«Παράνομο το μνημόνιο Τουρκίας - Λιβύης»
Νομική Υπηρεσία Γερμανικής Βουλής

«Παράνομο το μνημόνιο Τουρκίας - Λιβύης»

Μια μέρα πριν τη συνάντηση Μέρκελ - Ερντογάν, η Νομική Υπηρεσία της γερμανικής Βουλής προχωράει σε γνωμάτευση-κόλαφο για τις κινήσεις του Τούρκου Προέδρου, όπως μεταδίδει η Deutsche Welle, και την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας Τουρκίας - Λιβύης και αποφαίνεται ότι είναι παράνομο σημειώνοντας ότι τα νησιά ανεξάρτητα του μεγέθους τους έχουν υφαλοκρηπίδα.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η DW, η Επιστημονική Υπηρεσία της γερμανικής ομοσπονδιακής Βουλής, στη 18σέλιδη έκθεση της, περιγράφει λεπτομερώς την προβληματική του καθορισμού θαλασσίων ζωνών υπό το πρίσμα και των διεκδικήσεων της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην κυπριακή ΑΟΖ, και από την άλλη των νομικών θέσεων της ελληνικής πλευράς.

Η έκθεση, αφού καταγράφει και παρουσιάζει όλες τις επιστολές που Τουρκία και Λιβύη απέστειλαν στον ΟΗΕ μετά την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας τους, η οποία έγινε «χωρίς τη σύμφωνη γνώμη με άλλες μεσογειακές χώρες», καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το Μνημόνιο παραβιάζει το εθιμικό Δίκαιο Θαλάσσης και κατά συνέπεια είναι παράνομο και λειτουργεί σε βάρος τρίτων.

Τυχόν διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο μπορεί να γίνει μόνο «λαμβάνοντας υπόψη τις θαλάσσιες περιοχές των ελληνικών νησιών και με τη σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας, της Κύπρου και ενδεχομένως άλλων μεσογειακών χωρών».

Σύμφωνα με τα βασικά σημεία, στα οποία καταλήγει η γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της γερμανικής Βουλής, λόγω της απόρριψης του Μνημονίου από το λιβυκό κοινοβούλιο. εγείρονται αμφιβολίες για το κατά πόσο το Μνημόνιο μπορεί να τεθεί σε ισχύ σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Σε άλλο σημείο αναφέρεται πως Ελλάδα και Τουρκία «υπό το πρίσμα της διένεξης στο Αιγαίο, υποστηρίζουν διαφορετικές νομικές θέσεις σε ό,τι αφορά την αναγνώριση, την διεκδίκηση δικαιωμάτων και την οριοθέτηση των θαλασσίων περιοχών, ειδικότερα της ΑΟΖ.  Στο άρθρο 121 παράγραφος 2 της Σύμβασης των ΗΕ για το Δίκαιο Θαλάσσης εμφαίνεται σαφώς ότι οι νήσοι ανεξάρτητα του μεγέθους τους διαθέτουν υφαλοκρηπίδα. Συνεπώς οι θαλάσσιες περιοχές των νήσων θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την οριοθέτηση των ΑΟΖ. 

Επιπλέον η Τουρκία δεν μπορεί να προβάλλει ως νομικά δεσμευτικό τον ισχυρισμό, ότι οι προβλέψεις της Σύμβασης για το Δίκαιο Θαλάσσης, σύμφωνα με το οποίο ακόμη και οι νήσοι διαθέτουν ΑΟΖ, δεν τη δεσμεύουν, αφού η χώρα δεν έχει επικυρώσει τη σύμβαση, επειδή (ακόμη και τρίτα κράτη που δεν έχουν προσχωρήσει και επικυρώσει τη σύμβαση) δεσμεύονται μέσω του εθιμικού δικαίου.

Σε άλλο σημείο των συμπερασμάτων επισημαίνεται ότι το τουρκολιβυκό Μνημόνιο παραβιάζει το αναγνωρισμένο εθιμικό δίκαιο των ελληνικών νησιών με το να «αρνείται» την ελληνική ΑΟΖ νοτιοανατολικά της Κρήτης και δημιουργεί (αντιποιείται) μια δική της ενιαία ΑΟΖ μέχρι τις ακτές της Κρήτης και της Ρόδου.

Τέλος, επισημαίνεται ότι  η θαλάσσια οριοθέτηση των ΑΟΖ των νήσων είναι σε ορισμένες περιπτώσεις πολύπλοκη, φαίνεται όμως πως η οριοθέτηση της ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο, έτσι όπως προβλέπεται από το διμερές Μνημόνιο, δεν εναρμονίζεται με τις αρχές της ακριβοδίκαιης οριοθέτησης.

«Να τεθεί θέμα Μνημονίου», ζητά βουλευτής τουρκικής καταγωγής

Να θέσει θέμα μνημονίου στον Ερντογάν ζητά από την Άνγκελα Μέρκελ, ενόψει της αυριανής συνάντησης των δύο ηγετών, η Σεβίμ Ντάγκντελεν, Γερμανίδα βουλευτής τουρκικής καταγωγής.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα της Deutsche Welle, η συγκεκριμένη βουλευτής είναι που ζήτησε από την επιστημονική υπηρεσία τη γνωμάτευση για το τουρκο-λιβυκό Μνημόνιο.

«Όποιος«, δήλωσε η Σ. Ντάγκντελεν, «όπως ο Τούρκος πρόεδρος, παραβιάζει το διεθνές δίκαιο στη περιοχή και με επιθετική εξωτερική πολιτική στηρίζει την ισλαμιστική τρομοκρατία, δεν μπορεί να είναι εταίρος».

Σχολιάζοντας τη γνωμάτευση της επιστημονικής υπηρεσίας, η βουλευτής του κόμματος Die Linke υποστηρίζει ότι αποτελεί ένα ακόμα στοιχείο για το ότι η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να σταματήσει άμεσα τις πωλήσεις όπλων και τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας στην Τουρκία.