Του Brad Polumbo*
Ακολουθεί σπόιλερ: πάντα οι Δημοκρατικοί θα κερδίζουν στην Καλιφόρνια τις προεδρικές εκλογές. Το πραγματικό θρίλερ ήταν το πώς οι ψηφοφόροι της πολιτείας θα αποφάσιζαν για κάποια πολύ σημαντικά θέματα στο ψηφοδέλτιο.
Μπορεί οι Καλιφορνέζοι να είναι αριστεροί φιλελεύθεροι, αλλά καταψήφισαν μια σειρά από αριστερές προτάσεις πολιτικής όπως ο έλεγχος της τιμής των ενοικίων και το να επιτραπεί να ασκεί η πολιτεία πολιτικές φυλετικών διακρίσεων στο όνομα της πολυμορφίας. Ακόμα, ενέκριναν την Πρόταση 22, που εξαιρεί κομβικές οικονομίες της περιστασιακής οικονομίας, όπως η Uber και η Lyft από τιμωρητικές ρυθμίσεις που σχεδόν τις είχαν εξωθήσει εκτός πολιτείας.
Ένα εντυπωσιακό 58% των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ της πρότασης να ακυρωθεί εν μέρει ένα νομοθέτημα της Καλιφόρνιας που ψηφίστηκε το 2019 το οποίο όριζε ότι οι οδηγοί συνεπιβατισμού και οι λοιποί ανεξάρτητοι συνεργάτες θα πρέπει να καταγράφονται ως υπάλληλοι πλήρους απασχόλησης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, να λαμβάνουν επιδόματα, και ούτω καθεξής.
Γιατί λοιπόν δεν μπορεί η Uber απλά να προσλάβει τους οδηγούς της ως υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης; Διότι αυτό υπονομεύει το ίδιο το επιχειρηματικό της μοντέλο.
“Η Uber μπορεί να διαθέτει θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μόνο για ένα μικρό κλάσμα των σημερινών μας οδηγών και θα λειτουργεί έτσι σε πολύ λιγότερες πόλεις απ’ ό,τι σήμερα”, όπως εξηγεί ο διευθύνων σύμβουλος της Uber Dara Khosrowshahi. “Οι διαδρομές θα γίνουν ακριβότερες, γεγονός που θα μειώσει σημαντικά τον αριθμό των διαδρομών που θα κάνουν οι επιβάτες, και συνεπώς, τον αριθμό των οδηγών που θα χρειάζεται για να γίνονται αυτές οι μετακινήσεις. Η Uber δεν θα είναι το ίδιο ευρέως διαθέσιμη στους επιβάτες, και οι οδηγοί θα χάσουν την ευελιξία που έχουν σήμερα”.
Τόσο η Uber, όσο και η Lyft δεν αποκομίζουν σήμερα κέρδη, και η μετατροπή του εργασιακού τους δυναμικού σε υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης θα κόστιζε περίπου 3.625 δολάρια ανά οδηγό στην Καλιφόρνια. Όπως αναφέρει το Quartz “αυτό θα έφτανε για να εκτοξεύσει την ετήσια λειτουργική ζημιά της Uber κατά περισσότερα από 500 εκατομμύρια, και αυτή της Lyft κατά 290 εκατομμύρια δολάρια”.
Αυτή η ρύθμιση ουσιαστικά κατέστησε παράνομο το ευέλικτο επιχειρηματικό μοντέλο που αναζητούν οι εργαζόμενοι στην περιστασιακή οικονομία, στον βαθμό που η Uber και η Lyft εξέτασαν το ενδεχόμενο να αποχωρήσουν πλήρως από την Καλιφόρνια. Οι αρμόδιοι για τη χάραξη της πολιτικής ισχυρίστηκαν ότι καταπολεμούν την “εκμετάλλευση” που υφίστανται οι ανεξάρτητοι συνεργάτες, αλλά κατέληξαν να θέσουν σε κίνδυνο το μέσο του προσπορισμού τους. Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη το γεγονός ότι τόσο οι ανεπίσημες έρευνες όσο και οι εσωτερικές έρευνες γνώμης στις εταιρίες κατέδειξαν ότι οι ίδιοι οι οδηγοί σε συντριπτικό ποσοστό υποστήριζαν την Πρόταση 22 και ήθελαν να παραμείνουν ανεξάρτητοι συνεργάτες.
Εντέλει, πρόκειται για ακόμη ένα παράδειγμα όπου ρυθμίσεις με καλές προθέσεις από κεντρικούς σχεδιαστές στο Πολιτειακό Καπιτώλιο είχαν αρνητικές συνέπειες που υπερέβαιναν κατά πολύ τα όποια οφέλη.
“Οι νομοθέτες θα πρέπει να έχουν έντονα υπόψη τους ότι κάθε ανθρώπινη δράση έχει τόσο εσκεμμένες όσο και απρόθετες συνέπειες” έγραψαν κάποτε οι Antony Davies και James R. Harrigan εξηγώντας αυτό το φαινόμενο. “Τα ανθρώπινα όντα αντιδρούν σε κάθε κανόνα, κανονισμό και διάταγμα που επιβάλλουν τα κράτη, και οι αντιδράσεις τους έχουν αποτελέσματα που μπορεί να διαφέρουν κατά πολύ από αυτά στα οποία στόχευαν οι νομοθέτες”.
“Ενώ λοιπόν η νομοθέτηση έχει τη θέση της, αυτή η θέση θα πρέπει να ορίζεται τόσο από μεγάλη προσοχή, όσο και από τεράστια ταπεινότητα” συνέχιζαν. “Δυστυχώς, αυτά είναι χαρακτηριστικά που δεν βρίσκονται συχνά μεταξύ των ατόμων που γίνονται νομοθέτες”.
Ευτυχώς, οι ψηφοφόροι αποδείχθηκαν πιο επιφυλακτικοί και ταπεινοί απ’ ό,τι οι νομοθέτες τους - και έσωσαν έτσι τους εργαζόμενους της περιστασιακής οικονομίας της Καλιφόρνιας από την ανεργία.
*Ο Brad Polumbo είναι φιλελεύθερος-συντηρητικός δημοσιογράφος και αρθρογράφος γνώμης στο Foundation for Economic Education.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 4 Νοεμβρίου 2020 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
