Μια σειρά πρωτότυπων ερωτήσεων περίµενε όσους συµµετείχαν σε πρόσφατη διαδικτυακή έρευνα επιστηµονικού περιοδικού: «Θυµάστε την τελευταία φορά που χρειάστηκε να κάνετε έναν υπολογισµό µε τεχνικές που µάθατε στο σχολείο/που ψάξατε µια πληροφορία στην εγκυκλοπαίδεια/που ανατρέξατε στο λεξικό για να δείτε πώς γράφεται µια λέξη;».
Οι ερωτήσεις αυτές έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον: µας φέρνουν αντιµέτωπους µε τον προ δεκαπενταετίας εαυτό µας, αυτόν που δεν είχε την ευκαιρία να ψάξει άµεσα κάθε πληροφορία µε το tablet του, δεν µπορούσε να φωτογραφίσει τις στιγµές του µε drones, δεν επέλεγε τις ταινίες που ήθελε να δει από διαδικτυακές πλατφόρµες, δεν επικοινωνούσε µε τις οικιακές του συσκευές από µακριά και δεν διατηρούσε έναν προσεγµένο ψηφιακό εαυτό στα κοινωνικά δίκτυα. Όµως υποκρύπτουν και αγωνίες: µε τον ρυθµό αυτό πώς θα είναι ο κόσµος σε άλλα δεκαπέντε χρόνια; Θα είµαστε έτοιµοι να τον αντιµετωπίσουµε;
Ο προβληµατισµός είναι διεθνής: 50% των θέσεων εργασίας που υπάρχουν σήµερα θα έχουν αυτοµατοποιηθεί µέσα στην επόµενη δεκαπενταετία. Ένα 40% των επαγγελµάτων που θα υπάρχουν τότε, αυτή η στιγµή δεν έχουν καν όνοµα. Το µεγαλύτερο βάρος αυτού του µετασχηµατισµού θα σηκώσει η εκπαίδευση, καθώς αυτή είναι που διαµορφώνει τους πολίτες και τους εργαζοµένους του µέλλοντος. Δεξαµενές σκέψεις από όλο τον κόσµο (όπως το Partnership for 21st Century Learning - p21.org) ασχολούνται µε τη χαρτογράφηση των αλλαγών που χρειάζονται τα εκπαιδευτικά συστήµατα ώστε να ανταποκριθούν στο βάρος της ευθύνης.
Για τη χώρα µας τα πράγµατα είναι ακόµα πιο δύσκολα, καθώς ξεκινά από αρνητικό πρόσηµο: η παρατεταµένη κρίση αποστράγγισε την ελληνική κοινωνία από το πιο δυναµικό κοµµάτι της, ικανούς νέους που µεταναστεύουν, ενώ το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστηµα δείχνει να αποτυγχάνει σε όλες τις διεθνείς µετρήσεις, είτε αυτές αφορούν το PISA για τη δευτεροβάθµια εκπαίδευση, είτε τη διεθνή κατάταξη των ελληνικών πανεπιστηµίων.
Ο µοναδικός τοµέας στην Ελλάδα στον οποίο ένας φορέας µπορεί να λειτουργήσει συγκριτικά πιο αυτόνοµα και να βρει τρόπους να ξεφύγει από τους περιορισµούς του κεντρικά σχεδιασµένου, ανελεύθερου εκπαιδευτικού συστήµατος, είναι η ιδιωτική εκπαίδευση. Σε αυτήν, παρά τους όποιους περιορισµούς έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια, επιχειρεί ένα οικοσύστηµα ανήσυχων και δηµιουργικών ανθρώπων, οι οποίοι επενδύουν τεχνογνωσία και ανθρώπινο κεφάλαιο ώστε τα Ελληνόπουλα να µπορούν στο µέλλον να κοιτάξουν στα µάτια την παγκόσµια κοινότητα.
