Ο Τζο Μπάιντεν στην ομιλία του για την επέτειο ενός έτους από την εισβολή χαρακτήρισε την προσπάθεια του Τραμπ ως την πρώτη απόπειρα προέδρου να αποτρέψει την ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας, μετά από την ήττα του στις προεδρικές εκλογές.
Είναι αμφίβολο κατά πόσο η παραβίαση του Καπιτωλίου θα είχε πραγματοποιηθεί, δίχως τα παραληρηματικά διαγγέλματα και ξεσπάσματα του πρώην προέδρου. Η άνοδος μίας προσωπικότητας σαν τον Τραμπ στο ανώτερο αξίωμα και η δράση του κατά παράβαση των θεσμών έθεσε ένα νέο παράγοντα στην εξίσωση του πολιτεύματος.
Όσο εξωπραγματική κι αν φαίνεται η κατάργηση της, η δημοκρατία στον δυτικό κόσμο δεν είναι κάτι δεδομένο. Η δημοκρατία που έχει αναπτυχθεί τους τελευταίους αιώνες βασίζεται στην εναλλαγή της εξουσίας μεταξύ πολιτικών κομμάτων και τον σεβασμό των θεσμών. Η παρουσία του Τραμπ στην εξουσία έθεσε όμως το ερώτημα τι συμβαίνει εάν όταν κάποιος που βρίσκεται στην εξουσία δεν αποδέχεται τους κανόνες του παιχνιδιού και έχει εντελώς διαφορετική αντίληψη για το πολίτευμα που πρέπει να επικρατεί.
Το πόσο κυνική και καιροσκοπική είναι η διαχείριση της εξουσίας στις ΗΠΑ έχει γίνει κοινός τόπος άλλωστε. Από το West Wing και το House of Cards συνεχίζει να απεικονίζεται και να προβάλεται παντού, μέσω των δημοφιλών παραγωγών που βλέπουμε για το αμερικανικό πολιτικό σύστημα από τον Επιζώντα της Επόμενης Ημέρας μέχρι το Don't Look Up που συζητείται πολύ τελευταία.
Τα γεγονότα της προεδρίας Τραμπ βέβαια δεν προήλθαν από τον ουρανό. Δείχνει πραγματικές τάσεις στην αμερικανική κοινωνία που επηρεάζουν και την πολιτική κατάσταση. Η κατάληξη της τετραετίας Τραμπ ήταν αποτέλεσμα του συνδυασμού των δυσμενών συνθήκών της εποχής, των fake news της καθημερινότητας, της απάθεια της κοινωνίας και πολλών άλλων παραγόντων.
Η συζήτηση που άνοιξε στον γειτονικό Καναδά για τους κινδύνους οι Ηνώμενες Πολιτείες να μετατραπούν σε μία ακροδεξιά δικτατορία την επόμενη δεκαετία ακούγεται ίσως οξύμωρη. Ποιος θα περίμενε ο Ντόναλντ Τραμπ να γίνει πρόεδρος το 2016 άλλωστε; Ακόμα και όταν ξεκίνησε να ασχολείται με την πολιτική φαίνοταν ως το καπρίτσιο ενός πολυεκατομυριούχου.
Στις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικάνων ξεκίνησε ως έκτος. Δεν φαινόταν ότι θα κέρδιζε καν το χρίσμα για να τεθεί αντίπαλος της εκπροσώπου του πανίσχυρου πολιτικού κατεστημένου της Ουάσιγκτον. Όχι δηλαδή ότι θα κέρδιζε τη Χίλαρι Κλίντον.
Βέβαια, το αμερικανικό πολιτικό σύστημα έδειξε τα απαραίτητα αντανακλαστικά στη θεσμική εκτροπή που προσπάθησε ο Αμερικάνος πρόεδρος. Δεν είναι όμως μόνο στην άλλη άκρη του Ατλαντικού που μπορεί να συμβεί ένα τέτοιος τριγμός στο δημοκρατικό πολίτευμα. Όσο κι αν τα ευρωπαϊκά κράτη διαθέτουν ένα διαφορετικό πολιτικό μηχανισμό, τα διδάγματα από την κρίση στο αμερικανικό Καπιτώλιο θα πρέπει να μελετηθούν το επόμενο διάστημα.
