Νησιωτικότητα, θαλάσσια οικονομία και «γαλάζια» ανάπτυξη σε ένα νομοσχέδιο

Νησιωτικότητα, θαλάσσια οικονομία και «γαλάζια» ανάπτυξη σε ένα νομοσχέδιο

Κατατέθηκε χθες στη Βουλή και συζητείται σήμερα στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής το Σχέδιο Νόμου «Ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στο νησιωτικό χώρο, διατάξεις για συμμόρφωση με υποχρεώσεις διεθνούς ναυσιπλοΐας και την αναβάθμιση Λ.Σ-ΕΛ.ΑΚΤ. και ειδικές ρυθμίσεις για την ψηφιοποίηση και εν γένει ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής ναυτιλίας στη μετα-COVID εποχή.».

Το Σχέδιο Νόμου αναμένεται να περάσει από την Ολομέλεια της Βουλής την ερχόμενη εβδομάδα.

Το τρίπτυχο «Νησιωτικότητα, Θαλάσσια οικονομία, Γαλάζια Ανάπτυξη» αποτελεί το δομικό στοιχείο της Νησιωτικής Πολιτικής που για πρώτη φορά εισάγεται σε θεσμικό κείμενο, κατά τρόπο ολοκληρωμένο, συνεκτικό και ρεαλιστικό, ενώ πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα, σε σχέση τόσο με την ανάπτυξη υποδομών, όσο και με τη νησιωτική επιχειρηματικότητα.

Παράλληλα, μέσα από το νομοσχέδιο προτείνεται η ουσιαστική ενεργοποίηση του Κράτους και αναβάθμιση του εποπτικού ρόλου του Υπ. Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Βασικές καιτονομίες που εισάγονται είναι η Ετήσια ‘Έκθεση Αξιολόγησης Πολιτικών στο Νησιωτικό Χώρο, το Εθνικό Μητρώο Φορέων Θαλάσσιας Οικονομίας. Ειδικό Πρόγραμμα Θεσμικής Ενδυνάμωσης Φορέων της Θαλάσσιας Οικονομίας και Πλατφόρμα Ενιαίας Παρακολούθησης και Τεκμηρίωσης στους τομείς της Εθνικής Στρατηγικής.

Όπως δήλωσε σχετικά χθες ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης, «Πρόκειται για νομοθετική παρέμβαση που αλλάζει τα δεδομένα στην αντίληψη για τη νησιωτικότητα και την αναπτυξιακή πορεία των νησιών μας».

«Η Ελλάδα χρειάζεται μια επίσημη και καλά σχεδιασμένη δημόσια Νησιωτική Πολιτική, με σαφείς στρατηγικούς στόχους, διακριτό Σχέδιο Δράσης και συγκεκριμένα μέσα και εργαλεία για να υλοποιηθεί.

Για πρώτη φορά, οι αποσπασματικές παρεμβάσεις, δίνουν τη θέση τους σε ολιστική στρατηγική προσέγγιση της Νησιωτικής Πολιτικής και της Θαλάσσιας οικονομίας.

Μια στρατηγική που αναγνωρίζει τις εγγενείς χωρικές και περιβαλλοντικές ιδιαιτερότητες, αλλά και τα πολλαπλά πλεονεκτήματα της μοναδικότητας της πολυνησιακής ανάπτυξης και της διακριτής ταυτότητας των νησιών.

Με το 18,7% της συνολικής επιφάνειας του εδάφους της χώρας να αποτελείται από νησιά, στα οποία διαμένει πληθυσμός που αντιστοιχεί στο 15,1% του συνολικού εγχώριου πληθυσμού, ενώ περισσότερο από το 25% του ΑΕΠ της χώρας – με όρους καθαρής παραγόμενης αξίας – προέρχεται από οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τη ναυτιλία, τον τουρισμό και τα συμπληρωματικά αυτών επαγγέλματα.

