Του Βασίλη Γεώργα
Ο Γιάννης Στουρνάρας αναδείχθηκε από την αρχή της πολιτικής κυριαρχίας των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ σε εμβληματικό πολιτικό στόχο για την κυβέρνηση και την δεξιά πτέρυγα των υποστηρικτών της. Σήμερα δεν αποτελεί μόνο ένα μη αρεστό ή απλώς ενοχλητικό πρόσωπο για την κυβέρνηση, αλλά όπως δείχνει η κλιμάκωση των πολύπλευρων επιθέσεων εναντίον του, είναι παντελώς «ανεπιθύμητος» από ένα μεγάλο μέρος του συστήματος εξουσίας.
Η κυβέρνηση, τα εκ δεξιών πολιτικά στηρίγματά της, όπως και κάποιοι επιχειρηματίες που συναγελάζονται μαζί της, θα ήθελαν να έχουν έναν δικό τους άνθρωπο στη θέση του κεντρικού τραπεζίτη. Κάποιον που να είναι ελεγχόμενος ώστε να μπορεί να υποστηρίξει και κυρίως να μην αμφισβητεί το αφήγημά της.
Το ίδιο θα ήθελαν για τον πρόεδρο του Γραφείο Προϋπολογισμού του κράτους στη Βουλή, την Επιτροπή Ανταγωνισμού, τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας και άλλες ανεξάρτητες αρχές που κατά καιρούς έχουν επίσης γίνει στόχος ως υπονομευτές του κυβερνητικού έργου.
Το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν πέτυχε να απομακρύνει τον Στουρνάρα από τη θέση του κατά τα πρώτα δυόμιση χρόνια εξουσίας, δεν σημαίνει ότι έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, υπουργοί, υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης και φιλικά προς εκείνη ΜΜΕ, τον έχουν διαρκώς στο σκόπευτρο. Εξακολουθούν να τον κατηγορούν ότι υπερβαίνει τον θεσμικό του ρόλο, να διοχετεύουν δηλητηριώδεις πληροφορίες για τις σχέσεις του με την διαπλοκή, να παρουσιάζουν τις δημόσιες παρεμβάσεις του ως προβοκατόρικες και κινδυνολογικές με στόχο την αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης, να ταυτίζουν τις θέσεις που εκφράζει με εκείνες του ΔΝΤ κ.α Στο τέλος της ημέρας πάντα του δίνουν δύο εναλλακτικές: είτε να σιωπήσει, είτε να απομακρυνθεί οικειοθελώς.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται ότι οι επιθέσεις εναντίον του θα ενταθούν. Το ιδανικό σενάριο θα ήταν να οδηγηθεί ο κεντρικός τραπεζίτης σε παραίτηση πριν το 2020 που λήγει η (6ετής) θητεία του προκειμένου η κυβέρνηση να προλάβει να τοποθετήσει πρόσωπο της δικής της επιρροής στο κρίσιμο πόστο του διοικητή της ΤτΕ πριν τις επόμενες εκλογές.
Το επιχείρημα που αναπαράγεται τελευταία ότι ο Γ. Στουρνάρας έχει πολιτικές φιλοδοξίες και ως εκ τούτου αποτελεί δυνητική απειλή για την «κεντροαριστερή» στροφή του ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται πως περισσότερο λειτουργεί παρελκυστικά παρά αποτυπώνει τα πραγματικά κίνητρα της πολεμικής εναντίον του. Η κυβέρνηση δεν φοβάται τον Στουρνάρα ως πολιτικό πρόσωπο, όσο ανησυχεί για την ισχύ που προσδίδει στον κεντρικό τραπεζίτη ο θεσμικός του ρόλος.
Η Τράπεζα της Ελλάδας είναι αυτή τη στιγμή ο μόνος απόλυτα ανεξάρτητος θεσμός στην Ελλάδα, σε σχέση με τη δυνατότητα ελέγχου από την κυβέρνηση. Το γεγονός ότι η ΤτΕ αποτελεί πεδίο πολύ μεγάλης ισχύος από το οποίο το περνούν και διακανονίζονται σημαντικές μεταρρυθμιστικές αποφάσεις επί των οποίων η κυβέρνηση έχει ελάχιστη έως μηδενική επιρροή, σημαίνει πως ο Γ. Στουρνάρας και οποιοσδήποτε μελλοντικός κεντρικός τραπεζίτης, θα παραμείνει στόχος πολιτικών πιέσεων.
Η ισχύς του κεντρικού τραπεζίτη εκπορεύεται από το κανονιστικό πλαίσιο εποπτείας της ΤτΕ, μέσω του οποίου το επόμενο διάστημα θα επιχειρηθεί να γίνει ευρείας κλίμακας αναδιάρθρωση των σχέσεων της κυβέρνησης με το κράτος, τις επιχειρήσεις, τις τράπεζες, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τους θεσμούς κλπ. Η διαχείριση των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων που θα οδηγήσουν σε ευρύτατες αλλαγές ισορροπιών στον επιχειρηματικό χάρτη, η εποπτεία των μη συστημικών τραπεζών όπως λ.χ της τράπεζας Αττικής επί της οποίας επιχειρεί να ασκήσει έλεγχο απευθείας η κυβέρνηση, είναι καίρια ζητήματα που εκφεύγουν των στενά πολιτικών-κομματικών αποφάσεων.
Κατά συνέπεια στην εποχή που διανύουμε δεν υπάρχει πιο σημαντικό πόστο επιρροής από αυτό του κεντρικού τραπεζίτη. Τη θέση αυτή εποφθαλμιά κάθε κυβέρνηση που δεν σέβεται ή δεν έχει εμπιστοσύνη στην ανεξαρτησία των αρχών, και η σημερινή προσπαθεί να αφομοιώσει και να απαξιώσει συστηματικά.
Την αφορμή για αυτό παρέχουν τα περιθώρια που ο ίδιος ο κεντρικός τραπεζίτης δίνει με την παρουσία του σε περιβάλλοντα που συνδέονται είτε με την θητεία του ως υπουργού Οικονομικών της κυβέρνησης Σαμαρά, είτε με το παρελθόν του ως μέλος του εκσυγχρονιστικού μπλοκ του ΠΑΣΟΚ.
Επειδή ο ίδιος δεν έχει διαψεύσει ποτέ επίσημα –και δεν οφείλει άλλωστε να το κάνει ως κεντρικός τραπεζίτης- ότι έχει πολιτικές φιλοδοξίες, δημιουργεί συνειδητά χώρο σε όσους το επιθυμούν, να του χτυπάνε τα πόδια της καρέκλας.
Μόνο που εκείνοι που τον στοχοποιούν, χτυπάνε μάλλον τα δικά τους πόδια. Αν πιστέψει κανείς όσα ισχυρίζονται άνθρωποι που συνομιλούν μαζί του, οι φιλοδοξίες του Στουρνάρα δεν εστιάζουν στην ενεργό εμπλοκή του με το ελληνικό πολιτικό σύστημα αλλά στις νέες θέσεις που «ανοίγουν» τα επόμενα δύο χρόνια στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
