ΟΝΝΕΔ: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τις μεταρρυθμίσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

ΟΝΝΕΔ: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τις μεταρρυθμίσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Το γεγονός πως οι τομές που εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μέσω του νομοσχεδίου που προτάθηκε από την υπ. Παιδείας Νίκη Κεραμέως θα συμπληρώσουν στην πράξη τη γενναία μεταρρύθμιση της κατάργησης του ασύλου ανομίας από την κυβέρνηση επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η ΟΝΝΕΔ.

Η ανακοίνωση της ΟΝΝΕΔ:

Το νομοσχέδιο που προτάθηκε από την Υπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων κ. Νίκη Κεραμέως αναμένεται να επιφέρει αλλαγές, τόσο στην καθημερινότητα των Ιδρυμάτων μας, όσο και στον τρόπο εισαγωγής σε αυτά.

Οι τομές που εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα συμπληρώσουν στην πράξη τη γενναία μεταρρύθμιση της κατάργησης του ασύλου ανομίας από την Κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Είμαστε υπερήφανοι για τη δικαίωση των αιτημάτων μας και αυτονόητα υποστηρίζουμε την άμεση και πλήρη υλοποίηση όσων εξαγγέλθηκαν.

Διαβάστε στο Q & A που ακολουθεί τα βασικά σημεία των εμβληματικών μεταρρυθμίσεων:

1. Τι ρυθμίσεις περιλαμβάνει το νομοσχέδιο;

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις:

  • Σχετικά με την εισαγωγή στα ΑΕΙ και τη φοίτηση σε αυτά:

- Καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής.
- Συγκεκριμένος αριθμός επιλογών στο μηχανογραφικό.
- Κατάθεση μηχανογραφικών σε δύο φάσεις.
- Χρονικό όριο φοίτησης – τέλος στους «αιώνιους φοιτητές».

  • Σχετικά με την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και την αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος:

- Ελεγχόμενη είσοδος στα ΑΕΙ.
- Ίδρυση Μονάδας και Επιτροπής Ασφαλείας και Προστασίας στα ΑΕΙ.
- Θεσμοθέτηση Ομάδας Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (Ο.Π.Π.Ι.) που θα υπάγεται στην Ελληνική Αστυνομία.
- Πρόβλεψη ολοκληρωμένου πλαισίου πειθαρχικού δικαίου στα ΑΕΙ.

2. Η Κυβέρνηση νομοθετεί σε άδεια αμφιθέατρα;

Οι μεταρρυθμίσεις που παρουσιάστηκαν από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση. Η κυβέρνηση επιζητεί ένα ειλικρινή διάλογο με την κατάθεση προτάσεων από κάθε κατεύθυνση, αλλά στον αντίποδα η αντιπολίτευση αναλώνεται σε κινητοποιήσεις (και μάλιστα εν μέσω πανδημίας και απαγόρευσης κυκλοφορίας και συγκεντρώσεων). Τα όσα αναφέρονται στο σχέδιο νόμου είναι προγραμματικές δεσμεύσεις μίας αυτοδύναμης κυβέρνησης και πάγιες απαιτήσεις της κοινωνίας και της πλειοψηφίας των φοιτητών. Γι’ αυτό, η εμβληματική κατάργηση του ασύλου ανομίας το καλοκαίρι του 2019 ήταν από τα πρώτα νομοσχέδια της Κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το γεγονός ότι η πανδημία πλήττει τη χώρα μας, δεν σημαίνει ότι σταματάει και την πολιτική της ζωή. 

3. Γιατί θεσπίζεται νέο σώμα της Αστυνομίας; Δεν επεμβαίνει ήδη η Αστυνομία;

Η δημιουργία της Ομάδας Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (ΟΠΠΙ), έρχεται να ολοκληρώσει (σε συνδυασμό με τα άλλα μέτρα για την ασφάλεια των Ιδρυμάτων), το πλαίσιο του Νόμου που καταργεί το άσυλο ανομίας. Το νέο σώμα, που σκοπό έχει τόσο την αποτροπή αξιόποινων πράξεων, όσο και την πρόληψή τους εντός των Πανεπιστημίων, θα συνεργάζεται άμεσα με τον πρύτανη και τον αρμόδιο αντιπρύτανη του Ιδρύματος υπηρετώντας την εύρυθμη ακαδημαϊκή λειτουργία. 

Με το προηγούμενο καθεστώς, απαιτούνταν χρονοβόρες διαδικασίες, άδεια ή κλήση από τις πρυτανικές αρχές, με αποτέλεσμα οι δράστες να βρίσκουν τον απαραίτητο χρόνο να απομακρυνθούν από τα σημεία τέλεσης των πράξεων τους και να μην συλλαμβάνονται.

