Βαρύ το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των πυρκαγιών - Η πρώτη αποτίμηση σε Εύβοια, Αττική και Πελοπόννησο

Βαρύ το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των πυρκαγιών - Η πρώτη αποτίμηση σε Εύβοια, Αττική και Πελοπόννησο

Δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις για τη μεγάλη οικολογική καταστροφή που προκάλεσαν οι μεγάλες πυρκαγιές στη χώρα μας τις τελευταίες δέκα ημέρες εν μέσω ακραίου καύσωνα. Το ενδεχόμενο πλημμυρικών φαινομένων στο μέλλον είναι πλέον πολύ υψηλό, ενώ τόσο η ρύπανση της ατμόσφαιρας, όσο και ο κίνδυνος κατολισθήσεων, εκτιμάται ότι είναι μερικές μόνο από τις συνέπειες των πυρκαγιών σε Εύβοια, Αττική και Πελοπόννησο.

Χαρακτηριστικά είναι τα συμπεράσματα του προέδρου του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ  Ευθύμιου Λέκκα, κατόπιν επιτόπιας έρευνας. Ειδικότερα, σε ανακοίνωσή του επισημαίνει έξι δυσοίωνες εκτιμήσεις.

Όπως αναφέρει ο κ. Λέκκας, το δυναμικό διάβρωσης στην Πελοπόννησο και στην Βόρεια Εύβοια, είναι τεράστιο και αναμένεται μετά την πυρκαγιά να τροφοδοτήσει με εκατομμύρια κυβικά μέτρα εδάφους το υδρογραφικό δίκτυο, δηλαδή τους ποταμούς, ενώ αντίθετα στην Αττική είναι περιορισμένο. Η μορφολογία των δύο πρώτων περιοχών θα αλλάξει ριζικά, ενώ στην Αττική θα παρατηρηθούν μόνο μικρές αλλοιώσεις.

Παράλληλα, η ρύπανση του αέρα από την πυρκαγιά στην Αττική θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στον πληθυσμό, δεδομένου ότι η ευπάθεια είναι μεγάλη λόγω πυκνότητας του πληθυσμού και της ήδη επιβαρυμένης κατάστασης στην πρωτεύουσα.

Η τοξικότητα των υπολειμμάτων της καύσης είναι τεράστια στην Αττική, ενδιάμεση στην Εύβοια και μικρή στην Πελοπόννησο όπου υπάρχουν μικρότερης έκτασης καύσεις βιομηχανικών εγκαταστάσεων, αυτοκινήτων και κατοικιών.

Στο μεταξύ, ο κίνδυνος κατολισθήσεων στη Βόρεια Εύβοια αυξάνεται δραματικά και αναμένονται τεράστιες επιπτώσεις. Το ίδιο συμβαίνει και στην Πελοπόννησο, σε μικρότερο αλλά υπολογίσιμο βαθμό, ενώ στην Αττική ο κίνδυνος κατολισθητικών φαινομένων μπορεί να χαρακτηρισθεί μικρός.

Ο πλημμυρικός κίνδυνος στην Πελοπόννησο είναι υπολογίσιμος, δεδομένου του σημαντικού υδρογραφικού δικτύου που αναπτύσσεται στις πυρόπληκτες περιοχές  και απομειώνεται μερικώς σε φυσικά φράγματα που λειτουργούν κατά μήκος του, καθώς και της απομακρυσμένης από τις κοίτες χωροθέτησης των οικισμών της περιοχής. 

Μάλιστα, ο κ. Λέκκας σημειώνει ότι στην Αττική ο πλημμυρικός κίνδυνος είναι υψηλός δεδομένων των ανθρώπινων παρεμβάσεων στο υδρογραφικό δίκτυο. Ο μέγιστος όμως πλημμυρικός κίνδυνος απαντάται στην Εύβοια, όπου αναπτύσσονται λεκάνες που εκφορτίζουν σε περιοχές αναπτυγμένων οικισμών κατά μήκος της παράκτιας ζώνης.

Ωστόσο ο καθηγητής αναφέρει ότι η επαναφορά των οικοσυστημάτων και κυρίως της χλωρίδας στην Πελοπόννησο θα είναι γρήγορη, σύμφωνα με τα δεδομένα από την πυρκαγιά του 2007, λόγω των υψηλών βροχοπτώσεων, των γόνιμων εδαφών, των γεωλογικών σχηματισμών και του αναγλύφου.