Μέσω του νομοσχεδίου, επιχειρείται κατάρτιση της Εθνικής Στρατηγικής για την «Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική στο Νησιωτικό Χώρο» ,ενώ μεταξύ των βασικών αρχών του νέου θεσμικού πλαισίου συγκαταλέγονται η άσκηση ειδικής αναπτυξιακής πολιτικής για τα νησιά.

Παράλληλα θέτονται ουσιαστικά οι αναπτυξιακοί στόχοι του Υπουργείου Ναυτιλίας σε συγκεκριμένους τομείς όπως η Λιμενική Πολιτική, η διαχείριση για τις κρίσιμες υποδομές Ενέργειας και διαχείρισης Υδατικών πόρων, την ακτοπλοΐα και τις Θαλάσσιες Μεταφορές, η ενίσχυση της νησιωτικής ανταγωνιστικότητας και επιχειρηματικότητας, η στρατηγική για την προώθηση των Γαλάζιων Επαγγελμάτων καθώς και για την απασχόληση και τις επενδύσεις στη Γαλάζια Οικονομία.

Σημαντική είναι και η πρόβλεψη για την δημιουργία Εθνικής Ενιαίας Πλατφόρμας Λιμενικής Κοινότητας, ένα Ολοκληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα για την ηλεκτρονική  υποβολή δεδομένων  από τους χρήστες  και λοιπούς συναλλασσόμενους  με τους λιμένες της χώρας το οποίο είναι προσβάσιμο μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης. Μέσα από αυτό το κάθε λιμάνι θα έχει το δικό του portal αλλά θα είναι κάτω από την ομπρέλα του Κεντρικού συστήματος. Το σύστημα θα ελέγχει ψηφιακά όλη τη λειτουργία των λιμανιών στο πλαίσιο της ψηφιοποίησής τους. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο νομοσχέδιο

«Στην Πλατφόρμα καταχωρίζονται δεδομένα που αφορούν υπηρεσίες λιμένα και εφοδιαστικής αλυσίδας. Η καταχώρηση τρων δεδομένων αυτών πραγματοποιείται σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, έχει στόχο  την καταγραφή προσφοράς και  ζήτησης των υπηρεσιών αυτών κατά τρόπο ομοιογενή και με τη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας  και διενεργείται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικών διαδικασιών που θεσμοθετούνται ειδικά για τον σκοπό αυτό».

Όσον αφορά τα χρηματοδοτικά εργαλεία και τους μηχανισμούς στήριξης προδιαγράφονται 3 διακριτά χρηματοδοτικά εργαλεία που περιλαμβάνουν αρχικά την χρηματοδότηση Έργων Δημοσίου Χαρακτήρα - Πρόγραμμα ΝΕΑΡΧΟΣ, με βάση το οποίο στο πλαίσιο υλοποίησης δράσεων της Εθνικής Στρατηγικής, οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης δύνανται να συνομολογούν επενδυτικά δάνεια με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τη χρηματοδότηση έργων δημοσίου χαρακτήρα («Πρόγραμμα Νέαρχος»).

Το Πρόγραμμα Νησιωτικής Επιχειρηματικότητας περιλαμβάνει μίγμα χρηματοδοτικών εργαλείων και μηχανισμών και στοχεύει στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη της νησιωτικής οικονομίας, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση των ατελειών της αγοράς, των σοβαρών διαταραχών λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης, αλλά και των ειδικών συνθηκών και χαρακτηριστικών του νησιώτη επιχειρηματία. .

Τέλος, παρέχεται η δυνατότητα να συσταθεί ταμείο χαρτοφυλακίου για τη χρηματοδότηση δράσεων για την ανάπτυξη και προώθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον τομέα της θαλάσσιας οικονομίας και ιδίως στον τομέα της Γαλάζιας Οικονομίας, όπως ορίζεται στην ενωσιακή νομοθεσία, καθώς και στους τομείς ναυτιλιακής τεχνολογίας, του ναυτιλιακού ή/ και ναυπηγικού εξοπλισμού, ανάπτυξης εφαρμογών και χρήση τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) στους ανωτέρω τομείς.