Πιο κοντά στη σφαίρα επιρροής της Κίνας οι BRICS

Πιο κοντά στη σφαίρα επιρροής της Κίνας οι BRICS

Η επέκταση της επιρροής του στον αναπτυσσόμενο κόσμο έχει υπάρξει ουσιαστικός στόχος του Πεκίνου τις τελευταίες δεκαετίες, με την κατασκευή του Νέου Δρόμου του Μεταξιού, να αποτελεί εμβληματική έκφραση αυτής της προσπάθειας. Οι σχέσεις με τις αναδυόμενες οικονομίες BRICS που εγκαινιάστηκε το 2009 αποτελούν μία βασική προσπάθεια δημιουργίας μίας εναλλακτικής παγκόσμιας τάξης, σε σχέση με το κυρίαρχο δυτικό μοντέλο. Ακόμα και τα νούμερα των χωρών αυτών είναι δυσθεώρητα. Ρωσία, Ινδία, Βραζιλία και Νότια Αφρική εκπροσωπούν το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού και άνω του 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έδειξε πως ό,τι θεωρούσαμε δεδομένο, δεν ισχύει πλέον. Μία από τις διαστάσεις που αναδείχθηκαν είναι πως κεντρικοί σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως η Ινδία και Νότιος Αφρική δεν θα ακολουθήσουν σε ό,τι πολιτική επιλέξει η Ουάσιγκτον. Ας μην ξεχνάμε πως λίγο καιρό οι χώρες αυτές είχαν κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια του Μπάιντεν να δείξει πως η δημοκρατία επεκτείνεται σε όλο τον κόσμο με την περίφημη «Σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία».

Όμως όταν ξέσπασε η ρωσο-ουκρανική κρίση, η Ινδία προτίμησε να μείνει ουδέτερη, διατηρώντας ακέραιες τις σχέσεις με τη Μόσχα, για μία πληθώρα λόγων, με επίκεντρο τις γεωοικονομικές διαστάσεις, ενώ και η Νότια Αφρική αρνήθηκε να καταδικάσει τη Ρωσία στον ΟΗΕ για τις πράξεις, παρά τη διεθνή κατακραυγή εναντίον του Κρεμλίνου.

Στη νέα προσπάθεια του Πεκίνου, η Μόσχα έχει αναδειχθεί ως φυσικός εταίρος. Το καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν θυμάται και προσαρμόζει τη συμπεριφορά του, ανάλογα με τη στάση του κάθε κράτους. Η ευμενής ουδετερότητα και η έμμεση στήριξη του Πεκίνου σε ορισμένους τομείς, όπως η ενέργεια, έχει εκτιμηθεί ιδιαίτερα στη Μόσχα, η οποία αποτελεί αρωγό της σε αυτή την απόπειρα. Στην πρόσφατη ομιλία του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης πριν από λίγες ημέρες, ο Ρώσος πρόεδρος έμοιαζε σαν να απευθυνόταν ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες οικονομίες και τον αναπτυσσόμενο κόσμο εν γένει, στηλιτεύοντας το αποικιακό παρελθόν της Δύσης κι ωθώντας όλους να ακολουθήσουν μία διαφορετική πορεία.

Η Ρωσία βέβαια έχει πιο περιορισμένους σκοπούς, που συμπυκνώνονται στη δημιουργία εγκαταστάσεων και δικτύων που θα επιτρέψει τη διοχέτευση και κυκλοφορία των ενεργειακών πόρων και των πρώτων υλών στον κάποτε αποκαλούμενο Τρίτο κόσμο. Η Κίνα έχει ευρύτερες βλέψεις, που φτάνει μέχρι για μία διαφορετική παγκόσμια τάξη, απέναντι στο πρότυπο που προωθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η παρουσία της Ινδίας ωστόσο, που βλέπει με καχυποψία κάθε κίνηση της Κίνας στον τομέα της ασφάλειας, δείχνει ότι υπάρχουν σαφή όρια στις προοπτικές αυτής της πρωτοβουλίας.