Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Η πτώση της τιμής του πετρελαίου ενδέχεται να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις που πιθανόν να οδηγήσουν την παγκόσμια οικονομία σε βαθιά ύφεση.
Κι αυτό γιατί η μείωση των λειτουργικών κερδών των εταιρειών εξόρυξης και εμπορίας πετρελαίου, λόγω της πτώσης της τιμής του πετρελαίου, θα οδηγήσει σε αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους τους, εξέλιξη που με την σειρά της θα οδηγήσει τις τράπεζες σε μεγάλες ζημίες λόγω της έκθεσής τους προς τις εταιρείες ενέργειας.
Και φυσικά, ένας κλάδος ο οποίος είναι άμεσα εξαρτώμενος με τον κλάδο πετρελαίου είναι και η αγορά των τάνκερς. Ήδη αρκετές ναυτιλιακές εταιρείες αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης, και αυτές με την σειρά τους θα οδηγηθούν σε αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους τους προς τις τράπεζες, οι οποίες θα γράψουν εκ νέου ζημία από τα δάνεια προς τις ναυτιλιακές...
Το μεγάλο ερώτημα επομένως που γεννάται είναι: έχουν την δυνατότητα οι τράπεζες να υποστούν ζημία από μία μεγαλύτερη μείωση της τιμής του πετρελαίου; Κι εάν όχι, τότε ποιος θα αναλάβει να καλύψει τις ζημίες των τραπεζών;
Χαρακτηριστικά αναφέρουμε πως οι τρεις μεγαλύτερες τράπεζες των ΗΠΑ, όπως η Wells Fargo, η JP Morgan και η Citigroup, έχουν ήδη δημιουργήσει αποθεματικό για τις απώλειες των δανείων τους προς τον κλάδο εξόρυξης και εμπορίας πετρελαίου.
Ενδεικτικά η Wells Fargo έχει δάνεια πάνω από $17 δισ. στον κλάδο ενέργειας, με την τράπεζα να δημιουργεί αποθεματικά περίπου $1,2 δισ. για την κάλυψη των απωλειών από την συνεχιζόμενη επιδείνωση στον κλάδο της ενέργειας.
Η JP Morgan έχει δημιουργήσει επιπλέον αποθεματικό $124 εκατομμυρίων εκφράζοντας φόβους πως το ποσό αυτό ίσως φθάσει στα $750 εκατομμύρια.
Τέλος η Citigroup δημιουργεί αποθεματικό για τις απώλειες από τα δάνεια στον κλάδο ενέργειας $300 εκατομμυρίων, με τις προβλέψεις της να ανεβάζουν το ποσό αυτό στα $600 εκατομμύρια για το πρώτο εξάμηνο του έτους, ενώ εάν η τιμή του πετρελαίου υποχωρήσει προς τα $25/βαρέλι και παραμείνει σε αυτά τα επίπεδα τότε αναφέρει πως το ποσό αυτό μπορεί να φθάσει έως και τα $1,2 δισ.
Όπως αντιλαμβανόμαστε, τα ποσά είναι μεγάλα μόνο για τις τρεις μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες, ενώ στο σύνολο του ο κλάδος ενέργειας είχε χρέος λίγο κάτω από $100 δισ. πριν το τέλος του 2015 (βλ. παρακάτω γράφημα).
Πηγή γραφήματος: The Wall Street Journal
Παρόλα αυτά, οι αποδόσεις των ομολόγων των εταιρειών ενέργειας άρχισαν να ανεβαίνουν κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2015, προτού η τιμή του πετρελαίου διολισθήσει κάτω από τα $30, όπως παρατηρούμε και στο παρακάτω γράφημα.
Πηγή γραφήματος:Bloomberg
Η κατάσταση όμως των εταιρειών ενέργειας είναι πολύ χειρότερη στις ΗΠΑ από ότι στην Ευρώπη, με τον αριθμό των ομολόγων που η απόδοσή τους ξεπερνά το 10% να αυξάνεται κατά 80%, 40% περίπου στην Ευρώπη, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για εταιρείες και δανειστές (βλ. παρακάτω γράφημα).
Πηγή γραφήματος:Bloomberg
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το παρακάτω γράφημα, όπου αποτυπώνεται το ποσοστό χρεοκοπιών στον κλάδο ενέργειας ως ποσοστό των συνολικών χρεοκοπιών. Όπως παρατηρούμε αυτό έφθασε τον Σεπτέμβριο του 2015 στο 36%, έναντι 4,6% τον Σεπτέμβριο του 2009.
Πηγή γραφήματος:Bloomberg
Κι εάν το παραπάνω γράφημα προκαλεί πραγματικά ανησυχία, τότε το παρακάτω επιβεβαιώνει τις δυσοίωνες προβλέψεις των συνεπειών από τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου.
Όπως παρατηρούμε, με τιμή $40/βαρέλι υπάρχει πιθανότητα 25% χρεοκοπίας των εταιρειών ενέργειας, τότε με τιμές κάτω των $30/βαρέλι το ποσοστό αυτό μπορεί να φθάνει κοντά στο 50%. Πραγματικά μεγάλες πιθανότητες για ένα κλάδο ο οποίος απασχολεί δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους, έχει χιλιάδες προμηθευτές και πραγματικά μεγάλο χρέος.
Πηγή γραφήματος:Bloomberg
Γίνεται ξεκάθαρο από τα παραπάνω ότι μία αύξηση των χρεοκοπιών των εταιρειών ενέργειας θα δημιουργήσει πραγματικά αλυσιδωτές αντιδράσεις, κυρίως στον τραπεζικό τομέα, με τους επενδυτές να ανησυχούν ήδη για την ποιότητα των στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών.
Αλήθεια, μήπως ο κλάδος της ενέργειας αποτελεί την πραγματική αιτία πτώσης των χρηματιστηρίων, καθώς μέσω αυτού η παγκόσμια οικονομία μπορεί να οδηγηθεί σε ύφεση βαθύτερη από αυτή του 2008; Το μέλλον θα μας το αποκαλύψει…
