Μόνο το ευρωομόλογο μπορεί να αντιμετωπίσει την κρίση
Παναγιώτης Λιαργκόβας

Μόνο το ευρωομόλογο μπορεί να αντιμετωπίσει την κρίση

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια ασύμμετρη απειλή, πλήττονται όλοι, φτωχοί και πλούσιοι και από την στιγμή που δεν υπάρχει ηθικός κίνδυνος, μόνο ένα ευρωομολόγο μπορεί να είναι η απάντηση στην κρίση, επισημαίνει στο liberal.gr ενόψει του σημερινού Eurogroup ο επικεφαλής του ΚΕΠΕ Παναγιώτης Λιαργκόβας.

Εκτιμά ότι ακόμη και αν επέλθει συμβιβασμός, εφόσον αυτός βασιστει στο σενάριο άντλησης κεφαλαίων από τον ESM, έστω με χαλαρούς όρους, δεν θα καταφέρει να στείλει το απαραίτητο μήνυμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, παρά θα θέσει υπό αμφισβητηση το αξιακό σύστημα της ΕΕ με κίνδυνο να αυξηθεί ο ευρωσκεπτικισμός.

Εκτιμά επίσης ότι οι αγορές δεν θα δεχτούν μια τέτοιου είδους συμφωνία, θα συνεχίσουν να πιεζουν για κάτι μεγαλύτερο, ενώ εκφράζει σοβαρούς φόβους για την επόμενη ημέρα της Ευρώπης, εκείνη που θα ξημερώσει με ανεργία και κατεστραμμένες οικονομίες.

”Εάν τα μέτρα της ΕΕ αυξήσουν το εθνικό χρέος (κάτι που αναμένεται), θα είμαστε αναγκασμένοι να εφαρμόσουμε λιτότητα για να μειώσουμε το χρέος μας. Πώς όμως θα συμβιβαστεί αυτό με την αναγκαία αύξηση των δημοσίων δαπανών;”, είναι το ερώτημα που θέτει ο κ. Λιαργκόβας.

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

Εκτιμάτε ότι θα υπάρξει τελικά συμφωνία στο σημερινό Eurogroup ή θα παραπεμφθεί για την Σύνοδο Κορυφής; 

Νομίζω ότι πλέον δεν έχει και τόση μεγάλη σημασία αυτό. Το ότι συζητούσαν επί 16 ώρες μεταξύ Τρίτης και Τετάρτης δείχνει ότι υπάρχει η βούληση για να επιτευχθεί μια συμφωνία. Δυστυχώς, δείχνει επίσης ότι η οποιαδήποτε συμφωνία θα είναι κατώτερη των περιστάσεων. 

Ένα τέτοιο πακέτο, όπως η πρόταση Σεντένο, ενός ESM με light όρους, σαν αυτό που βρίσκεται στο τραπέζι, εφόσον το μπλοκ του Βορρά συμβιβαστεί με εκείνο του Νότου, αρκεί για να αντιμετωπιστεί η κρίση; Και αν όχι, γιατί; 

Όχι, δεν είναι αρκετό. Θα περίμενα μια πιο ξεκάθαρη και πιο γενναία έκφραση της κοινοτικής αλληλεγγύης. Θα θέσει υπό αμφισβήτηση το αξιακό σύστημα της ΕΕ στο οποίο στηρίχθηκε η ύπαρξη της ΕΕ και το οποίο θα αποδειχθεί εύθραυστο, αδύναμο, ανίσχυρο χωρίς ουσιαστικό υπόβαθρο. Θα δοθεί η εντύπωση ότι ο νέος εχθρός αποδομεί αυτό το αξιακό σύστημα  και αφήνει μόνα τους τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ έριξαν στον αγώνα για την αντιμετώπιση του ιού και την κοινωνική συνοχή πάνω από δυο τρις δολάρια. Ο κίνδυνος είναι να αυξηθεί ο ευρωσκεπτικισμός αφού θα έχει ξεφτίσει στα μάτια των πολιτών η ευρωπαϊκή στήριξη και αλληλεγγύη.

