«Αντίστροφη μέτρηση» για την εξερεύνηση των πόλων του Ήλιου
Solar Orbiter

«Αντίστροφη μέτρηση» για την εξερεύνηση των πόλων του Ήλιου

Αντίστροφα μετρούν Ευρωπαίοι και Αμερικανοί επιστήμονες καθώς λίγες μόνο ώρες απομένουν για την εκτόξευση του διαστημόπλοιου Solar Orbiter, το οποίο αναμένεται για πρώτη φορά να φωτογραφίσει τον βόρειο και τον νότιο πόλο του Ήλιου.

Η εκτόξευση είναι προγραμματισμένη για το απόγευμα της Κυριακής (ώρα Ελλάδας), ενώ για την κατασκευή του διαστημόπλοιου συνεργάστηκαν η NASA με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. 

Το Solar Orbiter έχει ήδη πάρει την θέση του στο ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα από όπου θα ξεκινήσει το ταξίδι του για τον Ήλιο, ενώ θα εκτοξευθεί με πύραυλο Atlas V της United Launch Alliance. Σύμφωνα μάλιστα με δημοσίευμα του BBC, το πρόγραμμα συνολικά είχε κόστος που ανέρχεται στο 1,5 δισ. δολάρια.

Το διαστημόπλοιο θα χρησιμοποιήσει τη βαρύτητα της Αφροδίτης και της Γης για να «εκτιναχθεί» στην επιθυμητή πορεία που θα του επιτρέψει να «δει» για πρώτη φορά τους πόλους του ήλιου, ενώ υπολογίζεται πως θα χρειαστεί διάστημα άνω των δύο ετών για να φτάσει στον προορισμό του.

Σκοπό της αποστολής είναι η φωτογράφιση των δύο πόλων του άστρου του ηλιακού μας συστήματος ώστε να επιτρέψει στους επιστήμονες να μελετήσουν τόσο τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία γύρω από τους πόλους του Ήλιου όσο και τον τρόπο που αυτά επηρεάζουν την Γη. 

Ο ήλιος παίζει τεράστιο ρόλο στο πώς διαμορφώνεται και λειτουργεί το διάστημα γύρω μας, με το μαγνητικό του πεδίο να εκτείνεται πέρα από τον Πλούτωνα. Όταν «ριπές» ηλιακού ανέμου (φορτισμένα ηλιακά σωματίδια) χτυπούν τη Γη, μπορούν να προκαλέσουν φαινόμενα διαστημικού καιρού που προκαλούν προβλήματα σε GPS και τηλεπικοινωνίες, ενώ μπορεί να απειλήσουν και αστροναύτες. Για να προετοιμαστούν για επερχόμενες ηλιακές καταιγίδες, οι επιστήμονες μελετούν το μαγνητικό πεδίο του ήλιου, ωστόσο οι παρούσα εικόνα που έχουμε για τους πόλους του ήλιου στερείται σημαντικών δεδομένων.

«Οι πόλοι είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για εμάς, για να μπορούμε να φτιάξουμε ακριβή μοντέλα» είπε η Χόλι Γκίλμπερτ, επιστήμονας της NASA για την αποστολή στο Goddard Space Flight Center στο Γκρίνμπελτ του Μέριλαντ. «Για την πρόγνωση φαινομένων διαστημικού καιρού χρειαζόμαστε ένα πολύ ακριβές μοντέλο του μαγνητικού πεδίου του ήλιου». Οι πόλοι του ήλιου επίσης ίσως να μπορούν να εξηγήσουν παλαιότερες παρατηρήσεις, όπως σχετικά με τον 11ετή ηλιακό κύκλο.

Το μοναδικό άλλο σκάφος που έχει πετάξει πάνω από τους πόλους ήταν το Ulysses, επίσης κοινό πρόγραμμα του ΕΟΔ και της NASA: Το διαστημόπλοιο, που εκτοξεύτηκε το 1990, έκανε τρία περάσματα γύρω από τον ήλιο πριν τον παροπλισμό του το 2009- ωστόσο ποτέ δεν πλησίασε πολύ, και ήταν εξοπλισμένο με όργανα που επέτρεπαν μετρήσεις μόνο στο περιβάλλον γύρω του. Το Solar Orbiter θα περάσει από το εσωτερικό της τροχιάς του Ερμή και διαθέτει προηγμένα όργανα τα οποία επιτρέπουν τη μελέτη του ήλιου από απόσταση.

Στην κοντινότερη προσέγγισή του το σκάφος θα πλησιάσει τον ήλιο σε απόσταση 42 εκατ. χιλιομέτρων. Για να αντέξει διαθέτει μια ειδική θερμική ασπίδα τιτανίου. Επίσης, το Solar Orbiter προορίζεται να συνεργαστεί και με την άλλη μεγάλη αποστολή της NASA στον ήλιο, αυτή του Parker Solar Probe.