Το μεγάλο -και δύσκολο- στοίχημα της Συνόδου για το Κλίμα

Το μεγάλο -και δύσκολο- στοίχημα της Συνόδου για το Κλίμα

Εκπρόσωποι των 195 χωρών, η πλειοψηφία των κρατών του κόσμου, συνέρχονται στη διάσκεψη για το κλίμα στο Παρίσι από τις 30 Νοεμβρίου ως τις 11 Δεκεμβρίου. Η συνάντηση αυτή θα επιδιώξει να κλείσει την πρώτη παγκόσμια συμφωνία με στόχο να σταματήσει την κλιματική αλλαγή.

Για πρώτη φορά υπάρχει αισιοδοξία για συμφωνία ανάμεσα στις χώρες. Ίσως, βέβαια, αυτό έχει να κάνει και με τα πιο πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία που αποδεικνύουν πως η ανθρώπινη συμπεριφορά έχει διαταράξει τη φυσική ισορροπία.

Οι επιστήμονες της ομάδας IPCC του ΟΗΕ ανέφεραν ότι αν ο άνθρωπος συνεχίσει τον ρυθμό εκπομπής χωρίς να λάβει μέτρα για τον περιορισμό τους, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία θα αυξηθεί μεταξύ 3,7 και 4,8 βαθμούς μέχρι το 2100. Η προοπτική που δίνουν είναι ότι πρέπει να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας σε δύο βαθμούς μέχρι το 2100 πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα, για την αποφυγή μεγάλων φυσικών καταστροφών. 

Στο πάρκο εκθέσεων του Μπουρζέ (βόρεια του Παρισιού), που μετατράπηκε σε φρούριο μετά τις επιθέσεις των τζιχαντιστών στις 13 Νοεμβρίου –τις πιο φονικές στη Γαλλία–, ο Γάλλος πρόεδρος Francois Hollande και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Ban Ki-moon υποδέχτηκαν τον Αμερικανό Barack Obama, τον Κινέζο Xi Jinping, τον Ρώσο Vladimir Putin, τον Ινδό Narendra Modi και τους ομολόγους τους από όλο τον κόσμο, υπό την προστασία 2.800 αστυνομικών και στρατιωτικών.

Έπειτα από ένα Σαββατοκύριακο κατά το οποίο πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 2.000 πορείες σε όλο τον κόσμο με αίτημα μια "ισχυρή συμφωνία για το κλίμα", οι ηγέτες μίλησαν για τις δεσμεύσεις που θα αναλάβουν οι χώρες τους.

Τι είναι cop21 Παρίσι;

Η εικοστή πρώτη Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών (cop21) είναι η σύνοδος κορυφής στην οποία συνέρχονται τα 195 συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC). Σ΄ αυτή τη διεθνή συνθήκη, που χρονολογείται από το 1992, αναγνωρίστηκε η σημασία της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αλλά σ' αυτό το κείμενο έπρεπε να προστεθούν συγκεκριμένα μέτρα.

Η "COP21" θα φιλοξενήσει 10.000 αντιπροσώπους, παρατηρητές και δημοσιογράφους: είναι η μεγαλύτερη διάσκεψη για το κλίμα, η μεγαλύτερη συγκέντρωση αρχηγών κρατών υπό τον ΟΗΕ εκτός Γενικής Συνέλευσης, η μεγαλύτερη διπλωματική συνάντηση που οργανώθηκε ποτέ στο Παρίσι.

Τι συζητείται στο Παρίσι;

Ένα πρωτόκολλο για την αντικατάσταση του Κιότο, το οποίο θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2020. Το Πρωτόκολλο του Κιότο του 1997, έθεσε συγκεκριμένους στόχους για τη μείωση των αερίων τους οποίους θα πρέπει να εφαρμόσουν οι ανεπτυγμένες χώρες. Αλλά τελικά, μόνον 37 κράτη, εκ των οποίων 28 μέλη της ΕΕ, συνδέθηκαν με το Πρωτόκολλο, αντιπροσωπεύοντας το 12% των παγκόσμιων εκπομπών. Χώρες που δεν δέχτηκαν να ακολουθήσουν τα ζητούμενα από το Πρωτόκολλο ήταν: η Κίνα, που δεν συμπεριλαμβάνεται στις υπό ανάπτυξη χώρες και οι ΗΠΑ, που δεν έχουν επικυρώσει το πρωτόκολλο.

