Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Η ιστορία των χρηματιστηρίων είναι γεμάτη από υπερβολές (φούσκες), τις οποίες οι επενδυτές και η οικονομία, τις περισσότερες φορές τις βιώνουν με πόνο.
Από την κρίση της τουλίπας (όπως έμεινε γνωστή) το 1637 μέχρι και την πρόσφατη φούσκα των sub primes το 2008, η ιστορία των χρηματιστηριακών υπερβολών επαναλαμβάνεται με τον ίδιο οδυνηρό τρόπο κάθε φορά. Οι άνθρωποι δείχνουν να μην μαθαίνουν από τα λάθη τους τα οποία επαναλαμβάνουν ανά τους αιώνες.
Εάν προσπαθήσει κάποιος να βρει κάποιο κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ των χρηματιστηριακών υπερβολών, θα διαπιστώσει ότι αυτό είναι η απληστία. Όπως είχε πει και ο Michael Douglas υποδυόμενος τον Gordon Gekko στο “Money never sleeps” «greed is good-η απληστία είναι καλή».
Η απληστία τροφοδότησε και το χρηματιστήριο της Σανγκάης να περάσει κι αυτό στην ιστορία των χρηματιστηριακών υπερβολών, αφού από τις 2,000 μονάδες που βρισκόταν στα μέσα του 2014, βρέθηκε μέσα σε ένα χρόνο στις 5,187.19 μονάδες στα μέσα του 2015 (όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα), μια απόδοση της τάξεως του 159%! Ναι, καλά διαβάσατε, 159% σε επίπεδο δείκτη μέσα σε ένα χρόνο.
Φυσικά και δεν είναι το μόνο εντυπωσιακό νούμερο στο κινεζικό χρηματιστήριο. Η κεφαλαιοποίηση του κινεζικού χρηματιστηρίου στο pick, βρέθηκε στα $11,479 τρισεκατομμύρια δολάρια, όταν το κινεζικό ΑΕΠ είναι $10,36 τρισεκατομμύρια και το κατά κεφαλήν εισόδημα στα $7,600/χρόνο.
Ουσιαστικά η σχέση κεφαλαιοποίησης/ΑΕΠ βρέθηκε στο 110,8%, σαφώς ένα εντυπωσιακό νούμερο για μια χώρα η οποία τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να ανταγωνισθεί τις ΗΠΑ στην πρωτοκαθεδρία της παγκόσμιας οικονομίας.
Από μια ενδελεχή έρευνα μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι:
- Ο αριθμός των εταιρειών στο κινεζικό χρηματιστήριο τον Οκτώβριο του 2015 έφθασε στις 1.830 εταιρείες, όταν το αντίστοιχο διάστημα του 2014 υπήρχαν1,729 εταιρείες.
- Το Οκτώβριο του 2015 είχαμε την εγγραφή δέκα έξι νέων εταιρειών, σε σχέση με δέκα εταιρείες τον αντίστοιχο μήνα του 2014.
- Ο ημερήσιος τζίρος στα υψηλά του κινεζικού χρηματιστηρίου, ξεπέρασε τα $161 δισεκατομμύρια δολάρια.
- Το margin τον Απρίλιο του 2015 έφθασε σε επίπεδα ρεκόρ στα $187 δισεκατομμύρια.
- Στις 02-06-2015 το κινεζικό χρηματιστήριο είχε 90.021.700 ενεργούς κωδικούς.
- Η μέση μερισματική απόδοση για τον μήνα Οκτώβριο του 2015 ήταν 3,33%
Νούμερα αρκετά εντυπωσιακά, εάν φανταστεί κανείς ότι πριν μερικά χρόνια το κινεζικό χρηματιστήριο αποτελούσε μια περιφερειακή αγορά της Ασίας και πως οι περισσότερες άμεσες ξένες επενδύσεις γινόταν στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ.
