Πώς ο Ερντογάν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την προέλαση των Ταλιμπάν

Πώς ο Ερντογάν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την προέλαση των Ταλιμπάν

Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν σήμερα την έδρα της αστυνομίας της Χεράτ στο βορειοδυτικό Αφγανιστάν, τρίτης μεγαλύτερης σε πληθυσμό πόλης, μετά την πρωτεύουσα Καμπούλ και την Κανταχάρ. Πέρα από τις ανθρώπινες απώλειες, οι άνθρωποι που αναγκάζονται να αφήσουν τα μέρη που ζουν έχει αυξηθεί κατά πολύ το τελευταίο διάστημα της προέλασης των Ταλιμπάν.

Ένα βίντεο που κυκλοφόρησε έδειξε πως ένας μεγάλος αριθμός μεταναστών έχει συγκεντρωθεί στα σύνορα του Αφγανιστάν με το Ιράν. Ο επόμενος σταθμός στην οδύσσεια των Αφγανών είναι η Τουρκία. Οι περίπου 4 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται στην Τουρκία, κυρίως από τη Συρία αλλά κι από το Αφγανιστάν, έχουν αρχίσει να εξελίσσονται σε πολιτικό πρόβλημα για τον Ταγίπ Ερντογάν, λόγω της δυσαρέσκειας μέρος του τοπικού πληθυσμού και πίεσης από την αντιπολίτευση.

Βέβαια, τα σχέδια για εργαλειοποίηση τους για πίεση των Ευρωπαίων δεν έχουν μπει στο συρτάρι οριστικά. Ωστόσο, η προοπτική μίας μαζικής ροής μεταναστών από το Αφγανιστάν αυτή τη στιγμή είναι ανησυχητική για το τουρκικό καθεστώς. Κατά συνέπεια, πέρα από την ενίσχυση των ελέγχων στα σύνορα της διαδρομής των Αφγανών μεταναστών μέσω του Ιράν, το τουρκικό καθεστώς έχει επιστρατεύσει επιπλέον μέτρα στο εσωτερικό του και στις εισόδους των αστικών κέντρων.

Η Τουρκία παραμένει πάντως αποφασισμένη να αναλάβει τον έλεγχο του αεροδρομίου της Καμπούλ, συνεχίζοντας να διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στη χώρα, ακόμα κι αν αποχωρήσουν τα υπόλοιπα ξένα στρατεύματα από τη χώρα. Παρά τις σχέσεις που είχαν καλλιεργηθεί κι από τον ίδιο τον Ερντογάν, οι Ταλιμπάν είχαν προειδοποιήσει την Τουρκία να μην παραμείνει στο Αφγανιστάν, απειλώντας πως θα αντιμετωπίζονται πλέον ως εισβολείς στο Αφγανιστάν. Ούτε τότε βέβαια, ούτε τώρα μειώθηκε η επιθυμία της Άγκυρας να παραμείνουν τα τουρκικά στρατεύματα στη χώρα.

Κατά την επίσημη επίσκεψη του στο Πακιστάν, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ τόνισε πως οι Αφγανοί επιθυμούν να παραμείνουν οι διπλωματικές αποστολές στη χώρα, για το οποίο είναι απαραίτητο να παραμείνει ανοικτό το αεροδρόμιο της Καμπούλ. Ήταν παράλληλα, ένα έμμεσο μήνυμα προς το Ισλαμαμπάντ, το οποίο κατηγορείται για ανοχή ή και υποστήριξη των Ταλιμπάν.

Ουσιαστικά, η Τουρκία θέλει να προσποριστεί υλικά και πολιτικά οφέλη από την παρουσία της στο Αφγανιστάν. Ακόμα κι αν οι Ταλιμπάν φτάσουν κοντά στην πρωτεύουσα, ο Ταγίπ Ερντογάν ποντάρει πως οι Ταλιμπάν δεν έχουν τις υλικές δυνατότητες να πολιορκήσουν την πρωτεύουσα. Η εκτίμηση των αμερικανικών υπηρεσιών ασφαλείας πως οι Ταλιμπάν μπορούν να καταλάβουν την πρωτεύουσα, ενδεχομένως να έχει κι εσωτερικές επιπτώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, αναγκάζοντας τον Λευκό Οίκο να προσαρμόσει τα σχέδια του για τη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη χώρα. Ενώ βλέπει πως η πίεση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για το θέμα αυξάνεται, ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε πως επιθυμεί να συναντηθεί με τους επικεφαλής των Ταλιμπάν.

Ο Ερντογάν αναγνωρίζει πως οι Ταλιμπάν απολαμβάνουν ένα επίπεδο υποστήριξης στον τοπικό πληθυσμό, για να καταλαμβάνουν αυτές τις περιοχές, καθώς αποτελούν συστατικό στοιχείο της χώρας. Θέλει αυτή τη φορά να αναλάβει ηγετικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για το πολιτικό μέλλον του Αφγανιστάν. Πέρα από τα σημαντικά οικονομικά συμφέροντα που έχουν οι Τούρκοι στη χώρα, ο ίδιος σκοπεύει να εξαργυρώσει τον ρόλο του διαμεσολαβητή, όπως προσπάθησε στην προηγούμενη σύνοδο του ΝΑΤΟ στις συζητήσεις με τον Αμερικάνο πρόεδρο Μπάιντεν, αναζητώντας βέβαια ανταλλάγματα σε άλλα μέτωπα.