Ενόψει της διάσκεψης του Παρισιού 183 χώρες (από τις 195) έχουν δημοσιοποιήσει σχέδια για τη μείωση των εκπομπών τους, μία απροσδόκητη συμμετοχή που ωστόσο δεν απομακρύνει τον κίνδυνο η αύξηση της θερμοκρασίας να κινηθεί τελικά γύρω στους 3 βαθμούς Κελσίου.

Ban Ki-moon: Ο κόσμος πρέπει να προχωρήσει "πολύ ταχύτερα και πολύ περισσότερο"

"Το Παρίσι πρέπει να σηματοδοτήσει μια αποφασιστική καμπή", δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Ban Ki-moon. "Είναι ανάγκη να προχωρήσουμε ταχύτερα και πολύ περισσότερο αν είναι να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας παγκοσμίως κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου".

Έκκληση B. Obama προκειμένου η υφήλιος να "σταθεί στο ύψος" του διακυβεύματος

«Έχουμε την δύναμη να καθορίσουμε το μέλλον μας σήμερα και αύριο, αλλά μόνο εφόσον αρθούμε στο ύψος του διακυβεύματος» επισήμανε ο Αμερικανός Πρόεδρος

Επικαλούμενος τον Martin Luther King που είχε δηλώσει ότι έρχεται πάντα μια στιγημή που είναι «πολύ αργά για να δράσουμε», ο Barack Obama υπογράμμισε ότι αναφορικά με το κλίμα αυτή η στιγμή έχει σχεδόν φθάσει.

«Όμως εάν ενεργήσουμε εδώ, εάν ενεργήσουμε τώρα (…) δεν θα είναι πολύ αργά» προσέθεσε ο ίδιος.

Υπεραμύνεται της αύξηση της χρήσης του άνθρακα η Κίνα

Ο ειδικός απεσταλμένος της Κίνας για την κλιματική αλλαγή, Xie Zhenhua, υπερασπίζςται την απόφαση της χώρας του να δημιουργήσει περισσότερες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα λίγες μέρες πριν την έναρξη της Συνόδου Κορφής για το κλίμα στο Παρίσι.

«Την τελευταία δεκαετία… η ικανότητα παραγωγής των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα που έχουμε κλείσει είναι μεγαλύτερη από αυτή της Μεγάλης Βρετανίας,  δήλωσε ο Xie σε συνέντευξή του.   

«Καθώς κλείνουμε τις απαρχαιωμένες και αναποτελεσματικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τις αντικαταστούμε με πιο αποτελεσματικές και πιο οικολογικές, οι συνολικές εκπομπές άνθρακα δεν θα αυξηθούν υπερβολικά».

F. Hollande: Η διάσκεψη εγείρει "μεγάλη ελπίδα που δεν δικαιούμαστε να διαψεύσουμε"

"Πρόκειται να αποφασιστεί εδώ, στο Παρίσι, το μέλλον του πλανήτη", υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Γαλλίας, κάνοντας λόγο για μια "ιστορική ημέρα", τονίζοντας ότι "ποτέ σε μια διάσκεψη δεν μετείχαν τόσες αρχές από τόσες χώρες".

Για τον γάλλο πρόεδρο, μια "καλή συμφωνία, μια μεγάλη συμφωνία" θα πρέπει να βασίζεται σε "τρεις προϋποθέσεις". Η πρώτη θα είναι να σχεδιαστεί μια αξιόπιστη καμπύλη που επιτρέπει τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου ή ακόμη στον 1,5 βαθμό".

