ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Τα πάντα δείχνουν μια τέλεια καταιγίδα σε πλήρη εξέλιξη. Το φως στο τούνελ του πολέμου που δεν διαφαίνεται, οι υψηλές τιμές ενέργειας, ο κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού, τα επιτόκια που αυξάνονται, η συμφόρηση των αλυσίδων εφοδιασμού, η Κίνα, όλα μαζί λειτουργούν σαν ένα αυτοτροφοδοτούμενο σπιράλ, προαναγγέλλοντας ότι τα χειρότερα έρχονται, τονίζει στο Liberal ο αναλυτής της Bank of America, Αθανάσιος Βαμβακίδης. Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη.

Η Capital Economics αμφισβητεί ευθέως τα επίσημα στοιχεία των κινεζικών αρχών και προβλέπει ότι η ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομίας θα προσγειωθεί ανώμαλα, εμφανίζοντας ανάπτυξη μόλις 2%. Τα αυξανόμενα προβλήματα που αντιμετώπιζε η Κίνα και πριν την πανδημία, σε συνδυασμό με τα lockdown στη Σαγκάη και σε άλλες πόλεις, έχουν ως αποτέλεσμα να πλήττεται το 40% του ΑΕΠ και το 80% των εξαγωγών της. Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον κίνδυνο παγκόσμιας ύφεσης.

Μετά από μήνες προβληματισμού για την αντίδραση των κεντρικών τραπεζών στην έξαρση του πληθωρισμού, η ψυχολογία στις αγορές έχει δεχτεί γερό τράνταγμα από το φόβο ότι η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη μπορεί να εισέλθει σε ύφεση. Οι παράγοντες που έχουν επιδεινώσει το κλίμα περιλαμβάνουν τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις αυξήσεις στο κόστος ενέργειας, τις τιμές των μετάλλων και την επιθετική στροφή των κεντρικών τραπεζών σε σφιχτότερη νομισματική πολιτική.

Το υπουργείο Οικονομίας της Γερμανίας χαμήλωσε την Τετάρτη την πρόβλεψή του για οικονομική ανάπτυξη για το 2022 στο 2,2% από την πρόβλεψή του στα τέλη Ιανουαρίου για ανάπτυξη 3,6% φέτος. Αιτία είναι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι κυρώσεις και οι υψηλές τιμές ενέργειας επηρεάζουν την παραγωγή.

Kαθώς τα lockdowns λόγω κορονοϊού συνεχίζονται στον οικονομικό κόμβο της Σαγκάης και η ανησυχία μεγαλώνει και στο Πεκίνο, η μία μετά την άλλη οι επενδυτικές τράπεζες αναθεωρούν προς τα κάτω τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας. Μάλιστα η ιαπωνική Nomura εκτιμά ότι η κινεζική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 3,9%.

Οι αρχές της Κίνας ανακοίνωσαν σήμερα ανάκαμψη του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας το πρώτο τρίμηνο (+4,8% σε ετήσια βάση), παρά το lockdown στη Σαγκάη και σε άλλες περιοχές της χώρας, που έχουν βαρύ αντίκτυπο στη δραστηριότητα.

Ο πληθωρισμός που για το Μάρτιο αναμένεται να ανέλθει κοντά στο 9%, είναι ο νούμερο 1 κίνδυνος για τον διοικητή της ΤτΕ. Υπάρχουν όμως και άλλες μεγάλες αβεβαιότητες που αναγκάζουν τον Γ. Στουρνάρα να χαμηλώνει τον πήχη για την ανάπτυξη. Ο φόβος για επιδείνωση του κλίματος εμπιστοσύνης. Η διάρκεια των αναταράξεων στις ενεργειακές αγορές, καθώς και τυχόν αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Οι γενετιστές έχουν καταλήξει ότι δεν υφίσταται εκκρεμότητα αναφορικά με το δίλημμα αν η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα. Το αυγό έκανε την κότα. Παντού, πλην της καταπληκτικής μας χώρας δεν υφίσταται αντίστοιχο σχήμα για την ανάπτυξη και τους μισθούς. Διεθνώς αναγνωρίζεται (!) ότι η ανάπτυξη είναι το «αυγό» και οι αυξήσεις μισθών η «κότα». Η καινοφανής θεωρία ότι αυξάνοντας τους μισθούς τερματίζεις την ανάπτυξη, αναπτύχθηκε από το ΣΥΡΙΖΑ.

Την περασμένη εβδομάδα δόθηκε στη δημοσιότητα, η έκθεση του ΔΝΤ για την κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας, μετά από την επίσκεψη του κλιμακίου του, από τις 17 έως τις 31 Μαρτίου. Η έκθεση «κόμισε γλαύκας εις Αθήνας», όσον αφορά την αναθεώρηση των προβλέψεων του για το 2022. Έτσι, κινούνται λίγο – πολύ, στις αντίστοιχες προγενέστερες προβλέψεις των μεγάλων επενδυτικών οίκων, με την ανάπτυξη, να συνεχίζεται με ασθενέστερους ρυθμούς της τάξης του 3,5% και με το πρωτογενές έλλειμμα να κινείται στα επίπεδα του 2% του ΑΕΠ.

Το κρίσιμο ερώτημα στην περίπτωση της Ελλάδος δεν είναι αν η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί μετά την εκτίναξη των ενεργειακών τιμών. Το ερώτημα είναι αν η επιβράδυνση στην Ελλάδα θα είναι μεγαλύτερη σε βάθος και σε χρονική διάρκεια από αυτή άλλων χωρών, αν ο πληθωρισμός θα αποκλίνει σημαντικά και για μεγαλύτερο διάστημα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, αν η απασχόληση θα επηρεαστεί πιο αρνητικά από τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης έναντι άλλων κρατών.

