Το ριψοκίνδυνο παιχνίδι του Ερντογάν στη Μέση Ανατολή

Το ριψοκίνδυνο παιχνίδι του Ερντογάν στη Μέση Ανατολή

Η Τουρκία επιθυμούσε και επιθυμεί να κεφαλαιοποιήσει την κατάσταση που έχει προκύψει στην περιοχή.

Γι’ αυτό και από την αρχή της κρίσης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς επένδυσε στην ένταση, προκειμένου να δείξει πως, αντιθέτως με άλλες αραβικές χώρες, εκείνη βρίσκεται στην πρωτοπορία της υπεράσπισης των κατατρεγμένων Παλαιστινίων, ακόμα κι αν δεν ανήκει στον αραβικό κόσμο.

Είναι προφανές πλέον ότι η προσπάθεια της διευρύνεται πέρα από τους Άραβες. Ο Ερντογάν μιλάει για τους Παλαιστινίους, όπως μιλάει για τους Ροχίνγκια, τους Ουιγούρους και τους Τατάρους.

Όπως μιλάει για τους μουσουλμάνους που διαβιούν στην ευρωπαϊκή ήπειρο,  τους μουσουλμάνους των Βαλκανίων, όπως βαφτίζει Τούρκους τους μουσουλμάνους στην Ελλάδα.

Είναι σαφές ότι το παλαιστινιακό ζήτημα είναι μέρος μιας ευρύτερης ατζέντας της Τουρκίας να παρουσιάζεται ως προστάτιδα δύναμη των μουσουλμάνων και σημείο αναφοράς του σουνιτικού Ισλάμ.

Η δαιμονοποίηση του Ισραήλ εξυπηρετεί απόλυτα το στόχο της Τουρκίας. Αυτή η δαιμονοποίηση όμως ανατρέπει τον σχεδιασμό που η ίδια η Τουρκία είχε προκειμένου να προσεγγίσει το Ισραήλ έστω και με δειλά βήματα.

Το ούτως ή άλλως έλλειμμα εμπιστοσύνης από πλευράς Ισραηλινών προς τον Ερντογάν μεγάλωσε περαιτέρω. Και βέβαια, θα πάει λίγο πίσω η προσπάθεια της μερικής αποκατάστασης των σχέσεων της Άγκυρας με το Κάιρο, καθώς το τελευταίο είχε έναν άκρως εποικοδομητικό ρόλο στην αποκλιμάκωση.

Η Τουρκία θέλει να υποκαταστήσει και να καπελώσει το Κάιρο, σε σχέση με τους Παλαιστίνιους και τη Χαμάς, κάτι που ενοχλεί προφανώς τους Αιγύπτιους και υπενθυμίζει στον Αλ Σίσι πως η σχέση του Ερντογάν με τη μουσουλμανική αδελφότητα είναι οργανική.

Αυτή η σχέση χτυπάει καμπανάκι στο Κάιρο για τη θέση της μουσουλμανικής αδελφότητας μέσα στην Αίγυπτο, καθώς αποτελεί ζήτημα πολιτικής επιβίωσης για τον Αλ Σίσι. 

Η επένδυση της Τουρκίας στην υποδαύλιση των εντάσεων ήταν εξ’ αρχής καταδικασμένη, διότι κανένα μέρος, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, δεν ήθελε γενίκευση των συγκρούσεων.

Παρ’ όλα αυτά, η Τουρκία επένδυσε συνειδητά σε αυτό, προκειμένου να αναπτύξει έναν ευδιάκριτο ρόλο μέσα στον αραβικό και γενικότερα στον μουσουλμανικό κόσμο και να διαφοροποιηθεί σε σχέση και με τις αραβικές ηγεσίες.

Γι’ αυτό και κατά τη διάρκεια αυτών των δέκα ημερών, τα βέλη του Ταγίπ Ερντογάν δεν στράφηκαν μόνο εναντίον του Ισραήλ και των αραβικών ηγεσιών. Στόχο είχαν επίσης τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς με αποκορύφωμα την αναφορά στα «αιματοβαμμένα χέρια» του Μπάιντεν.

* O Κωνσταντίνος Φίλης είναι Εκτελεστικός Διευθυντής ΙΔΙΣ & αναλυτής διεθνών θεμάτων του AΝΤ1