Η δεύτερη θα είναι να δοθεί στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής μια αλληλέγγυα απάντηση, ενώ κανένα κράτος δεν δικαιούται να απόσχει από τις δεσμεύσεις του" παρότι οι αποκλίσεις όσον αφορά την ανάπτυξη πρέπει να "λαμβάνονται υπόψη".

"Οι ανεπτυγμένες χώρες πρέπει να αναλάβουν την ιστορική τους ευθύνη, είναι αυτές που εδώ και χρόνια εξέπεμπαν τα περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου, οι χώρες με την αναδυόμενη οικονομία πρέπει να επιταχύνουν την ενεργειακή τους μετάβαση, οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να μεριμνήσουν για την προσαρμογή τους στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής", τόνισε.

A. Merkel: Να είναι δεσμευτικό το πρωτόκολλο των Παρισίων

Η Μέρκελ υπογράμμισε από το Παρίσι ότι στόχος είναι να τεθεί από τον «ΟΗΕ ένα δεσμευτικό πλαίσιο» και να υπάρξει ένας δεσμευτικός μηχανισμός ελέγχου με στόχο να κλείσει το κενό μεταξύ του αντίκτυπου στην υπερθέρμανση του πλανήτη των μέτρων που έχουν ήδη υποσχεθεί οι χώρες και των πρόσθετων προσπαθειών που πρέπει να καταβληθούν προκειμένου να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας.

"Ο κόσμος αντιμετωπίζει δύο μεγάλες απειλές, την τρομοκρατία και την κλιματική αλλαγή"

Αυτό δήλωσε κατά την έναρξη της διάσκεψης ο υπουργός Περιβάλλοντος του Περού Manuel Pulgar Vidal, πρόεδρος της προηγούμενης διάσκεψης για το κλίμα του ΟΗΕ, προτού παραδώσει τη σκυτάλη στον Laurent Fabius, υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας.

Οι δύο κόσμοι: Ανεπτυγμένες - αναπτυσσόμενες χώρες

Συνεχίζεται η άτυπη διαμάχη ανεπτυγμένων - αναπτυσσόμενων χωρών για την κατανομή υποχρεώσεων στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Θα υπάρξει συμφωνία;

Είναι περίπλοκο εγχείρημα. Το 2009, με τη σύνοδο κορυφής της Κοπεγχάγης, υπήρξαν μεγάλες προσδοκίες όπως και γι αυτές των Παρισίων, ωστόσο υπήρξε αποτυχία. Αυτή τη φορά, εκτός από τα σημάδια της αλλαγής του κλίματος που έχουν αυξηθεί, φαίνεται να υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή των μεγάλων δυνάμεων των G20, γενικώς,  και της Κίνας, των ΗΠΑ και της Γερμανίας ειδικότερα. Οι ηγέτες των τριών αυτών χωρών έχουν τοποθετήσει την αλλαγή του κλίματος στην ατζέντα του κατά το παρελθόν έτος.

Και αν δεν υπάρξει συμφωνία;

Αν δεν κλείσει ή αν κλείσει μια λιγότερο φιλόδοξη συμφωνία, δεν θα σημαίνει ότι ο αγώνας κατά της κλιματικής αλλαγής έχει διακοπεί. Πολλές από τις εθελοντικές δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών έχουν προστεθεί το εθνικό δίκαιο κάθε χώρας. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, στην ΕΕ, η οποία έχει θέσει κάποιους συγκεκριμένους στόχους για το 2030, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής. Αν δεν υπάρξει συμφωνία, ίσως, στη χειρότερη θέση θα βρεθεί ο ΟΗΕ και η ιδέα ότι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, όπως η κλιματική αλλαγή μπορεί να έχει μια παγκόσμια απάντηση.

Διαβάστε ακόμα:

- Συνάντηση B. Obama - V. Putin στη Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή