real-estate

«Καύσιμη ύλη» για τη χρηματοδότηση νέων επενδύσεων αναζητούν οι εταιρείες που επενδύουν στο ελληνικό real estate σε μία συγκυρία κατά την οποία η ζήτηση ενισχύεται συνεχώς και οι αποδόσεις βελτιώνονται. Ποιες οι επόμενες κινήσεις για Prodea, Premia και Noval. Κινητικότητα παρατηρείται όμως και σε μικρότερους παίκτες της αγοράς.

Δύο είναι οι ανερχόμενες τάσεις στο ελληνικό real estate οι οποίες συνδέονται άμεσα με τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας και την έμφαση σε νέες δραστηριότητες. Πρόκειται για τα κέντρα δεδομένων (data centers) και τα κινηματογραφικά στούντιο, δύο τομείς που κινούν, παγκοσμίως, το real estate και είναι συνώνυμα deals πολλών εκατομμυρίων ευρώ.

Μπορεί οι ξένοι επενδυτές να επιστρέφουν αργά αλλά σταθερά στα ελληνικά ακίνητα όμως, οι επενδύσεις μέσω της Χρυσής Βίζας θα χρειαστεί ακόμη καιρό, μέχρι να ανακτήσουν τους ρυθμούς που είχαν πριν την πανδημία. Αυτό τουλάχιστον φανερώνουν τα στοιχεία για τον αριθμό των αδειών διαμονής που έχουν χορηγηθεί μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2021. Καταγράφεται δηλαδή, ανακοπή της πτώσης, αλλά υπάρχει χάσμα ανάμεσα στις επιδόσεις πριν από την πανδημία και αυτές μετά την εκδήλωσή της. 

Είσοδος στη διαχείριση επιλεγμένων NPL?S, εξαγορές με πλειοψηφική συμμετοχή, περαιτέρω ενίσχυση της ρευστότητας μέσω πώλησης επιπλέον assets, ναυτιλία και καινοτομία είναι η «συνταγή της επιτυχίας» που θα ακολουθήσει άμεσα η Intracom, η οποία μετεξελίσσεται σε επενδυτική εταιρεία. Το liberal, παρουσιάζει σήμερα λεπτομέρειες από την επιχειρηματική στρατηγική που θα ξεκινήσει να υλοποιείται άμεσα, και η οποία, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, κυοφορεί νέες σημαντικές επιχειρηματικές ειδήσεις μέχρι το τέλος της χρονιάς.

To 2017 δύσκολα μπορούσε να εντοπίσει κανείς έρευνα που να φανερώνει αύξηση των τιμών ακινήτων. Ενδεικτικά, τον Μάρτιο του 2017, βάσει έκθεσης της Knight Frank, σε 55 κράτη και 5 ηπείρους, ο μέσος ρυθμός αύξησης των τιμών των ακινήτων, που ανερχόταν σε 6,5%, ήταν ο ταχύτερος, τότε, των τελευταίων τριάμισι χρόνων. Σήμερα η εικόνα είναι τελείως διαφορετική. Ποιες είναι οι αιτίες της ανόδου.

Η ενίσχυση της ζήτησης αποτυπώνεται στις ζητούμενες τιμές, οι οποίες έχουν αυξηθεί έως και 30%, συγκριτικά με την περίοδο πριν από την πανδημία, κατά βάση στα Νότια και Βόρεια Προάστια. Η μεγάλη τους ελκυστικότητα αποδίδεται στην ενίσχυση της ζήτησης για κατοικία, όπου το διαθέσιμο απόθεμα έχει περιοριστεί σημαντικά λόγω της δέσμευσης μεγάλου αριθμού ιδιοκτησιών για βραχυχρόνιες ενοικιάσεις. Σε αυτή τη γενική παραδοχή έρχονται να προστεθούν τα ευνοϊκά για την οικοδομή μέτρα, όπως η αναστολή ισχύος του ΦΠΑ 24% για νέες οικοδομές.

