Η Σύνοδος της ΕΕ, τα Δυτικά Βαλκάνια και η απουσία προοπτικής

Η Σύνοδος της ΕΕ, τα Δυτικά Βαλκάνια και η απουσία προοπτικής

Το Politico χρησιμοποίησε ένα χαρακτηριστικό βίντεο για να περιγράψει την κατάσταση των Δυτικών Βαλκανίων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου ο Αλβανός και ο Ολλανδός πρωθυπουργός Έντι Ράμα και Μάρκ Ρούτε ετοιμάζονται να μπουν στο κτίριο για τη σύνοδο, κρατώντας τις ομπρέλες τους, ενώ βρέχει και περπατούν στο κόκκινο χαλί. Όμως όταν φτάνουν στην είσοδο, ο ένας δίνει τη σειρά του στον άλλο για να μπει, από ευγένεια, και εν τέλει καταλήγουν να κάνουν αρκετά βήματα προς τα πίσω, ενώ ο ένας προσπαθεί να σπρώξει τον άλλο προς τα μπροστά. Στο τέλος σταματούν.

Στα συμπεράσματα της Συνόδου ήταν σαφής η απροθυμία πολλών από την Ευρώπη να μιλούν για τη διεύρυνση προς τα Βαλκάνια, όσο κι αν από τις Βρυξέλλες διατείνονται πως όσα διακηρύχτηκαν ξεπερνούσαν τις προηγούμενες συνόδους, από τα έργα υποδομών μέχρι το επενδυτικό πρόγραμμα της «πράσινης ατζέντας».

Το βασικό ζήτημα ωστόσο για τα κράτη της περιοχής παραμένει η συμμετοχή στους κόλπους της ΕΕ. Η Αλβανία είναι ένα τρανταχτό παράδειγμα, μίας περίπτωσης, που ενώ καλύπτει τις βασικές προϋποθέσεις για το επόμενο στάδιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, βρίσκει κλειστή την πόρτα, λόγω της σύνδεσης της υποψηφιότητας της με εκείνη της Βόρειας Μακεδονίας. Πέρα από τη γαλλική προσέγγιση του Μακρόν, ο οποίος θεωρεί πως οι δύο χώρες συνδέονται οργανικά, η Βουλγαρία έχει μπλοκάρει την είσοδο της Βόρειας Μακεδονίας λόγω των γλωσσικών διαφορών με τα Σκόπια.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα πλέον είναι σε θέση να πιέζει περισσότερο για την ανάληψη ξεκάθαρων δεσμεύσεων για τα Δυτικά Βαλκάνια αναφορικά με την ενταξιακή τους προοπτική στην ΕΕ, όπως τόνισε συγκεκριμένα, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της Συνόδου.

Τρία χρόνια πάντως, μετά από τη Συμφωνία των Πρεσπών, όπου οι Ευρωπαϊκή Ένωση πίεσε ασφυκτικά για την υπογραφή της τα Σκόπια και την Αθήνα, παραμένει οξύμωρο να αφήνει τον χρόνο να περνά δίχως ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την ενταξιακή πορεία των κρατών. Η Βόρεια Μακεδονία αποτελεί ένα ξεκάθαρο παράδειγμα επιτυχίας της ευρωπαϊκής πολιτικής, όπου ένα εθνικιστικό καθεστώς αντικαταστάθηκε μέσω εκλογών από έναν περισσότερο φιλοευρωπαϊστή ηγέτη. Παρ’ όλα αυτά, το μέλλον για τα Σκόπια παραμένει αβέβαιο.

Αντίστοιχα, τα Τίρανα βλέπουν τον δρόμο προς τις Βρυξέλλες να μην ανοίγει. Όσο κι αν υπάρχουν ενστάσεις για το κράτος δικαίου στη χώρα και την κυβέρνηση του Έντι Ράμα, υπάρχει μία πλειοψηφία ανθρώπων στην Αλβανία που κοιτούν προς την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής μειονότητας, ώστε να βρουν μία προοπτική για το μέλλον αλλά και το παρόν.

Για να γίνει πράξη βέβαια η είσοδος των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, δηλαδή από τη Σερβία, το Μαυροβούνιο, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Κόσοβο χρειάζεται να συμβούν πολλά και πάνω από όλα να υπάρξει πολιτική βούληση. Μέσα στην καρδιά της Ευρώπης στη Γερμανία, οι Φιλελεύθεροι μιλούν για τις ευθύνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την τροχοπέδη στα Δυτικά Βαλκάνια, ενώ το ζήτημα συζητείται και στους κόλπους των Πρασίνων, που κατά πάσα πιθανότητα θα αποτελούν μέρος της επόμενης γερμανικής κυβέρνησης. Προς το παρών πάντως, εξακολουθούν να επικρατούν οι διαμάχες μεταξύ των κρατών μελών του ευρωπαϊκού βορρά, αφήνοντας μία τεράστια εκκρεμότητα στον νότο.