεξαχθούν τον Μάιο του 2019.
Πραγματικά, με τα ποσοστά των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών να υποχωρούν διαρκώς, τους Γάλλους συντρόφους τους να αντιμετωπίζουν υπαρξιακή κρίση, τους Ιταλούς Δημοκρατικούς να κινδυνεύουν από συντριβή ανάμεσα στις μυλόπετρες των σκανδάλων διαφθοράς και του λαϊκισμού και τους Βρετανούς Εργατικούς να μην έχουν αποφασίσει ακόμη εάν θέλουν η χώρα τους να μείνει στην ΕΕ ή να αποχωρήσει από αυτήν, η μοναδική αχτίδα ελπίδας προέρχεται από την Ιβηρική. Εκεί όπου οι Σοσιαλιστές ασκούν τη διακυβέρνηση τόσο της Ισπανίας όσο και της Πορτογαλίας, με τη βοήθεια και τις ψήφους της Αριστεράς (παραδοσιακής και νεότερης), ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως βρίσκονται σε σταθερή, αν όχι ανοδική, τροχιά.
Παρά το γεγονός ότι δύο... κούκοι δεν αρκούν για να φέρουν την ευρωπαϊκή άνοιξη, κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει τη σημασία των πολιτικών εξελίξεων σε αυτές τις δύο χώρες και τα μηνύματα που στέλνονται στις όμορες δυνάμεις και κόμματα σε όλη την Ευρώπη. Γι'' αυτό ακριβώς και οι εκλογές που διεξάγονται την Κυριακή, 2 Δεκεμβρίου, στην Ανδαλουσία, την πολυπληθέστερη περιφέρεια της Ισπανίας, έχουν ιδιαίτερη σημασία στη σημερινή συγκυρία.
Για τον Πέδρο Σάντσεθ, άλλωστε, αποτελούν το βάπτισμα του πυρός, καθώς ο ηγέτης του PSOE -ο οποίος βρέθηκε επικεφαλής της κυβέρνησης μειοψηφίας τον περασμένο Ιούνιο, όταν ο προκάτοχός του από το Λαϊκό Κόμμα, Μαριάνο Ραχόι, έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης στη βουλή- δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ στις κάλπες. Όπως είναι φανερό, λοιπόν, μια εκλογική επιτυχία στην Ανδαλουσία, η οποία θα επιβεβαιώσει την καλή δημοσκοπική εικόνα του, θα δώσει σημαντική ώθηση στον Σάντσεθ, ενδεχομένως αρκετή ώστε να φτάσει μέχρι τις ευρωεκλογές ή ακόμη και πιο μακριά, ως τις εθνικές εκλογές του 2020.
Αντιθέτως, μια αποτυχία του θα στείλει σήμερα προς κάθε κατεύθυνση ότι οι ημέρες του στην κυβένρηση είναι μετρημένες, ανοίγοντας τον δρόμο σε πολιτικές εξελίξεις. Πιθανότατα, μέχρι και για την επιστροφή στην εξουσία του Λαϊκού Κόμματος, καθώς ο νέος ηγέτης του, Πάμπλο Κασάδο, δεν κρύβει ότι στην Ανδαλουσία θέλει να πάρει ρεβάνς για τα όσα συνέβησαν στον απόηχο της καταλανικής κρίσης -και ταυτόχρονα, να ανεβάσει τις δικές του μετοχές στο πολιτικό χρηματιστήριο της Μαδρίτης.
Οι μικροί απειλούν
Το βέβαιο είναι ότι αμφότεροι έχουν επενδύσει πολλά σε αυτή την αναμέτρηση, την έχουν πάρει πάνω τους και είναι βέβαιο ότι είτε θα πιστωθούν την επιτυχία είτε θα χρεωθούν την αποτυχία είτε θα ανανεώσουν το ραντεβού τους για τον Μάιο, προκειμένου να λύσουν τις διαφορές τους. Όπως είναι δεδομένο και το γεγονός ότι βλέπουν πολλούς που ελπίζουν να επωφεληθούν από την κρίση των δύο παραδοσιακά ισχυρών κομμάτων της Ισπανίας και να ροκανίσουν την εκλογική τους βάση.
Οι Σοσιαλιστές, για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν δύο κυρίως απειλές στην περιφέρεια που αποτελούσε πάντοτε ένα από τα πιο ισχυρά τους προπύργια. Η μία ακούει στο όνομα των Podemos, οι οποίοι μπορεί να τους στηρίζουν σε κεντρικό επίπεδο και να εμφανίζονται έτοιμοι να συνεργαστούν μαζί τους και για τη συγκρότηση της νέας ανδαλουσιανής κυβέρνησης, όμως θα επιδιώξουν με κάθε τρόπο να αλλάξουν υπέρ τους τον συσχετισμό δύναμης, έτσι ώστε να είναι σε θέση να προβάλλουν περισσότερες απαιτήσεις και με μεγαλύτερες αξιώσεις. Όσο για την άλλη απειλή, προέρχεται από το «βουβό» κοινωνικό ρεύμα που τροφοδοτείται από τη φτώχεια και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας στην περιφέρεια και εντείνεται από την ανασφάλεια, την ξενοφοβία και τον εθνικισμό που προκαλεί ο αυξημένος αριθμός προσφύγων -ειδικά από τη στιγμή που ο Σάντσεθ αποφάσισε να χαλαρώσει τους περιορισμούς στο συγκεκριμένο θέμα.
Την ίδια στιγμή, ο Κασάδο και οι Λαϊκοί τρέμουν τόσο τους δυναμικούς Ciudadanos -ένα σχετικά νεαρό και ανερχόμενο κόμμα, που συνδυάζει το αίτημα της ελεύθερης αγοράς με την καταστολή και τον σκληρό εθνικισμό (όπως τον εξέφρασε στην περίπτωση της Καταλονίας)- όσο και ένα επίσης νέο ακροδεξιό μόρφωμα: Το Vox, το οποίο ψαρεύει στα θολά νερά που δημιουργεί η καθημερινότητα της πλειοψηφίας των κατοίκων της Ανδαλουσίας.
Οι δημοσκοπήσεις
Υπό αυτό το πρίσμα, οι δημοσκοπήσεις μόνο σχετική αξία έχουν. Για την ιστορία, αναφέρουμε τις εκτιμήσεις τους: Οι Σοσιαλιστές θα παραμείνουν πρώτοι με ένα ποσοστό της τάξης του 33%, χαμηλότερο και από το 35% του 2015 και, κυρίως, από το 50% του 2004. Για τη δεύτερη θέση διαγκωνίζονται το Λαϊκό Κόμμα και οι Podemos, τα ποσοστά των οποίων κινούνται κοντά στο 20%, ενώ ελπίδες να τους διεμβολίσουν έχουν και οι Ciudadanos. Τέλος, το Vox φέρεται να συγκεντρώνει γύρο στο 3%, κάτι που του διασφαλίζει την εκπροσώπησή του στην 109μελή βουλή της Ανδαλουσίας.
AP Photo/Paul White
