Τα πολλά ανοικτά μέτωπα της Τουρκίας

Τα πολλά ανοικτά μέτωπα της Τουρκίας

Το δημοσίευμα πως η τουρκική κυβέρνηση στοχεύει σε μαχητικά αεροσκάφη τύπου Eurofighter, εφόσον οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνηθούν το αίτημα του για αγορά νέων και εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων F-16, επιβεβαίωσε τη γενικότερη φιλολογία για το μεγάλο παζάρι που έχει ξεκινήσει η Τουρκία για το ζήτημα της επέκτασης του ΝΑΤΟ.

Υπάρχει μία διάχυτη εντύπωση στη Δύση πως η Τουρκία θα πειστεί τελικά να υπαναχωρήσει και να μην ασκήσει βέτο στην είσοδο των σκανδιναβικών χωρών. Ωστόσο, η πίεση προς την Άγκυρα αυξάνεται μέρα με την ημέρα, όσο πλησιάζει η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη που ξεκινάει στις 28 Ιουνίου.

Η νέα αναφορά στην Ελλάδα από τον σύμβουλο του Ερντογάν Ιμπραΐμ Καλίν, έπειτα από τις συνομιλίες μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων Τουρκίας, Φινλανδίας και Σουηδίας στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες δείχνει σαφώς τη διάθεση της Άγκυρας να μεταθέσει τις πιέσεις που δέχεται στο εσωτερικό της συμμαχίας. Ο Καλίν στάθηκε στο ότι η Ελλάδα ασκούσε βέτο για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας επί 11 χρόνια, δίχως να υπάρχει κάποιο ζήτημα ασφάλειας ή πολέμου. Αντίθετα, η Τουρκία βρίσκεται τώρα σε κατάσταση επίθεσης σύμφωνα με τον σύμβουλο του Ερντογάν και την τουρκική ρητορική.

Η τουρκική προπαγάνδα περί τρομοκρατίας πολλαπλασιάζεται, με σκοπό να μετατεθεί η συζήτηση μακριά από τις θετικές συνέπειες για την επέκταση του ΝΑΤΟ στη Σκανδιναβία. Στην Άγκυρα θεωρούν πως η συζήτηση περί τρομοκρατίας και η απόπειρα ταύτισης των Κούρδων με τέτοιες πράξεις, θα τους επιτρέψουν να μπλοκάρουν την είσοδο Φινλανδίας και Σουηδίας, με το πρόσχημα, μεταξύ άλλων, πως οι δύο χώρες, ιδιαίτερα η Στοκχόλμη, παρέχει άσυλο σε εκείνους.

Μέσα σε όλα, η Άγκυρα εγείρει και το ζήτημα των περιορισμών στην αγορά και πώληση εξοπλισμών, που της έχουν επιβληθεί από αυτές τις χώρες, λόγω της διολίσθησης του κράτους δικαίου στην Τουρκία και τον αυταρχισμό που επιδεικνύει το καθεστώς. Ο Ερντογάν θέλει να έχει λυμένα τα χέρια του, ειδικά όταν πρόκειται για διαπραγμάτευση σε θέματα εξοπλισμών, όπως φάνηκε για παράδειγμα με τις ειδικές σχέσεις του με τη Ρωσία για τα S-400 και τον Πούτιν προσωπικά.

Πάντως, ο δημόσιος λόγος του ίδιου του Ερντογάν δείχνει πως έρχεται όλο και πιο κοντά η νέα τουρκική εισβολή στη Συρία, με στόχο τις κουρδικές κοινότητες κοντά στα σύνορα με την Τουρκία. Στη συνάντηση με εκπροσώπους της Ρωσίας και του Ιράν στο Καζακστάν την Πέμπτη, για την επονομαζόμενη διαδικασία της Αστάνα, η τουρκική αντιπροσωπεία κατέστησε σαφή την πρόθεση έναρξης νέας στρατιωτικής επίθεσης στη Συρία. Η Ρωσία και το Ιράν βέβαια εξέφρασαν την αντίθεση τους στους τουρκικούς σχεδιασμούς, αν και δημοσίως, στα τελικά συμπεράσματα, βρέθηκαν εγγύτερα των τουρκικών θέσεων, ενδεχομένως σε μία προσπάθεια να αποτρέψουν μία τέτοια εξέλιξη, θεωρώντας πως ίσως με αυτό τον τρόπο καθησυχάσουν τις τουρκικές ανησυχίες.

Για την Άγκυρα ωστόσο η στρατιωτική επιχείρηση έχει λάβει πολλαπλές διαστάσεις, που συνδέονται με το μεταναστευτικό ζήτημα. Ο Ερντογάν έχει συνδέσει τις επιχειρήσεις εναντίον των Κούρδων με τα σχέδια μετεγκατάστασης Σύρων προσφύγων που βρίσκονται στην Τουρκίας, σε αυτές τις περιοχές. Ενόψει των εκλογών του 2023, η αδυναμία ενσωμάτωσης των Σύρων προσφύγων στην Τουρκία και οι έντονες επιθέσεις της αντιπολίτευσης για το ζήτημα σημαίνουν πως το καθεστώς χρειάζεται να έχει μία απάντηση για το τι κάνει για αυτό. Προφανώς, το ερντογανικό καθεστώς βασίζεται στην επιχείρηση στη Συρία και τα σχέδια επί χάρτου για τον επαναπατρισμό των Σύρων για να βρει καταφύγιο από τις επιθέσεις για τον μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται τόσο καιρό στην Τουρκία.

Ταυτόχρονα βέβαια αυτό συνδέεται και με το νέο μέτωπο που η Άγκυρα έχει ανοίξει με την Ελλάδα, με αφορμή το προσφυγικό ζήτημα. Οι κατηγορίες για δολοφονίες προσφύγων από τον Ταγίπ Ερντογάν προς την Ελλάδα κατά τη διάρκεια βιντεοσκοπημένης ομιλίας του σε συνέδριο στην Κωνσταντινούπολη στοχεύουν κυρίως στο εσωτερικό κοινό, όπου επιχειρεί να παρουσιάσει τους Έλληνες ως ανάλγητους, σε αντίθεση με τους Τούρκους που συμβιώνουν με έναν τόσο μεγάλο αριθμό μεταναστών και προσφύγων. Προσπαθεί δηλαδή να εμφανίσει έναν εχθρό, βλέποντας πως η πολιτική των ανοικτών θυρών, την οποία εφάρμοσε αρχικά απέναντι στη Συρία, έχει αναστραφεί πλήρως, καθώς το τουρκικό καθεστώς εργαλειοποιεί πλέον ανοικτά τους μετανάστες και τους πρόσφυγες