Το ερώτημα είναι οι αγορές θα δεχτούν μια λύση σαν αυτή που φαίνεται ότι συζητείται; ‘Η μήπως με την στάση τους “πιέσουν” για κάτι μεγαλύτερο, δηλαδή σε τέτοιο βαθμό ώστε να αναγκάσουν το μπλοκ του Βορρά να αλλάξει γνώμη;

Οι αγορές δεν θα το δεχτούν. Και θα πιέζουν συνεχώς για κάτι μεγαλύτερο. Δεν είμαι όμως σίγουρος ότι θα αλλάξουν γνώμη οι χώρες του Βορρά. Είναι προσκολλημένες σε μια αντίληψη όπου σε ένα κοινό πρόβλημα ο καθένας από μόνος του έχει την ευθύνη για την λύση.  

Το ρωτώ γιατί ακόμη και μέσα στην Γερμανία υπάρχουν πολλές φωνές ότι είναι τέτοια η κρίση, ώστε μόνο ένα "κορονομόλογο", το οποίο θα αφορούσε αποκλειστικά στην παρούσα συγκυρία και δεν θα ήταν μόνιμο, θα έδινε την λύση…

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να σταθεί με αξιώσεις απέναντι στον ιστορικό της ρόλο. Αντιμετωπίζει μια συμμετρική απειλή. Πλήττονται όλοι, φτωχοί και πλούσιοι. Δεν υπάρχει ηθικός κίνδυνος, όπως υπήρχε στην αντιμετώπιση της προηγούμενης οικονομικής κρίσης. Σε μια τέτοια περίπτωση, η απάντηση θα πρέπει να είναι καθαρά ευρωπαϊκή. Και μόνο ένα ευρωομόλογο μπορεί να το εξασφαλίσει αυτό.

Το ένα ερώτημα αφορά τη στήριξη της οικονομίας στην διάρκεια της κρίσης. Το άλλο ερώτημα αφορά την επόμενη ημέρα. Πρόσφατες εκθέσεις προβλέπουν ότι το χρέος της Ιταλίας θα εκτιναχθεί στο 160% του ΑΕΠ. Στην πράξη αυτό δεν σημαίνει ότι η Ιταλία θα βρεθεί την επόμενη ημέρα αντιμέτωπη με τις αγορές με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την δυνατότητα δανεισμού της; 

Στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης δεν υφίσταται πρόβλημα χρηματοδότησης των άμεσων δαπανών των κυβερνήσεων. Η ΕΚΤ μέσω του έκτακτου προγράμματος (PEPP) θα αγοράσει όσα κρατικά ομόλογα χρειαστεί για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Το μεγάλο πρόβλημα αφορά την επόμενη μέρα. Το 2020 θα αφήσει πίσω ανεργία και κατεστραμμένες οικονομίες. Θα χρειαστούν υψηλές δαπάνες, μεγάλες επενδύσεις, δημοσιονομικά ελλείμματα για αρκετά χρόνια, για την ανοικοδόμηση. Πώς θα συνυπάρξουν αυτά με τη δημοσιονομική λιτότητα που θα επιβάλλουν τα τεράστια επίπεδα δημόσιου χρέους, στις οικονομίες του Νότου, π.χ. στην Ιταλία, που ήδη στερούνται δημοσιονομικού χώρου;

Εντέλει με τα κεφάλαια σαν αυτά που ακούμε ότι βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης θα ανακοπεί η αύξηση της ανεργίας ή θα δούμε νέες στρατιές ανέργων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα;   

Η Ευρωζώνη είναι μόνο μια νομισματική ένωση. Απέχει ακόμη πολύ από το να είναι και οικονομική. Σήμερα έχει μια ιστορική ευκαιρία να προχωρήσει και να κάνει το άλμα προς αυτή την κατεύθυνση μέσω του εωρωομολόγου. Στην μετά κορωνοϊό εποχή θα απαιτηθούν περισσότερες δημόσιες δαπάνες για την επούλωση των τραυμάτων και την μείωση της ανεργίας. Εάν τα μέτρα της ΕΕ αυξάνουν το εθνικό χρέος (κάτι που αναμένεται), θα είμαστε αναγκασμένοι να εφαρμόσουμε λιτότητα για να μειώσουμε το χρέος μας. Πώς όμως θα συμβιβαστεί αυτό με την αναγκαία αύξηση των δημοσίων δαπανών;