Κι αυτό γιατί οι αρχές είχαν αυστηρούς όρους για τους ξένους επενδυτές, αφού υπήρχε και κατηγοριοποίηση των μετοχών σε μετοχές τύπου Α, όπου ουσιαστικά μπορούσαν να επενδύσουν σε αυτές μόνο οι Κινέζοι, ενώ βάση του αυστηρού κανονισμού οι ξένοι επενδυτές μπορούσαν να επενδύσουν σε αυτού του τύπου τις μετοχές μόνο μέσω του συστήματος γνωστού ως Qualified Foreign Institutional Investor (QFII).
Οι μετοχές τύπου Β, ήταν διαπραγματεύσιμες και στο τοπικό νόμισμα αλλά και σε ξένο (συνήθως σε δολάριο ΗΠΑ) και μπορούσαν να επενδύσουν σε αυτές και ξένοι επενδυτές αλλά και Κινέζοι.
Φυσικά όπως συμβαίνει σε όλες τις χρηματιστηριακές υπερβολές, έτσι και στην περίπτωση του κινεζικού χρηματιστηρίου δεν έλειψαν και οι απάτες σε βάρος επενδυτών. Εξάλλου πρόσφατα οι κινεζικές αρχές προέβησαν σε έρευνα δύο χρηματιστηριακών εταιρειών, των Citic Securities και Guosen Securities για παράβαση της χρηματιστηριακής νομοθεσίας.
Σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου Tilburg που δημοσιεύθηκε στις 27-11-2012, αναφέρει ότι μέχρι το 2011 στο χρηματιστήριο της Σανγκάης και του Shenzhen σημειώθηκαν συνολικά 966 παραβάσεις της χρηματιστηριακής νομοθεσίας. Νούμερο αρκετά υψηλό, εάν αναλογισθεί κανείς ότι ακόμη τα δύο αυτά χρηματιστήρια αποτελούνταν ως επί των πλείστων από εγχώριους επενδυτές.
Στα link που ακολουθεί μπορείτε να δείτε τις εταιρείες που έχουν εμπλακεί σε παραβάσεις της χρηματιστηριακής νομοθεσίας, καθώς και ολόκληρη την έκθεση του πανεπιστημίου Tilburg:
http://kreuzroads.blogspot.ca/2013/01/global-list-of-chinese-stock-frauds.html.
https://pure.uvt.nl/ws/files/1469148/2012_042.pdf
Όπως μπορεί να αντιληφθεί κανείς, για ακόμη μία φορά είχαμε τα ίδια χαρακτηριστικά μιας κλασσικής χρηματιστηριακής υπερβολής. Στις αρχές τοποθετήθηκε το «έξυπνο χρήμα» και στη συνέχεια οι μικροεπενδυτές, οι οποίοι ήταν κι αυτοί που στην πλειοψηφία τους πλήρωσαν την απληστία τους. Έπειτα άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια σκάνδαλα περί παράβασης της χρηματιστηριακής νομοθεσίας, όπως και στην περίπτωση της Enron.
Το μόνο που δεν γνωρίζουμε ακόμη είναι εάν στις εν λόγω απάτες οι επενδυτές που έπεσαν θύματα θα δικαιωθούν, αφού αυτοί οι οποίοι διαπράττουν απάτη προσλαμβάνουν πανάκριβους δικηγόρους οι οποίοι εκμεταλλεύονται κάθε «κενό» του νόμου.
Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω πως όσο κι εάν υπάρχει ενημέρωση σχετικά με το εάν είναι μια χρηματιστηριακή αγορά «φούσκα» αυτή είναι καταδικασμένη να φουσκώσει και να σκάσει με πάταγο. Κι αυτό για τον απλούστατο λόγο: ο χαρακτήρας του ανθρώπου δεν αλλάζει, πάντα θα είναι άπληστος και πάντα θα έλκεται από τα εύηχα λόγια.