Όμως υπογραμμίζει το τεράστιο πρόβλημα που υφίσταται στην Εύβοια, όπου 400.000 στρέμματα εκτιμάται ότι ποτέ δεν θα επανέλθουν στην προτέρα κατάσταση, καθώς παράγοντες όπως η σφοδρότητα της καύσης, το έντονο ανάγλυφο, οι γεωλογικοί σχηματισμοί και η ταχεία διάβρωση δεν θα επιτρέψουν σε καμία περίπτωση την επάνοδο. Η συγκεκριμένη περιοχή οδεύει ταχύτατα προς ερημοποίηση. Αντίθετα η περιβάλλουσα ζώνη διήθησης της πυρκαγιάς, έκτασης περίπου 200.000 στρεμμάτων, μπορεί να ανακάμψει μετά από στοχευμένες παρεμβάσεις μικρής κλίμακας. Στην Αττική το οικοσύστημα δέχεται διαρκείς πιέσεις, οι οποίες αυξάνουν τη βαθμό δυσκολίας ανάκαμψής του.

Copernicus: Νέες δορυφορικές εικόνες της καταστροφής σε Αττική, Φωκίδα

Επιπλέον δορυφορικές εικόνες από την καταστροφή που προκάλεσε η πύρινη λαίλαπα σε Αττική και Φωκίδα δημοσίευσε η διαστημική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Copernicus. Στο «κόκκινο» βάφτηκαν οι Αφίδνες, το Κρυονέρι και η Πάρνηθα, δείχνοντας το μέγεθος των εκτεταμένων ζημιών στο φυσικό και πολεοδομικό περιβάλλον. Σε Ηλεία και Εύβοια οι καμμένες εκτάσεις υπολογίζονται σε 150.000 στρέμματα και  500.000 στρέμματα, αντίστοιχα.

Αναλυτικότερα, στο Κρυονέρι ο Copernicus καταγράφει  μια συνολική καμένη έκταση μεγέθους 29.000 στρεμμάτων, εκ των οποίων 14.100 στρέμματα πρασίνου και στις Αφίδνες μια αντίστοιχη έκταση της τάξεως των 5.000 στρέμματα. Από τις φωτιές στις δύο περιοχές επηρεάστηκαν πάνω από 4.800 άνθρωποι.

Παράλληλα η υπηρεσία Copernicus δημοσίευσε και στοιχεία για τη Φωκίδα, βάσει των οποίων η καταστραμμένη επιφάνεια εκτιμάται στα 23.000 στρέμματα, ενώ μόνο στην περιοχή Τολοφώνας η καμμένη έκταση έφτασε σχεδόν τα 11.000 στρέμματα πρασίνου και 32 κτίρια, ενώ επηρεάστηκαν 5,8 χιλιόμετρα γραμμών ηλεκτροδότησης και ένα τμήμα 41 χιλιομέτρων του οδικού δικτύου.

Στην Πάρνηθα η διαστημική υπηρεσία καταγράφει συνολικά ζημιές σε 26 σπίτια και 50.000 στρέμματα πρασίνου 

Καταστροφές στην Εύβοια

Πολλές αλλά μικρότερες αναζωπυρώσεις, λιγότεροι καπνοί σε ορισμένες περιοχές και μικρότερα μέτωπα της φωτιάς υπάρχουν σήμερα στην Εύβοια. Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη ημέρα που τα εναέρια μέσα επιχειρούν χωρίς να τα εμποδίζουν οι πυκνοί καπνοί.

Σε Ασμήνιο, Αβγαριά, Γαλατσώνα, Γερακιού, Παναγία Ντινιούς, Σήμια, Αγριοβότανο, Ελληνικά και Άγιο Νικόλαο υπήρξαν κατά τη διάρκεια της νύχτας αναζωπυρώσεις και χρειάστηκαν επεμβάσεις πυροσβεστών, εθελοντών και κατοίκων προκειμένου να περιοριστούν τα μέτωπα της πυρκαγιάς.

Την έκταση της καταστροφής που προκάλεσαν οι πυρκαγιές στη βόρεια Εύβοια αποτυπώνουν δύο δορυφορικές φωτογραφίες που δημοσίευσε η ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus/Emergency Management Service- Mappin. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της υπηρεσίας η καμμένη έκταση υπολογίζεται σε 50.000 εκτάρια, δηλαδή 500.000 στρέμματα. 

Πολλές αλλά μικρότερες αναζωπυρώσεις, λιγότεροι καπνοί σε ορισμένες περιοχές και μικρότερα μέτωπα της φωτιάς υπάρχουν σήμερα στην Εύβοια.

Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη ημέρα που τα εναέρια μέσα επιχειρούν χωρίς να τα εμποδίζουν οι πυκνοί καπνοί.

Σε Ασμήνιο, Αβγαριά, Γαλατσώνα, Γερακιού, Παναγία Ντινιούς, Σήμια, Αγριοβότανο, Ελληνικά και Άγιο Νικόλαο υπήρξαν κατά τη διάρκεια της νύχτας αναζωπυρώσεις και χρειάστηκαν επεμβάσεις πυροσβεστών, εθελοντών και κατοίκων προκειμένου να περιοριστούν τα μέτωπα της πυρκαγιάς.