Ένα από τα σχολεία που είναι προσηλωµένα στην προετοιµασία των παιδιών για την οικονοµία και την κοινωνία των επόµενων δεκαετιών, είναι τα Εκπαιδευτήρια «Παλλάδιο», στη Βάρη. Οι άνθρωποι του σχολείου, σύγχρονοι και καταρτισµένοι εκπαιδευτικοί, µε όραµα και πολλές ανησυχίες, έχουν πετύχει να ισορροπήσουν το οικογενειακό, ζεστό σχολείο, µε το υψηλό ακαδηµαϊκό επίπεδο, την καινοτοµία και την εξωστρέφεια.
«Όλα ξεκινούν από τη στόχευση: Θέλουµε να διαµορφώνουµε υγιείς, ολοκληρωµένους, ευτυχισµένους ανθρώπους», εξηγεί το µέλος της διοίκησης και της Οµάδας Εκπαιδευτικού Σχεδιασµού, Ξενοφών Καράµαλης, και συµπληρώνει: «Επιδιώκουµε, δηλαδή, κάθε παιδί να βρίσκει προκλήσεις, να δηµιουργεί, να αναπτύσσεται και να αποκτά τα απαραίτητα εφόδια για το µέλλον, ώστε να γίνει ολοκληρωµένος και ευτυχισµένος άνθρωπος, επιτυχηµένος επαγγελµατίας και ενεργός πολίτης του κόσµου, µε άποψη, γνώση, παραστάσεις για όσα συµβαίνουν στην επικαιρότητα, µε ενδιαφέρον για τον διπλανό του και το περιβάλλον στο οποίο ζει».
Η σχολική ζωή στο «Παλλάδιο» πλαισιώνεται από εξωστρεφείς δράσεις: «Προσπαθούµε να έχουµε παρουσία σε οποιονδήποτε επιστηµονικό διαγωνισµό και συνέδριο προσφέρεται και αυτό συµβαίνει για όλες τις ηλικίες, από παιδιά Δηµοτικού έως το Λύκειο», τονίζει ο Σωτήρης Καπρούλιας, υπεύθυνος του Εργαστηρίου Επιστηµών και της εκπαίδευσης STEM. «Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά έρχονται από πολύ νωρίς σε επαφή µε τη συστηµατική επιστηµονική έρευνα, µε τις δυσκολίες της διαδικασίας µε την οποία δοµείται η ανθρώπινη γνώση. Στο µέλλον θα έχουν αναπτύξει άµυνες απέναντι στην ψευδοεπιστήµη, που αναδεικνύεται σε πρόβληµα του σύγχρονου κόσµου». Μόνο την προηγούµενη χρονιά, το «Παλλάδιο» ήταν κεντρικός συνεργάτης στο Athens Science Festival, συµµετείχε στο πρόγραµµα F1 in Schools, διακρίθηκε στον διαγωνισµό AstroPi της Ευρωπαϊκής Οµοσπονδίας Διαστήµατος και στον διαγωνισµό ροµποτικής First Lego League.
Εκτός από τις επιστηµονικές δράσεις, υπάρχουν και αυτές που καλλιεργούν την εξωστρέφεια, την κοινωνική ευαισθησία, τον εθελοντισµό και την ενασχόληση µε τα προβλήµατα της παγκόσµιας κοινότητας. Διαφορετικές οµάδες παιδιών του «Παλλάδιου» συµµετέχουν σε fora προσοµοίωσης πολιτικής, όπως το Model United Nations, που προσοµοιώνει τη διεθνή πολιτική διπλωµατία, σε διαγωνισµούς ρητορικής και σε κινήσεις εθελοντισµού.
Όλες αυτές οι δράσεις πλαισιώνουν ένα ισχυρό ακαδηµαϊκό πρόγραµµα, ώστε κάθε παιδί να έχει την ευκαιρία να ασχοληθεί µε διαφορετικά αντικείµενα και να αποκτήσει δεξιότητες που θα του χρησιµεύσουν στον διπλό ρόλο του πολίτη και του εργαζοµένου των επόµενων δεκαετιών.
