Τι φέρνει το τελευταίο ταξίδι της Μέρκελ στην Ουάσιγκτον

Τι φέρνει το τελευταίο ταξίδι της Μέρκελ στην Ουάσιγκτον

Πριν ασχοληθούν με τα στρατηγικά ζητήματα ανάμεσα σε Βερολίνο και Ουάσιγκτον, η Άνγκελα Μέρκελ κι ο Τζο Μπάιντεν καλούνται να αντιμετωπίσουν τα φλέγοντα θέματα της επικαιρότητας. Η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν παραμένει βασικό θέμα συζήτησης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πλέον όμως κι η γερμανική κυβέρνηση παρακολουθεί την προέλαση των Ταλιμπάν και την κατάληψη όλο και περισσότερων επαρχιών στο Αφγανιστάν.

Αναμένοντας τη διευθέτηση του ζητήματος της προστασίας του αεροδρομίου της Καμπούλ, το συγκλονιστικό βίντεο της εκτέλεσης 22 Αφγανών κομάντο από τους Ταλιμπάν, ενώ είχαν παραδοθεί με τα χέρια ψηλά, αναγκάζει το Βερολίνο να τοποθετηθεί. Η Γερμανία είναι άλλωστε ο δεύτερος μεγαλύτερος δωρητής αναπτυξιακής βοήθειας στο Αφγανιστάν, πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ταυτόχρονα, υπάρχει πίεση στη Γερμανία για την κατάργηση των πατεντών των εμβολίων εναντίον του κορονοϊού. Σήμερα άλλωστε πραγματοποιήθηκε μία διαδήλωση διαμαρτυρίας στο Βερολίνο ενόψει της επίσκεψης της καγκελαρίου στην Ουάσιγκτον. Οι προτάσεις του Τζο Μπάιντεν για άρση της πνευματικής ιδιοκτησίας των εμβολίων ακόμα ηχούν παγκοσμίως, φέρνοντας τη Μέρκελ σε θέση άμυνας.

Ωστόσο το βασικό ζήτημα που αναμένεται να συζητηθεί στη συνάντηση είναι ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2 που θα συνδέει τη Ρωσία με τη Δυτική Ευρώπη, καθώς οι διαπραγματεύσεις μεταξύ τους συνεχίζονται. Ο Τζο Μπάιντεν έχει δώσει απτά δείγματα της θέλησης του για επανεκκίνηση των ευρωατλαντικών σχέσεων. Η απόφαση του να απαλλάξει από κυρώσεις ρωσογερμανικές εταιρείες που κατασκευάζουν τον αγωγό αερίου αποτέλεσε μία έκπληξη, καθώς είχε ταχθεί εναντίον του αγωγού, τόσο προεκλογικά όσο και στην αρχή της θητείας του.

Οι εσωτερικές πιέσεις που ασκούνται στον Μπάιντεν για σκληρότερη στάση απέναντι στη Ρωσία και τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σημαντικές, καθώς ο Nord Stream 2 θεωρείται πως θα επηρεάσει την ενεργειακή ανεξαρτησία των Ευρωπαίων. Παράλληλα, υπάρχει μία πραγματική ανησυχία πως η κατασκευή του αγωγού θα μειώσει δραματικά τα οικονομικά της Ουκρανίας, καθώς δεν θα περνάει από τη δικαιοδοσία της. Το ζήτημα αποκτά μεγάλη σημασία λόγω της διαμάχης μεταξύ Κιέβου και Μόσχας.

Η Γερμανία έχει δώσει διαβεβαιώσεις βέβαια στην ουκρανική κυβέρνηση πως θα φροντίσει για την αντιστάθμιση των ζημιών, ωστόσο όλες οι πλευρές θα χρειαστεί να κάνουν πολλά βήματα για να φτάσουν σε μία συμφωνία. Η Άνγκελα Μέρκελ εμφανίζεται διστακτική, καθώς θεωρεί πως δύσκολα μπορεί να επιλυθεί η διαφορά των δύο πλευρών.

Το ζήτημα των ευρωπαϊκών σχέσεων με την Κίνα θα έχει ιδιαίτερες δυσκολίες. Παρά την εντελώς διαφορετική προσέγγιση του Μπάιντεν με τον Τραμπ στις διεθνείς σχέσεις, η αμερικανική πολιτική απέναντι στην Κίνα παρουσιάζει μία συνέχεια, καθώς η Ουάσιγκτον πιέζει το Πεκίνο τόσο για τα ζητήματα δημόσιας υγείας και ιδιαίτερα για την πανδημία του κορωνοϊού, όπως και για τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Βέβαια, στο υπόβαθρό υπάρχει η τεράστια οικονομική διείσδυση της Κίνας ανά τον κόσμο και η αύξηση της επιρροής της.

Η Μέρκελ υπήρξε υπέρμαχος της στενότερης οικονομικής συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κίνας και μάλιστα υπέγραψε ένα μεγάλο επενδυτικό σχέδιο, λίγο πριν αναλάβει ο Μπάιντεν τη διοίκηση των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ανθρωπιστικές διαστάσεις των σχέσεων της Γερμανίας με την Κίνα απειλούν να στιγματίσουν τη διακυβέρνηση της. Ενώ η Μέρκελ είχε λάβει εύσημα διεθνώς για την υποδοχή προσφύγων στη Γερμανία, το Βερολίνο δεν έχει πάρει θέση για την καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, στο Χονγκ Κονγκ και τη Σινγιάνγκ. Η καγκελαρία δείχνει μία σαφή προδιάθεση σύσφιγξης των σχέσεων, ενώ δεν θέλει να δυσαρεστήσει το Πεκίνο, το οποίο βέβαια ανησυχεί την Ουάσιγκτον.

Έχοντας βιώσει τις δύσκολες εποχές των ευρωατλαντικών σχέσεων με τον Τζορτζ Μπους τον νεώτερο αλλά και, ιδίως, με τον Ντόναλντ Τραμπ, η Μέρκελ μπορεί να εκτιμήσει πως στον Λευκό Οίκο βρίσκεται πλέον ο Τζο Μπάιντεν. Το προηγμένο πολιτικό σύστημα της Γερμανίας σημαίνει πως η Μέρκελ, που δεν θα είναι υποψήφια στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, μπορεί να επηρεάσει σε κάποιον βαθμό την επόμενη καγκελαρία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Τζο Μπάιντεν φαίνεται αποφασισμένος να διανύσει μεγάλη απόσταση, ώστε να κρατήσει όσο το δυνατόν κοντά στις ΗΠΑ τη Γερμανία κι όσο πιο μακριά από το Βερολίνο, την Κίνα και τη Ρωσία. Βέβαια, αυτό δεν θα είναι καθόλου εύκολο.