Ο «αναμορφωτής» πιστός Ερντογάν απέναντι στους πότες

Ο «αναμορφωτής» πιστός Ερντογάν απέναντι στους πότες

Η κρίση είναι η δίδυμη αδερφή της ευκαιρίας. Στην Τουρκία του Ερντογάν, η πανδημία του κορονοϊού λειτουργεί ως ευκαιρία να εδραιωθεί το συντηρητικό πρόγραμμα του ισλαμικού κόμματος του. Η απαγόρευση πώλησης αλκοολούχων ποτών κατά τη διάρκεια της καραντίνας τριών εβδομάδων είναι ακόμα ένα βήμα σε αυτή την κατεύθυνση.

Υπάρχουν αρκετές χώρες σήμερα που έχουν επιβάλει περιορισμούς στην πώληση αλκοολούχων ποτών, λόγω της υγειονομικής κατάστασης. Ωστόσο, για τους ισλαμιστές του Ερντογάν, η απαγόρευση του αλκοόλ αποτελεί εκφρασμένο στόχο χρόνων. Ο Ταγίπ Ερντογάν άλλωστε προσπαθεί να το επιτύχει με πληθώρα μεθόδων.

Ήταν λίγες μέρες πριν από το ραμαζάνι του 2011, όταν απαγορεύθηκαν τα αλκοολούχα ποτά στα μαγαζιά στο Μπέγιογλου, στο χαρακτηριστικό μέρος της κοσμοπολίτικης Κωνσταντινούπολης, που περιέγραφε γλαφυρά τους περιπάτους του ο Ορχάν Παμούκ. Το 2012, πολλές επαρχίες, ειδικά στην Ανατολία, επέβαλαν ολική απαγόρευση της κατανάλωσης σε εξωτερικούς χώρους. Αντιστοίχως, το αλκοόλ απαγορεύτηκε σε δρομολόγια τραίνων, αεροπορικές πτήσεις καθώς και εντός ορισμένων πανεπιστημιακών χώρων και φεστιβάλ. Η απαγόρευση πώλησης αλκοολούχων ποτών μετά τις 10 το βράδυ έφερε μεγάλες αντιδράσεις το 2013. Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν πτοήθηκε βέβαια. Στις απαγορεύσεις συγκαταλέγονταν η απαγόρευση πώλησης αλκοόλ, σε απόσταση 100 μέτρων από ένα τζαμί. 

Οι φόροι που έχουν επιβάλει οι κυβερνήσεις του Ερντογάν στα αλκοολούχα ποτά είναι εξοντωτικοί, έχοντας εκτοξεύσει τις τιμές στα ύψη. Ακόμα στο ρακί, το παραδοσιακό ποτό των Τούρκων, η φορολόγηση είναι υπερπολλαπλάσια, από ότι για παράδειγμα στα αναψυκτικά. Η διαφήμιση αλκοόλ απαγορεύεται πλέον στην Τουρκία, ενώ ακόμα και στην τηλεόραση, τα πλάνα από αλκοολούχα ποτά βγαίνουν θολωμένα. Από τη στιγμή που το αλκοόλ βλάπτει την κοινωνία, δεν είναι δυνατόν να επαινείται η κατανάλωσή του και να παρουσιάζεται σαν τρόπος ζωής, λέει σε όλους τους τόνους ο Ερντογάν.

Σήμερα, η κοσμική αντιπολίτευση στην Τουρκία διαμαρτύρεται πως η πανδημία χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την απαγόρευση της πώλησης αλκοόλ, ώστε να επιβληθεί το ερντογανικό πρότυπο και οι ισλαμικές αντιλήψεις στην τουρκική κοινωνία. Άλλωστε ο ίδιος ο Ερντογάν έχει κατηγορηθεί για τις πολυπληθείς συγκεντρώσεις του κόμματος του, που αγνοούν τις συστάσεις για τη μη διάδοση, καθώς και για την απροθυμία του να επιβάλλει περιοριστικά μέτρα υπό τον φόβο των οικονομικών επιπτώσεων.

Η κατανάλωση αλκοόλ στην Τουρκία είναι χαμηλότερη από ότι σε γειτονικές χώρες, ενώ η πλειοψηφία των Τούρκων δεν πίνουν καν αλκοόλ. Όμως, ο Ταγίπ Ερντογάν υποκλίνεται στις πιέσεις των συντηρητικών κύκλων του κοινού του, για να επιβάλει τις απαγορεύσεις που δίνουν το σήμα, πως οι ισλαμιστές επιβάλλουν τη θέληση τους στην Τουρκία. Το ισλαμικό κόμμα του Ερντογάν εκμεταλλεύεται την κυριαρχία του στον κρατικό μηχανισμό, ώστε να κυριαρχήσει η ισλαμική ατζέντα. Οι ισλαμιστές του Ερντογάν θεωρούν άλλωστε την προστασία της νεολαίας ως «συνταγματικό τους καθήκον.»

Είναι όμως και κάτι προσωπικό. Ο Μουσταφά Κεμάλ είχε ως χαρακτηριστικό του να έχει ένα ποτήρι ρακί στο χέρι. Τόσα χρόνια οι ισλαμιστές κατέκριναν τον «Ατατούρκ» για τις  συνήθειες του πότη. Ο ίδιος ο Ερντογάν θέλει πλέον να καθιερώσει τον εαυτό του ως έναν ευλαβή πιστό που θα αναμορφώσει τις κακές συνήθειες του παρελθόντος.