Παρόλο που τα μάτια ολόκληρης της παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας είναι στραμμένα πάνω στις πολεμικές εξελίξεις και τις ειρηνευτικές προσπάθειες, στο πίσω μέρος του μυαλού της, το μεγάλο ερωτηματικό παραμένει ο πληθωρισμός καθώς και η επιρροή του πάνω στις χρηματιστηριακές αγορές. ο πληθωρισμός είχε αρχίσει να «τσιμπάει» μέσα στο Q3 του 2021, με τις κεντρικές τράπεζες και τις κυβερνήσεις, να μην δίνουν ιδιαίτερη σημασία, μιλώντας για παροδικότητα. Τα πράγματα όμως άλλαξαν.

Χαμηλότερη ανάπτυξη 3,5% το 2022 προβλέπει για την Ελλάδα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο λόγω των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία και την εκτόξευση των τιμών ενέργειας. Η προηγούμενη του πρόβλεψη το καλοκαίρι έβλεπε ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης 5,4%. «Η ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει δυνατή παρά τις αντίξοες επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και του υψηλού πληθωρισμού», αναφέρει το ΔΝΤ σε έκθεση του μετά το πέρας της αποστολής του στην Ελλάδα.

Στο 1,8% από 4,6% αναθεωρούν την πρόβλεψή τους για την ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας κατά το τρέχον έτος οι πέντε «Σοφοί» του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, υπό το φως της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και την ανησυχία για τον ενεργειακό εφοδιασμό και τις τιμές. Ο πληθωρισμός έφθασε το 7,3% το Μάρτιο, για πρώτη φορά από την Επανένωση της χώρας.

Πριν λίγες μέρες είχε δημοσιευθεί στο Liberal άρθρο του Θαν. Μαυρίδη στο οποίο διεκτραγωδούσε τις περιπέτειες ενός Έλληνα πολίτη με το υποθηκοφυλακείο Ζωγράφου και την αδυναμία του να κάνει τη μεταβίβαση ενός ακινήτου, καθώς η συγκεκριμένη υπηρεσία, επικαλούμενη έλλειψη προσωπικού, έδινε μακρινές ημερομηνίες για να προσέλθει ο πολίτης να ολοκληρώσει τη μεταβίβαση με τη μεταγραφή του ακινήτου. Όμως είναι μόνο το Υποθηκοφυλακείο Ζωγράφου; Ή κάτι ανάλογο είναι ο κανόνας;

Οι επενδύσεις, οι νέες και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας που ανοίγονται, οι ευκαιρίες που προκύπτουν από την καινοτομία και την ψηφιακή τεχνολογία, αποτελούν τα εχέγγυα για το γέμισμα της περίφημης «τσέπης του κοσμάκη». Ένα γέμισμα, που θα προκύπτει από την ανάπτυξη και το νέο παραγόμενο πλούτο και όχι από το δανεικό επίδομα. H Ελλάδα μεταμορφώνεται. Ίσως πιο αργά, από όσο θα ήθελαν ορισμένοι.

Αύριο 24 Μαρτίου συμπληρώνεται ένας μήνας από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι πρώτες εκτιμήσεις για τις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου είναι τουλάχιστον αποθαρρυντικές. Μέσα σε μόλις τέσσερις εβδομάδες οι προβλέψεις για την ανάπτυξη υποβαθμίζονται κατά περίπου 2 ποσοστιαίες μονάδες και αυτό στο βασικό σενάριο, χωρίς δηλαδή να αξιολογείται πιθανή περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου και των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Σήμερα θα σας απασχολήσω με ένα προσωπικό θέμα. Έπειτα από έναν και πλέον χρόνο αναμονής εξαντλήθηκε το φυσιολογικό περιθώριο ανθρώπινης αντοχής. Λοιπόν! Συγγενικό μου πρόσωπό αγόρασε πριν από δεκαοκτώ μήνες ένα ακίνητο στην περιοχή του Ζωγράφου. Και θεώρησε εύλογο να αφήσει ένα περιθώριο έξι μηνών για το τραπεζικό δάνειο. Τι δεν υπολόγισε! Το γεγονός ότι σήμερα το υποθηκοφυλακείο Ζωγράφου «εξυπηρετεί» τις εγγραφές του Δεκεμβρίου του 2019! Οπότε, χαιρέτα μου τον τραπεζικό δανεισμό, χαιρέτα μου την ανάπτυξη.

Αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό συνιστά η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όπως σήμερα η πρόεδρος της ΕΚΤ. Η Κρ. Λαγκάρντ επισήμανε ότι το επίμονα υψηλό ενεργειακό κόστος, μαζί με την απώλεια εμπιστοσύνης, θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση περισσότερο από το αναμενόμενο και να περιορίσει την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη, σημείωσε ότι η οικονομία της ζώνης του ευρώ θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με έντονο ρυθμό το 2022, αλλά ο ρυθμός θα είναι πιο αργός από ό,τι αναμενόταν πριν από το ξέσπασμα του πολέμου.

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας σήμερα σε συνέδριο της ΕΙΒ ανέφερε ότι ο «δυνητικός ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας για την επόμενη δεκαετία θα είναι κοντά στο 2%». Τρεις λόγοι για τους οποίους εκτιμά ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με υψηλότερους ρυθμούς.

«Η ελληνική κυβέρνηση έχει περάσει από τη λογική της διανομής της φτώχειας στη λογική της αύξησης του εθνικού εισοδήματος, της ανάπτυξης και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και αυτό είναι κέρδος για όλους», υπογράμμισε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης. Παράλληλα, παρουσίασε τον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας του υπουργείου Εργασίας, δίνοντας πληροφορίες για τα επικείμενα μέτρα.