Μετά από μια 10ετία δραματικής οικονομικής κρίσης και πρωτόγνωρης ύφεσης όπου το ΑΕΠ έπεσε από τα 241 δισ. ευρώ στα 174 δισ. ευρώ, όλος ο επιχειρηματικός κόσμος υποδέχθηκε τα πρώτα δείγματα ανάκαμψης το 2018 και το 2019 με μεγάλη ανακούφιση. Τότε όμως ήρθε η πανδημία που έβαλε την κρίση σε μια εντελώς νέα διάσταση. Και πάνω που βλέπαμε την άκρη του τούνελ και αρχίσαμε να αναθαρρούμε το 2021, ήρθε η εισβολή στην Ουκρανία και ο εκεί πόλεμος. Ένας πόλεμος που ενώ όλοι περίμεναν ότι θα τελειώσει πολύ σύντομα, διαρκεί ήδη τέσσερεις μήνες και χωρίς να υπάρχει ορατός ορίζοντας τερματισμού του.
Μετά λοιπόν από χρόνια οικονομικής συρρίκνωσης, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν το φάσμα της κατακόρυφης αύξησης του κόστους ενέργειας και του κόστους δανεισμού τους. Αντιμετωπίζουν δραματικές αυξήσεις των πρώτων υλών τους, πρωτοφανείς διακοπές στην εφοδιαστική τους αλυσίδα, και εκτιμήσεις για κίνδυνο ξαφνικής κατάρρευσης της ζήτησης για τα προϊόντα τους.
Αυτό είναι το περιβάλλον που οι επιχειρήσεις καλούνται να συνεχίσουν να λειτουργούν. Ένα περιβάλλον δύσκολο, απρόβλεπτο και πρωτόγνωρο.
Για να μπορέσει μια επιχείρηση να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωση της σε τέτοιες δύσκολες συνθήκες θα πρέπει να σκεφτεί να επιστρέψει «back to the basics». Ειδικά σε ότι αφορά στην αξιολόγηση, στην αντιμετώπιση και στην διαχείριση των κινδύνων της και στην διαχείριση των ασφαλίσεων της.
Τα basics λοιπόν στην αξιολόγηση, στην αντιμετώπιση και στην διαχείριση των κινδύνων, τα οποία έχουμε παραγνωρίσει εδώ και πολλά χρόνια, είναι:
Αξιολόγηση κινδύνων
Πότε ήταν η τελευταία φορά που έγινε οργανωμένος εντοπισμός και εις βάθος αξιολόγηση των κινδύνων της επιχείρησης; Ένα από τα χαρακτηριστικά της παρούσας κατάστασης είναι ότι με την πανδημία και τον πόλεμο έχουν προκύψει νέοι κίνδυνοι που απειλούν τις επιχειρήσεις, και οι οποίοι είναι και εξαιρετικά σημαντικοί. Έχουν εντοπισθεί; Έχουν αξιολογηθεί; Ή ακόμα είμαστε με τα παλιά παραδοσιακά σχέδια εντοπισμού και αξιολόγησης των κινδύνων, αυτά που ίσχυαν πριν την πανδημία και πριν τον πόλεμο;
Risk financing
Απαιτείται η από μηδενική βάση επανεξέταση του τρόπου χρηματοδότησης των κινδύνων της επιχείρησης. Για ποιους κινδύνους αγοράζει ασφάλιση ; Τι όρια ασφάλισης αγοράζει και γιατί. Το ύψος των απαλλαγών που έχει στα ασφαλιστήρια σε σχέση με τις ζημιές. Μήπως θα ήταν ωφέλιμο να κρατά λίγο περισσότερο κίνδυνο έναντι χαμηλότερων ασφαλίστρων ; Η ωφέλεια δεν θα προκύψει από τη διαπραγμάτευση του rate της ασφάλισης, αλλά από την αναδιάρθρωση του συνόλου του ασφαλιστικού προγράμματος.
Συμβατική μετακύλιση των κινδύνων
Υπάρχει δυνατότητα μετακύλισης των κινδύνων μέσα από τις συμβάσεις που υπογράφονται με προμηθευτές και πελάτες; Λίγες είναι οι επιχειρήσεις που έχουν εντοπίσει το πόσο σημαντική ωφέλεια μπορεί αυτή η διαδικασία να αποφέρει.
Πρόγραμμα διαχείρισης κινδύνων
Η έμφαση στο πρόγραμμα διαχείρισης των κινδύνων είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος για να καταδείξει μια επιχείρηση ότι δεν αφήνει τους κινδύνους στην τύχη τους και ότι έχει ένα οργανωμένο και συστηματικό τρόπο παρακολούθησης και διαχείρισης τους. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να διαφοροποιηθεί στα θέματα κινδύνων από παρεμφερείς επιχειρήσεις. Επίσης – αντικειμενικά - η καλή διαχείριση κινδύνων περιορίζει από μόνη της την πιθανότητα επέλευσης τους ή/και τη βαρύτητά τους αν αυτοί επέλθουν.
Και βέβαια ο σημαντικότερος κανόνας σε συνθήκες αναταραχής - ξεκινήστε νωρίς. Όλα τα ανωτέρω χρειάζονται χρόνο. Το σκεπτικό «έχουμε ανανεώσεις στα ασφαλιστήρια μας σε 6, 8 ή 10 μήνες, όποτε έχουμε χρόνο», είναι επικίνδυνο. Θέλετε τον χρόνο να δουλεύει για την επιχείρηση και όχι εναντίον της.
Προφανώς για όλα τα ανωτέρω χρειάζεται κανείς τους κατάλληλους συνεργάτες. Εάν είναι πολύ μεγάλοι ίσως δεν είστε σημαντικοί για αυτούς ώστε να πάρετε αυτό που χρειάζεται, εάν είναι μικροί ίσως δεν έχουν την εμπειρία, την τεχνογνωσία και τα εργαλεία για να καταλάβουν την επιχείρηση. Και το κυριότερο, πρέπει να ενδιαφέρονται τόσο ώστε να καταλαβαίνουν ότι αυτό που ήταν καλό πέρυσι, δεν είναι απαραίτητα καλό για φέτος.
* της Αυρηλίας Τερζή, Partner στην EXL Consulting