Εφόσον η ΟΠΠΙ θα εδρεύει (και δεν θα καλείται πλέον) μέσα στα Πανεπιστήμια, αυτό συνεπάγεται:

  • Α) Τη διάλυση των παράνομων καταλήψεων στους χώρους των Ιδρυμάτων και την επιστροφή των κατειλημμένων χώρων προς όφελος της ακαδημαϊκής κοινότητας. 
  • Β) Τα πανεπιστημιακά ιδρύματα πλέον δεν θα χρησιμοποιούνται ως ορμητήρια έκνομων ενεργειών, θα σταματήσουν να είναι κρυψώνες μπαχαλάκηδων.

Τέλος οι τραμπουκισμοί, η βία και οι αντιδημοκρατικές πρακτικές. Ο καθένας θα μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα, χωρίς φόβο για τη ζωή και τη σωματική του ακεραιότητα. Με το νέο σχέδιο νόμου το άσυλο ιδεών αποκαθίσταται στην πραγματική του έννοια.

4. Δηλαδή θα εγκατασταθούν τα ΜΑΤ μέσα στα Πανεπιστήμια;

Όχι. Για την ΟΠΠΙ, προβλέπονται 1.000 οργανικές θέσεις, που θα κατανέμονται στα ΑΕΙ ανάλογα με τις ανάγκες τους. Πρόκειται για μία ομάδα με ειδική εκπαίδευση από την ΕΛ.ΑΣ, θα φέρει ειδική στολή και θα συνεργάζεται με τον πρύτανη και τον αντιπρύτανη του εκάστοτε ΑΕΙ. Η ομάδα θα έχει πλήρη αστυνομικά καθήκοντα, αλλά δεν θα φέρει πυροβόλα όπλα. Απώτερος στόχος είναι σταδιακά με την επαναφορά της νομιμότητας, να μην είναι απαραίτητη η παρουσία του ειδικού αυτού σώματος.

5. Δεν αρκεί απλά η ύπαρξη security;

Τα security υπήρχαν και πριν από την κατάργηση του ασύλου ανομίας. Όμως δεν κρίνεται αποτελεσματικό μέτρο καθώς οι υπηρεσίες security αφ’ ενός έχουν μόνο έχουν καθήκοντα επιτήρησης του χώρου και αφ’ ετέρου δεν γίνεται να υποκαταστήσουν το ειδικό σώμα φύλαξης καθώς δεν έχουν καμία δικαιοδοσία επέμβασης, σύλληψης και προσαγωγής σε οποιονδήποτε παρανομεί μέσα στο χώρο του Πανεπιστημίου.

Τέλος, δεν ήταν και λίγα τα περιστατικά που οι άνθρωποι των εταιριών security έγιναν οι ίδιοι στόχοι επιθέσεων στις οποίες δεν είχαν τη δυνατότητα να αντιδράσουν.

6. Η Κυβέρνηση με το νέο πειθαρχικό κώδικα αντιμετωπίζει τους φοιτητές σαν εγκληματίες. 

Κατηγορηματικά όχι. Το νομοσχέδιο απλώς, ρυθμίζει το πειθαρχικό πλαίσιο για αδικήματα που συμβαίνουν εντός του Πανεπιστημίου. Όποιος φοιτητής παρανομεί πρέπει να υποστεί τις ανάλογες συνέπειες, όπως ακριβώς συμβαίνει στην υπόλοιπη κοινωνία. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο, όπως και σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, να υπάρχει ένας ειδικός πειθαρχικός κώδικας για όσους προβαίνουν σε έκνομες ενέργειες μέσα στα ιδρύματα μας.

7. Πουθενά στο εξωτερικό δεν υπάρχει ειδικό σώμα φύλαξης.

Πουθενά στο εξωτερικό δεν υπάρχει αυτή η εκμετάλλευση της έννοιας του πανεπιστημιακού ασύλου από μειοψηφίες που επιβάλλονται με τη βία και καταστρέφουν την κινητή και ακίνητη περιουσία των ιδρυμάτων, αλλά και διακινδυνεύουν τις ζωές φοιτητών και καθηγητών.

Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένα από τα αναρίθμητα παραδείγματα:

Στα πανεπιστήμια του εξωτερικού (βλ. Οξφόρδης, Σορβόννης, Γρανάδας, Λονδίνο, Ντόρτμουντ), υπάρχουν security ή σώματα ασφαλείας που βρίσκονται σε επικοινωνία με την αστυνομία, ο χώρος βιντεοσκοπείται, ενώ η είσοδος ελέγχεται με κάρτα και επιτρέπεται μόνο σε όσους έχουν λόγο να μπουν στα πανεπιστήμια. 

