Τα παιδιά-στρατιώτες και ο ρόλος της Τουρκίας

Τα παιδιά-στρατιώτες και ο ρόλος της Τουρκίας

Η στρατολόγηση παιδιών κάτω των 15 ετών απαγορεύεται από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού αλλά και τα επιπρόσθετα πρωτόκολλα των Συμβάσεων της Γενεύης, ενώ θεωρείται έγκλημα πολέμου σύμφωνα με το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Τη σχετική λίστα, που οι ΗΠΑ είναι υποχρεωμένες να συντάσσουν από το 2009, «κοσμούν» φέτος χώρες όπως το Αφγανιστάν, η Βιρμανία (όπου κυβερνά πραξικοπηματικά στρατιωτικό καθεστώς), το Ιράν, η Συρία, η Λιβύη, η Βενεζουέλα κ.α. Είναι πρώτη φορά ωστόσο, που εντάσσεται στη σχετική λίστα ένας σύμμαχός τους στο ΝΑΤΟ, όπως η Τουρκία.

Το ζήτημα είχε αναφερθεί και στο Ευρωκοινοβούλιο έπειτα από ερώτημα, μεταξύ άλλων των Ελλήνων ευρωβουλευτών, Στέλιου Κυμπουρόπουλου και Εύας Καϊλή και του Κύπριου Λουκά Φουρλά. Στην ερώτηση αν θα διερευνηθεί στο Συμβούλιο η στάση της Τουρκίας, αναφέρεται συγκεκριμένα πως «το 2016, η Diyanet (Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων) δημιούργησε ένα κόμικ στο οποίο τα παιδιά διδάσκονται πόσο «σημαντικό» είναι να πεθάνουν ως μάρτυρες για την Τουρκία, μεταξύ άλλων δε «πόσο καλό είναι να γίνει κάποιος μάρτυρας» καθώς έτσι «αποκτά το δικαίωμα να πάει στον παράδεισο».

Το 2018, δύο οργανώσεις προσκείμενες στο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), η DITIB στη Γερμανία και η ATIB στην Αυστρία, διοργάνωσαν θεατρικές παραστάσεις στις οποίες εμφανίζονται παιδιά στρατιώτες να πεθαίνουν για μια ισλαμική Τουρκία. Την ίδια χρονιά, ο πρόεδρος Ερντογάν εμφανίστηκε σε συνέδριο του κόμματος μαζί με μια εξάχρονη ντυμένη στρατιωτικά που έκλαιγε και για να τη «καθησυχάσει» της έλεγε ότι εάν «μαρτυρήσει» για την Τουρκία θα τιμηθεί και ότι «αν αυτό, Θεού θέλοντος, συμβεί θα τη σκεπάζει η τουρκική σημαία».

Ήταν τότε που ο υποψήφιος Ερντογάν,  προσπαθούσε να καρπωθεί κάποιο όφελος στην πορεία του προς τις εκλογές του 2018. 

Η απάντηση που έλαβαν οι ευρωβουλευτές ήταν πως το Συμβούλιο δεν έχει συζητήσει το θέμα των ανήλικων στρατιωτών, ειδικά σε σχέση με την Τουρκία σε αυτό το πλαίσιο. Ωστόσο, το τρίτο ζήτημα που έθιξαν είναι εκείνο που ουσιαστικά ήγειρε την αντίδραση των Ηνωμένων Πολιτειών. Αναφερόταν στη μελέτη της οργάνωσης «Σύροι για την Αλήθεια και τη Δικαιοσύνη» όπου τεκμηριωνόταν πως υπάρχουν ανήλικοι μεταξύ των Σύρων μισθοφόρων, που έχουν στρατολογηθεί από την Τουρκία για να πολεμήσουν στη Λιβύη. Το State Department κατέληξε πως η Τουρκία παρείχε απτή υποστήριξη στο τάγμα Σουλτάν Μουράντ στη Συρία, μία φράξια της αντιπολίτευσης στη Συρία, που η Άγκυρα υποστήριζε εδώ και καιρό και στρατολογεί στρατιώτες.

Η έκθεση της οργάνωσης «Σύροι για την Αλήθεια και τη Δικαιοσύνη» εμπεριέχει σοκαριστικά στοιχεία για τον τρόπο που το τουρκικό καθεστώς και οι σύμμαχοί του εκμεταλλεύονται εφήβους που μετά βίας έχουν πάει σχολείο για να τους στρατολογήσουν. Πατώντας πάνω στην έλλειψη προοπτικής στη Συρία του εμφυλίου, την αδυναμία να βρεθεί έστω μία εργασία για βιοπορισμό, παιδιά από τη Συρία βρίσκονται στη Λιβύη για να πολεμήσουν. Εκεί τους προσφέρεται ένας μισθός, με πλαστά έγγραφα, π.χ. χρησιμοποιώντας το όνομα ενός μεγαλύτερου αδερφού. Η στρατιωτική παρέμβαση στη Λιβύη, βέβαια, έφερε σημαντικά οφέλη στην Τουρκία, όπως μεταξύ άλλων την υπογραφή του παράτυπου συμφώνου χάραξης θαλασσίων ζωνών.

Σημειωτέον, πως αυτά τα γεγονότα, σύμφωνα με την έκθεση, λαμβάνουν χώρα στην κατεχόμενη από τους Τούρκους, περιοχή της Συρίας. Η Τουρκία βέβαια στην απάντηση της προς τις ΗΠΑ, μίλησε για υποκρισία, κατηγορώντας, για άλλη μία φορά, τους Κούρδους στη Συρία.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών πάντως δήλωσε πως περιμένει από την Τουρκία να επιλύσει το ζήτημα, τονίζοντας πως δεν επηρεάζει τη συνεργασία των δύο χωρών σε άλλα πεδία, όπως π.χ. το Αφγανιστάν. Ενδεχομένως, αυτή η τοποθέτηση να είναι ενδεικτική της προσέγγισης που θα ακολουθήσει ο Τζο Μπάιντεν το επόμενο διάστημα. Ενδέχεται δηλαδή να μην προχωρήσει σε κυρώσεις ή περιορισμούς εναντίον της Τουρκίας, αλλά να παρουσιάσει στο Καπιτώλιο κινήσεις της Τουρκίας που να δείχνουν πως δεν υφίσταται πλέον τέτοια πρακτική.

Ωστόσο, ο τρόπος που το τουρκικό καθεστώς εργαλειοποιεί πολιτικά ή και στρατολογεί ανερυθρίαστα μικρά παιδιά παραμένει μία ατίμωση για όποιον δεν το στηλιτεύει και ουσιαστικά το καλύπτει.