Του Γιώργου Φιντικάκη
Σύμβουλο για μια ακόμη «χειμαζόμενη» αποκρατικοποίηση, αυτήν της ΔΕΠΑ, προσλαμβάνει το ΤΑΙΠΕΔ, ικανοποιώντας ένα ακόμη προαπαιτούμενο της αξιολόγησης, δίχως ωστόσο και αυτό να σημαίνει ότι ο διαγωνισμός θα προκηρυχθεί αύριο.
Και αυτό καθώς το κεφάλαιο ΔΕΠΑ είναι ένα πολύ μπλεγμένο κουβάρι. Εάν δεν λυθεί πρώτα το ζήτημα αποχώρησης της εταιρείας από τη λιανική του αερίου, δηλαδή από τα αστικά δίκτυα των τριών ΕΠΑ- όπως ζητούν οι δανειστές- μαζί με το κουβάρι των αποζημιώσεων που συνεπάγεται το άνοιγμα της αγοράς, ιδιωτικοποίηση δεν μπορεί να γίνει. Έπειτα, τα ΕΛΠΕ ελέγχουν το 35% στη ΔΕΠΑ, και ο όμιλος Λάτση ελέγχει το 42% στο μετοχικό κεφάλαιο των ΕΛΠΕ, που σημαίνει ότι η μία ιδιωτικοποίηση (ΔΕΠΑ και ΕΛΠΕ) εξαρτάται άμεσα από την άλλη.
Το κουβάρι αυτό θα επιχειρήσει να ξετυλίξει ο σύμβουλος, έργο του οποίου θα είναι να παρουσιάσει εναλλακτικές μεθόδους ιδιωτικοποίησης του ποσοστού 65% της ΔΕΠΑ που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ, να διερευνήσει το επενδυτικό ενδιαφέρον, και όταν καταλήξει στο βέλτιστο τρόπο να συντονίσει και να φέρει σε πέρας τον διαγωνισμό.
Έργο του επίσης θα είναι να διερευνήσει την βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των συμμετοχών με ποσοστό 51% της ΔΕΠΑ στην λιανική του αερίου, τόσο στις Εταιρείες Παροχής Αερίου Αττικής και Θεσσαλονίκης (ΕΠΑ), όσο και στις αντίστοιχες Εταιρείες Διανομής (ΕΔΑ), καθώς και της Εταιρείας Διανομής Αερίου Λοιπής Ελλάδας που ελέγχεται από την ίδια κατά 100%.
Η προθεσμία εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την πρόσληψη του συμβούλου εκπνέει σύμφωνα με την πρόσκληση στις 19 Μαΐου, η καταρχήν διάρκεια του έργου του θα είναι τέσσερις μήνες με δυνατότητα παράτασης, και η αμοιβή του ανέρχεται σε 80.000 ευρώ.
Το φιάσκο του 2013
Την πρώτη και τελευταία φορά που επιχειρήθηκε να πουληθεί η ΔΕΠΑ ήταν το 2013. Τότε μάλιστα η ρωσική Gazprom είχε φτάσει πολύ κοντά στην απόκτηση της ΔΕΠΑ, τελικά όμως δεν υπέβαλε προσφορά, επικαλούμενη τα εμπόδια που θα έθεταν οι δυτικές κυβερνήσεις στις μονοπωλιακές επιδιώξεις του εγχειρήματος. Στη συνέχεια η Μόσχα έκανε λόγο για μη ξεκάθαρους όρους στο διαγωνισμό, και στο γεγονός ότι η ρωσική εταιρεία θα έπρεπε να πάρει πρώτα τις απαραίτητες, βάσει των ευρωπαϊκών νόμων, εγκρίσεις από τις Βρυξέλλες, κάτι το οποίο ήταν φανερό πως δεν επρόκειτο να συμβεί, ειδικά σε μια περίοδο τεταμένων σχέσεων ανάμεσα στα δύο μέρη.
Η αποχώρηση από την λιανική
Το σημερινό ωστόσο πρόβλημα της ΔΕΠΑ δεν αφορά τα γεωπολιτικά, παρά την αναγκαστική αποχώρησή της από τον τομέα προμήθειας αερίου στα αστικά δίκτυα, κυρίως δε από τη συμμετοχή της στις υφιστάμενες Επιχειρήσεις Αερίου (ΕΠΑ). Ζήτημα που λέγεται ότι έχουν θέσει ξανά οι εκπρόσωποι των δανειστών, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων των τελευταίων ημερών με την ελληνική κυβέρνηση.
Τα στελέχη της Κομισιόν έχουν κάνει σαφές ότι πραγματικό άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα δεν μπορεί να επιτευχθεί για όσο καιρό η ΔΕΠΑ θα συνεχίζει να κατέχει ρόλο κυρίαρχου παίκτη σε όλα τα επίπεδα: Στη μεν χονδρική μέσω των συμβάσεων προμήθειας αερίου με τη ρωσική Gazprom, την αλγερινή Sonatrach, και τη τουρκική Botas, στη δε, λιανική μέσω της συμμετοχής της με 51% στις δύο Εταιρείες Παροχής Αερίου (Αττικής και Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας) αλλά και την πρόθεσή της για αυτόνομη δραστηριοποίηση. Ο αντίλογος βέβαια της ΔΕΠΑ είναι ότι στις εταιρείες αυτές, το μάνατζμεντ ασκείται από τους ξένους εταίρους της, Shell και Eni, καθώς η ίδια κατέχει το ρόλο του παθητικού εταίρου, ωστόσο οι Βρυξέλλες επιμένουν.
Τα κοινοτικά στελέχη φαίνεται να αναγνωρίζουν ότι δεν υφίσταται νομικό κόλλημα, επισημαίνουν ωστόσο πως υπάρχει ζήτημα υγιούς ανταγωνισμού λειτουργίας της ελληνικής αγοράς φυσικού αερίου, και συνεπώς απαιτείται η λήψη μέτρων, δηλαδή η αποχώρηση της ΔΕΠΑ από την λιανική. Το θέμα το έχουν θέσει και οι ξένες εταιρείες – συνεταίροι της ΔΕΠΑ στις ΕΠΑ, δηλαδή η Shell, και η Eni, υποστηρίζοντας ότι αποτελεί στρέβλωση το να βρίσκεται η ΔΕΠΑ μέσα σε όλα τα ανταγωνιζόμενα μεταξύ τους επιχειρηματικά σχήματα στη λιανική αερίου.
Το ερώτημα φυσικά είναι κατά πόσο η αποχώρηση της ΔΕΠΑ από την αγορά λιανικής θα συνοδευτεί από αποζημίωση προς την εταιρεία ή μη, τι ύψους θα είναι αυτή, και υπό ποιους όρους θα δοθεί, πόσο μάλλον όταν αποζημίωση διεκδικούν από το Δημόσιο και οι δύο ξένες εταιρείες (Shell, Eni) για την απώλεια του μονοπωλιακού δικαιώματος διάρκειας 30 ετών που είχαν στις περιοχές ευθύνης των ΕΠΑ.
