(Φωτ. Στιγμιότυπο από τις συνομιλίες του Nicolas Maduro με τους διαμεσολαβητές του Βατικανού. Photo by Carlos Becerra/Anadolu Agency/Getty Images/Ideal Image).
Του Γιάννη Κουζηνού
Η Βενεζουέλα αναμφισβήτητα ζει την χειρότερη τραγωδία από την ανεξαρτησία της από την Ισπανία πάνω από 200 χρόνια πριν. Με την κατάλυση όλων των Δημοκρατικών θεσμών, η xώρα της Λατινικής Αμερικής έχει γίνει μια δικτατορία. Το σοσιαλιστικό μοντέλο που επιβλήθηκε από τον αείμνηστο ηγέτη Hugo Chavez καταστρέφει την οικονομία της για πάνω από 17 χρόνια. Οι άνθρωποι πεθαίνουν λόγω της έλλειψης φαρμάκων, έλλειψης τροφίμων και όλων των βασικών προϊόντων. Η εγκληματικότητα είναι ανεξέλεγκτη. Αλλά η τραγωδία δεν τελειώνει εκεί. Οι διαδρομές που απαιτούνται για την επίλυση αυτής της κρίσιμης κατάστασης δεν βρίσκονται δυστυχώς στην ατζέντα της πολιτικής συζήτησης.
Δεν θέλω να είμαι παράλογα απαισιόδοξος ή να διογκώνω το ήδη μεγάλο πρόβλημα. Ωστόσο, πιστεύω ότι η αντιπολίτευση της Βενεζουέλας και η διεθνής κοινότητα, ηθελημένα ή όχι, βαθιά μέσα μου θέλω να πιστεύω το δεύτερο, συνεργάζονται για να κρατήσουν τον Nicolas Maduro στην εξουσία. Το Βατικανό για παράδειγμα, που έχει στείλει διαμεσολαβητή μετά από παράκληση του Συνασπισμού της Αντιπολίτευσης αλλά και την εκτός πρωτοκόλλου συνάντηση του Προέδρου Maduro με τον Παπά στην Ρώμη, επιμένει ότι ο διάλογος είναι ο μόνος δρόμος και η μόνη εναλλακτική είναι το αιματοκύλισμα στους δρόμους. Δεν υπάρχει κατ' αρχήν τίποτα λάθος με αυτό. Ποιος θα μπορούσε να διαφωνήσει ότι ο διάλογος είναι προτιμότερος από ένα λουτρό αίματος στους δρόμους. Το πρόβλημα όμως με τον διάλογο είναι ότι το καθεστώς, αποκλείει, αφαιρεί όλα τα σημαντικά θέματα από το τραπέζι.
Επιπλέον, οι διεθνείς μεσολαβητές, όπως ο Jose Luis Rodriguez Zapatero, ήταν και είναι ειλικρινής υποστηρικτής του Τσαβικού καθεστώτος. Ο χρόνος μάλιστα που επιλέχθηκε για την έναρξη του διαλόγου, η διαμεσολάβηση του Βατικανού καθυστέρησε χαρακτηριστικά, είναι ο χειρότερος δυνατός για όσους πάλευαν μέχρι σήμερα ενάντια στο καθεστώς. Οι συνομιλίες ξεκίνησαν όταν ο Συνασπισμός της αντιπολίτευσης (MUD), είχε ήδη αναλάβει ενέργειες για να εκδιώξει τον Τσαβισμό από την εξουσία. Ο διάλογος ξεκίνησε δύο μέρες πριν γίνει η πορεία προς το Προεδρικό Μέγαρο, και ενώ στο Κοινοβούλιο είχε ξεκινήσει η πολιτική δίκη του Maduro. Νομίζω ότι ούτε και ο πιο αφελής δεν πιστεύει ότι το timing της έναρξης του διαλόγου ήταν τυχαίο. Όλες αυτές οι ενέργειες από την πλευρά του Συνασπισμού της αντιπολίτευσης είχαν σπείρει την ανησυχία στο καθεστώς και αυτό ήταν κάτι παραπάνω από εμφανές σε κάθε δήλωση και σε κάθε ενέργειά τους. Από την μια στιγμή στην άλλη όμως η αντιπολίτευση ακύρωσε την πορεία και την Δίκη του Maduro, υποστηρίζοντας ότι έπρεπε κάτι να δώσουν από την πλευρά τους, σαν κίνηση καλής θέλησης με την έναρξη του διαλόγου. Ωστόσο, το καθεστώς δεν έχει δώσει τίποτα πίσω. Έγινε μόνο μια συμβολική κίνηση, και απελευθερώθηκαν πέντε από τους 111 πολιτικούς κρατουμένους που κρατά σε συνθήκες που παραβιάζουν σαφώς τα ανθρώπινα δικαιώματα, κίνηση που περισσότερο μοιάζει με τυράκι στην φάκα του διαλόγου, παρά αληθινή παραχώρηση.
Κατά τη γνώμη μου, οι προοπτικές δεν είναι καθόλου καλές. Η ηγεσία του MUD, όπως όλα μέχρι στιγμής δείχνουν, δεν θα καταφέρει να κερδίσει παρά μόνο κούφιες υποσχέσεις και παραχωρήσεις χωρίς ουσία από το καθεστώς κατά την διάρκεια του διαλόγου. Επιπλέον, οι ξένες κυβερνήσεις δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για την πτώση του Maduro. Ίσως ακούγεται λίγο υπερβολικό αλλά ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες, ούτε τα Eυρωπαϊκά έθνη δείχνουν να ανησυχούν ιδιαίτερα για την ύπαρξη μιας ακόμα δικτατορίας στον πλανήτη μας. Θέλουν σταθερότητα πάνω απ' όλα και δεν έχει μεγάλη σημασία το κόστος. Οι χώρες αυτές αποκλείουν κάθε είδους στρατιωτική επέμβαση, ακόμα ίσως και την απειλή αυτής, ως ένα σχεδόν θανάσιμο αμάρτημα. Και με αυτή τη στάση, εμποδίζουν την μόνη πραγματική δυνατότητα για τη Βενεζουέλα να επιστρέψει στη δημοκρατία και να ξεπεράσει την καταστροφική οικονομική κρίση της.
Δικτάτορες σαν τον Maduro, αντλούν την δύναμη τους από την υποστήριξη διεφθαρμένων στρατιωτικών και ένοπλων ομάδων πολιτών και δεν είναι δυνατό να απομακρυνθούν από την εξουσία μέσα από φιλικές συνομιλίες, απλές διαδηλώσεις ή ψηφίσματα του Κοινοβουλίου. Η χρήση βίας, ή τουλάχιστον η απειλή χρήσης βίας, είναι απαραίτητη έτσι ώστε να κάνουν πραγματικές παραχωρήσεις ή να παραιτηθούν από την εξουσία. Αλλά αν γνωρίζουν ότι η διεθνής κοινότητα απαγορεύει οποιαδήποτε δράση πέρα ??από τα λόγια, νιώθουν σιγουριά και ηρεμία. Καθεστώτα όπως αυτό στην Βενεζουέλα, φυλακίζουν και πυροβολούν διαδηλωτές γνωρίζοντας ότι κάθε κρατούμενος είναι ένα διαπραγματευτικό ατού που τους επιτρέπει να εκτελούν, χωρίς βιασύνη, ατελείωτες διαπραγματεύσεις και «διαλόγους» αποδυναμώνοντας με αυτό τον τρόπο σιγά-σιγά αλλά σταθερά την αντιπολίτευση.
Όσο ο διάλογος συνεχίζεται ο Maduro θα χορεύει Salsa. Με τη βοήθεια του Βατικανού, του Jose Luis Rodriguez Zapatero, των Ηνωμένων Πολιτειών και του MUD, αν δεν αποφασίσουν σύντομα να αλλάξουν στάση, το καθεστώς στην Βενεζουέλα και ο Maduro δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα. Εκτός, όπως έχω γράψει πολλές φορές, από μια γνήσια, γεννημένη μέσα από την απελπισία λαϊκή εξέγερση.