Κέρδη ρεκόρ 224,6 εκατ. ευρώ κατέγραψε το α' εξάμηνο του έτους η Lamda Development, στα πρώτα οικονομικά αποτελέσματα που περιλαμβάνουν την ενοποίηση της Ελληνικό ΑΕ. Σε επίπεδο λειτουργικής κερδοφορίας, τα EBITDA προ αποτιμήσεων ανήλθαν σε 15,9 εκατ. ευρώ καταγράφοντας αύξηση 4%, ενώ η επανεκτίμηση της αξίας του ενεργητικού της Ελληνικό ΑΕ βελτίωσε τα αποτελέσματα κατά 306 εκατ. ευρώ.

Τις επενδύσεις του στον πολλά υποσχόμενο κλάδο των logistics, όπου η ζήτηση εκτοξεύθηκε εν μέσω πανδημίας και διατηρείται σε υψηλά επίπεδα εντατικοποιεί η Briq properties του ομίλου Quest. Τα νέα projects σε αποθηκευτικούς χώρους εκτιμάται ότι θα έχουν σημαντική συμβολή στο στόχο που έχει θέσει η εισηγμένη για χαρτοφυλάκιο αξίας 150 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος της χρονιάς. Με τον προγραμματισμό αυτό η Briq εξελίσσεται στον μεγαλύτερο ιδιοκτήτη χώρων logistics.

Έκρηξη εσόδων στα 3,6 εκατ. ευρώ, από 0,8 εκατ. ευρώ το 2020, σημείωσε η Premia Properties το πρώτο εξάμηνο του έτους. Η εισηγμένη κατέγραψε επίσης εκτίναξη προ φόρων κερδών σε 3 εκατ. ευρώ, από 1,1 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Την ίδια στιγμή η αξία του χαρτοφυλακίου επενδύσεών της αυξήθηκε 61% σε 171,5 εκατ. ευρώ.

Ιδιαίτερα ισχυρή παραμενει η κατασκευαστική δραστηριότητα στα Νότια Προάστια της Αττικής, τα οποία παραδοσιακά, λόγω της γειτνίασής τους με τη θάλασσα, έθελγαν όσους αναζητούσαν στέγη. Ωστόσο, το project του Ελληνικού, σε συνδυασμό με τα σημαντικά έργα ανάπλασης της Αττικής Ριβιέρας, έχουν παγιώσει τόσο το επενδυτικό ενδιαφέρον όσο και τη ζήτηση από νοικοκυριά που αναζητούν, όσο το δυνατόν, πιο ποιοτικές συνθήκες διαβίωσης.

Οι διεθνείς επενδυτές που στριμώχνονταν να τοποθετηθούν στην Κίνα τα τελευταία χρόνια δένουν τις ζώνες ασφαλείας σήμερα, φοβούμενοι μεγάλη πτώση στις αγορές της χώρας λόγω των προβλημάτων του υπερχρεωμένου γίγαντα του real estate China Evergrande. Άγνωστο παραμένει αν θα είναι σε θέση να πληρώσει κουπόνι ομολόγου της $80 εκατ. την επόμενη εβδομάδα η αν θα αθετήσει την υποχρέωση της αυτή.

Ο κινεζικός κολοσσός του real estate… βαράει κανόνι υπό το βάρος χρέους ύψους 300 δισ. δολαρίων, αφήνοντας την κινεζική αγορά με 1,4 εκατ. ακίνητα να βρίσκονται κυριολεκτικά στον αέρα, για τα οποία έχει πάρει προκαταβολή. Δοκιμάζονται οι αντοχές του κινεζικού συστήματος, φέρνοντας στη μνήμη τη Lehman Brothers. Πρέπει να ανησυχούν οι αγορές για παγκόσμιο ντόμινο;

Μπορεί να μην είναι στο πρώτο πλάνο του επενδυτικού ενδιαφέροντος όμως, η οδός Σταδίου δεν παύει να προσελκύει ισχυρή ζήτηση, καθώς λόγω τοποθεσίας και γειτνίασης με μέσα σταθερής τροχιάς τα ακίνητα που βγαίνουν στην αγορά βρίσκονται στο στόχαστρο των επενδυτών. Σε ποια ακίνητα έχουν μπει ενοικιαστήρια και ποια είναι τα νέα projects που ολοκληρώνονται.