  • Το πανεπιστήμιο Princeton στις ΗΠΑ, στο οποίο φοιτούν 7.900 φοιτητές, φυλάσσεται από εξειδικευμένη ομάδα. 
  • Στο Yale η πρόσβαση επιτρέπεται μόνο σε όσους έχουν ειδική ταυτότητα εισόδου για συγκεκριμένες ώρες. 
  • Campus Police στα περισσότερα πανεπιστήμια των ΗΠΑ.
  • Στο Liverpool υπάρχει συνεχής αστυνόμευση. 
  • Στο Paris 7 (Denis Diderot) τα μέτρα ασφαλείας εντείνονται στις μη εργάσιμες ώρες.

8. Γιατί να μη μπορεί να μπαίνει όποιος θέλει στο πανεπιστήμιο;

Με τον έλεγχο της εισόδου, στα πανεπιστήμια θα μπαίνουν όσοι πραγματικά έχουν συγκεκριμένο λόγο. Ασφαλώς και θα υπάρχει πρόβλεψη για επισκέπτες που μπορούν να επισκέπτονται τους χώρους του Πανεπιστημίου για ακαδημαϊκούς σκοπούς. Όσοι εισέρχονται στο ΑΕΙ θα πρέπει να είναι μέλη της σπουδαστικής κοινότητας, μέλη του επιστημονικού και διδακτικού προσωπικού, εργαζόμενοι στο Πανεπιστήμιο ή επισκέπτες για ακαδημαϊκούς λόγους. Έχει διαπιστωθεί ότι οι περισσότεροι εξ αυτών που προβαίνουν σε έκνομες ενέργειες μέσα στα πανεπιστήμια, δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με αυτά. 

Επίσης, με αυτή την μεταρρύθμιση, δημιουργείται η προοπτική να επιστρέψουν πίσω στα ιδρύματα και όσα κτίρια τελούν υπό γενική κατάληψη.

Σημειώνεται ότι σε περιπτώσεις που η εφαρμογή του συστήματος δεν είναι εφικτή σε εξωτερικούς χώρους (π.χ. αν το ΑΕΙ συνορεύει με δημόσιο πάρκο), τότε το σύστημα εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε όλους τους εσωτερικούς χώρους /κτίρια.

9. Γιατί τα Πανεπιστήμια να έχουν λόγο στον τρόπο εισαγωγής των μαθητών;

Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) θεσπίζεται:

  • Για τη διασφάλιση των ακαδημαϊκών προϋποθέσεων της επιτυχούς φοίτησης και της έγκαιρης ολοκλήρωσης των σπουδών – έως σήμερα εισάγονται φοιτητές ακόμη και με βαθμό 1 στα 20, ενώ σχεδόν το 30% των φοιτητών δεν αποφοιτά ποτέ,
  • Για τη θωράκιση του κύρους των πανεπιστημιακών σπουδών.
  • Για την ενίσχυση της αυτονομίας των ΑΕΙ και της δυνατότητας του κάθε τμήματος να διαμορφώσει την ιδιαίτερη ακαδημαϊκή τους φυσιογνωμία, καθώς για πρώτη φορά προβλέπεται αποφασιστικός ρόλος των ΑΕΙ στην εισαγωγή των φοιτητών.
  • Για την ορθολογικότερη κατανομή και χρήση των πόρων του κάθε ΑΕΙ.

10. Τι άλλα μέτρα έχει πάρει η κυβέρνηση για τα πανεπιστήμια;

Ήδη από το πρώτο κύμα έξαρσης της πανδημίας, η κυβέρνηση έδειξε γρήγορα αντανακλαστικά, με αποτέλεσμα η τριτοβάθμια εκπαίδευση να εφαρμόσει την τηλεκπαίδευση πολύ άμεσα, σε ποσοστό 96%. Η κυβέρνηση έλαβε όλα τα απαραίτητα μέτρα και έδωσε αντίστοιχα κονδύλια ώστε όλοι να έχουν πρόσβαση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. (πχ voucher 200€ για αγορά λαπτοπ από φοιτητές). Οι εξεταστικές πραγματοποιούνται κανονικά εξ’αποστάσεως και η ακαδημαϊκή δραστηριότητα συνεχίζεται με την αξιοποίηση της τεχνολογίας, σύμφωνα με τα υγειονομικά δεδομένα.

11. Γιατί την ώρα που η χώρα δοκιμάζεται, αντί να δώσουν λεφτά για τη δημόσια υγεία ή για την παιδεία, η Κυβέρνηση διαθέτει 30 εκατομμύρια για την δημιουργία της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας;

Πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι η δημιουργία της ΟΠΠΙ επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, χωρίς να απορροφάται κονδύλι που προορίζεται για την αναβάθμιση της παιδείας, της οποίας ο προϋπολογισμός αυξάνεται κατά 2,5% σε σχέση με πέρυσι και κατά 142 εκατομμύρια ευρώ. Σχετικά με τον τομέα της δημόσιας υγείας, έχουμε υψηλότερο προϋπολογισμό από κάθε άλλη χρονιά. Επιπλέον έχουμε μια δεύτερη πηγή πόρων, το ευρωπαϊκό ταμείο, οπότε στην περίπτωση που χρειαστεί να απαιτηθούν έκτακτα έξοδα για την υγεία, είμαστε έτοιμοι να δώσουμε κι άλλα χρήματα. Το ένα κονδύλι, λοιπόν, είναι ανεξάρτητο με το άλλο, χωρίς μετακύλιση. 

