Η παραπληροφόρηση στην εποχή του κορονοϊού σκοτώνει

Η παραπληροφόρηση στην εποχή του κορονοϊού σκοτώνει

Οι γιατροί στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά της παγκόσμιας πανδημίας του κορονοϊού δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο έναν αόρατο βιολογικό εχθρό, αλλά και ένα κύμα παραπληροφόρησης εξίσου επικίνδυνο και πολλές φορές θανατηφόρο αντίπαλο.

Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Tropical Medicine and Hygiene, σύμφωνα με την οποία 5.800 άτομα εισήχθησαν σε νοσοκομεία ως αποτέλεσμα ψευδών πληροφοριών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τελικά 800 από αυτά κατέληξαν. Στην έρευνα επισημαίνεται ότι τα θύματα έχασαν τη ζωή τους ακολουθώντας οδηγίες που συνιστούσαν την κατανάλωση μεθανόλης ή προϊόντων καθαρισμού βασιζόμενα στο αλκοόλ, ως φάρμακο για τον κορονοϊό.

Την ομάδα που διεξήγαγε την έρευνα ομάδα αποτελούσαν επιστήμονες από την Αυστραλία, την Ιαπωνία και την Ταϊλάνδη,  οι οποίοι εξέτασαν δεδομένα που συγκεντρώθηκαν μεταξύ Δεκεμβρίου 2019 και Απριλίου 2020. Συγκεκριμένα, επεξεργάστηκαν πληροφορίες από θεωρίες συνωμοσίας που σχετίζονται με τον COVID-19 και τις επιπτώσεις τους στη δημόσια υγεία.


Συνολικά εντόπισαν 2.311 περιπτώσεις παραπληροφόρησης σχετικά με τον κορονοϊό, σε 25 γλώσσες σε 87 χώρες. Οι 2.049 (89%) ήταν ανυπόστατες φήμες, οι 182 (8%) θεωρίες συνωμοσίας και οι 82 (3,5%) αναφορές για διακρίσεις και στιγματισμό σχετικά με την πανδημία. Το συγκεκριμένο περιεχόμενο αφορούσε την ίδια τη νόσο, τη μεταδοτικότητα και τη θνησιμότητά της (24%), τα περιοριστικά μέτρα για τον έλεγχο της πανδημίας (21%), τα εμβόλια και τις άλλες θεραπείες της (19%), την αιτία και προέλευση της νόσου (15%) και άλλους παράγοντες (21%).

Έτσι φτάνουμε στο εξής παράδοξο: την ίδια στιγμή που η τεχνολογία επιταχύνει την έρευνα για την παρασκευή του εμβολίου, η κακή χρήση της εξαπλώνει σαν πυρκαγιά στο Διαδίκτυο πληροφορίες που υποσκάπτουν τις προσπάθειες περιορισμού της πανδημίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη από τον περασμένο Μάρτιο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγκάστηκε να δημιουργήσει ειδική ενότητα για τις ψευδείς ειδήσεις στην ιστοσελίδα του. Και αυτό γιατί παράλληλα με τη διασπορά του ιού στις κοινότητες έπρεπε να βρει τρόπο για να ελέγξει και τη διασπορά των ψευδών ειδήσεων μεταξύ των πολιτών.

Ο επόμενος μεγάλος φόβος των ειδικών είναι ότι τα fake news θα υποσκάψουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στο εμβόλιο κατά του κορονοϊού, όταν αυτό γίνει διαθέσιμο. Σε αυτή την περίπτωση η ανθρωπότητα θα βρεθεί μπροστά στο καινοφανές γεγονός να έχει στα χέρια της το όπλο κατά της πανδημίας και να επιλέξει να μην το χρησιμοποιήσει.