Ώθηση στην αγορά ακινήτων δίνουν οι επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων, με τις εταιρίες Lamda Helix και Microsoft να προγραμματίζουν projects στο συγκεκριμένο τομέα με συνολικό αποτύπωμα 2 δισ. ευρώ στην ελληνική οικονομία. Για τον σκοπό αυτό, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης για τις στρατηγικές επενδύσεις, που δόθηκε σε διαβούλευση την περασμένη Παρασκευή, προβλέπει ότι οι επενδύσεις σε data centers θα μπορούν να ενταχθούν στις στρατηγικές.

Η Ten Brinke Hellas, το 2020, εμφάνισε σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών σε 1,3 εκατ. ευρώ από 589 χιλ. ευρώ, όπως και σημαντική άνοδο των καθαρών κερδών τα οποία ανήλθαν σε 1,9 εκατ. ευρώ από 640 χιλ. ευρώ το 2019. Ποια είναι τα μεγαλύτερα έργα που περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιό της.

Μπορεί πρόσκαιρα, κυρίως όσο ήταν σε ισχύ η καραντίνα, τα deals στα ελληνικά ακίνητα από ξένους να «πάγωσαν» όμως δεν έπαψαν να πραγματοποιούνται έστω και με χαμηλότερους ρυθμούς. Οι ελκυστικές αποτιμήσεις του ελληνικού real estate και το γεγονός ότι η απαιτούμενη επένδυση μέσω Χρυσής Βίζας είναι σημαντικά χαμηλότερη συγκριτικά με αυτές άλλων χωρών, δεν έπαψαν ποτέ να μαγνητίζουν τους ξένους επενδυτές.

Η Metro Cash & Carry είναι γνωστή για τη δραστηριότητά της στο λιανεμπόριο. Ωστόσο, η εταιρεία διαθέτει αρκετά ακίνητα ανά την Ελλάδα για εμπορικές και επαγγελματικές χρήσεις, έχοντας ένα πλούσιο portfolio σε όλη τη χώρα. Πού βρίσκονται τα ακίνητα και πώς επηρεάζεται ο κύκλος εργασιών της εταιρείας από το άνοιγμα του κλάδου Horeca.

Στην περαιτέρω αξιοποίηση της δραστηριότητας των real estate και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στοχεύει τη φετινή χρονιά η Ικτίνος. Η εισηγμένη σχεδιάζει νέες επενδύσεις στην αιολογική ενέργεια, οι οποίες θα ανακοινωθούν προσεχώς, ενώ την ίδια στιγμή αναπτύσσει το portfolio της θυγατρικής real estate και αναζητά επενδυτή για το project στην Κρήτη.

Παρά το ζόφο που προκαλούν οι πυρκαγιές ένας μεγάλος αριθμός κλάδων της οικονομίας μοιάζει να ακολουθεί αυτόνομη πορεία από τις ευρύτερες εξελίξεις. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί το real estate, καθώς μόνο στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων εκκρεμούν συναλλαγές ύψους 300 εκατ. ευρώ, με την αγορά γραφείων να έχει καταφέρει να διατηρήσει τη δυναμική της παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας και την τηλεργασία.

Μπορεί να μην συναντούμε τη φρενίτιδα του 2018, οπότε παλιές αποθήκες και κενά κτίρια μετατρέπονταν σε τουριστικά καταλύματα όμως, οι επενδύσεις σε αυτού του είδους τα projects αυξάνονται διαρκώς. Παρά τη γενικευμένη ανησυχία που προκαλούν οι πυρκαγιές και το ισχυρό ενδεχόμενο εμφάνισης νέων μεταλλάξεων, το ελληνικό τουριστικό προϊόν έχει επιδείξει, διαχρονικά, ανθεκτικότητα, προσελκύοντας νέες επενδύσεις. Ποια είναι τα νέα projects.