Ακόμη, το Υπουργείο Παιδείας έχει επίσης μεριμνήσει για:

  • Πρόσληψη 550 νέων μελών ΔΕΠ πριν λίγους μήνες.
  • 2000 θέσεις μεταπτυχιακών & υποψήφιων διδακτόρων για υποτροφίες για διδακτορικό έργο.
  • Κατασκευή νέων φοιτητικών εστιών μέσω ΣΔΙΤ σε Κρήτη, Θεσσαλία και Θράκη.

12. Ποιο είναι το πρόβλημα με τους αιώνιους φοιτητές; Δεν σκέφτεστε ότι κάποιοι δουλεύουν, δεν έχουν λεφτά, έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας;

Θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι σύμφωνα με την Εθνική Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), κατά τη λήξη της ακαδημαϊκής χρονιάς 2018-2019, οι 282.588 ήταν αιώνιοι φοιτητές (από το σύνολο των 668.734 εγγεγραμμένων προπτυχιακών φοιτητών). Δηλαδή σχεδόν το 42% των φοιτητών είχαν ξεπεράσει τα έξι χρόνια σπουδών. Και πράγματι, μπορεί στο ισχύον σύστημα της Ελλάδας οι αιώνιοι φοιτητές να μην επιβαρύνουν άμεσα το κράτος, όμως, αποτελούν παραπλανητικά στοιχεία και έτσι δεν μπορεί το τμήμα να χαράξει ένα καλό πρόγραμμα σπουδών. Για παράδειγμα, ένας υψηλός μέσος όρος φοίτησης (κάτι που είναι προφανώς παραπλανητικό), μειώνει την αξιολόγηση ενός ΑΕΙ στις παγκόσμιες κατατάξεις, κάτι που θα έχει αντίκτυπο και στα κονδύλια που θα λάβει. Στην ιδιαίτερη περίπτωση των εργαζομένων φοιτητών ή των φοιτητών που έχουν πρόβλημα υγείας, έχουν προαναγγελθεί για την περίπτωσή τους εξαιρέσεις κατά την εφαρμογή του χρονικού ορίου φοίτησης.

13. Για ποιους ισχύει το ανώτατο όριο φοίτησης; Επηρεάζονται οι ήδη φοιτούντες και πώς;

Η ρύθμιση θα ισχύσει για τους νεοεισερχόμενους φοιτητές, ενώ για τους ήδη φοιτούντες ο ανώτατος χρόνος φοίτησης υπολογίζεται ως εξής: α) για τους φοιτητές που κατά την έναρξη ισχύος του νόμου δεν θα έχουν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών, ο υπολογισμός γίνεται σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω (4+2 έτη για τα τετραετή κ.ο.κ.) και β) για τους φοιτητές που κατά την έναρξη ισχύος του νόμου θα έχουν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης του προγράμματος σπουδών, διαθέτουν για την ολοκλήρωση των σπουδών τους χρόνο ίσο προς την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης (4 έτη για τα τετραετή κ.ο.κ.).

14. Γιατί να αλλάξει ο τρόπος υποβολής του μηχανογραφικού με περιορισμό του αριθμού των επιλογών;

Ο απεριόριστος αριθμός επιλογών στο μηχανογραφικό δημιουργεί το φαινόμενο υποψήφιοι να καταλήγουν να εισάγονται σε τμήματα τα οποία βρίσκονται δυνητικά ακόμη και στην 100ή θέση προτίμησής τους, στα οποία υπάρχουν ασφαλώς σημαντικές πιθανότητες να μη φοιτήσουν και να μην αποφοιτήσουν ποτέ, ενώ παράλληλα δεσμεύεται μια θέση από κάποιον υποψήφιο που πιθανόν να επιθυμούσε να σπουδάσει στο συγκεκριμένο τμήμα.

Η πρόβλεψη για συγκεκριμένο αριθμό επιλογών στο μηχανογραφικό και η δημιουργία δύο φάσεων υποβολής του έχει ως στόχο το να ωθήσει τους υποψηφίους στο να επιλέγουν τμήματα στα οποία πραγματικά ενδιαφέρονται να σπουδάσουν και τα οποία είναι περισσότερο σύμφωνα με τις δεξιότητες και τις προτιμήσεις τους