Μέτρα… έκτακτης ανάγκης εξετάζει ξανά ο Ντράγκι

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Πριν ακόμη… στεγνώσει το μελάνι της υπογραφής του Μάριο Ντράγκι για το επίσημο τέλος του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, ο Ιταλός έχει, σύμφωνα με πληροφορίες, δεχθεί ήδη εισηγήσεις για να εξετάσει νέα μέτρα ενίσχυσης της ευρωπαϊκής οικονομίας και των τραπεζών καθώς οι φόβοι για την κατάσταση στην Ιταλία και το «φάντασμα» της απότομης επιβράδυνσης της ευρωπαϊκής οικονομίας στοιχειώνουν τις αγορές.

Στο μεταξύ, ο πονοκέφαλος των NPEs σε Ελλάδα και Ιταλία δεν περνάει… με παυσίπονα και ο Ντράγκι γνωρίζει ότι ο συμπατριώτης του Αντρέα Ένρια, που ανέλαβε τα ηνία του SSM, θα πρέπει να βρει, σε συνεργασία με την Κομισιόν, μία φόρμουλα που δεν θα μεταθέτει την οριστική επίλυση του προβλήματος αλλά θα δίνει λύση χωρίς «ατυχήματα».

Αν και είναι ακόμη πάρα πολύ νωρίς για να εξεταστεί σοβαρά από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ μια ευρεία βεντάλια διευκολύνσεων, πηγές με γνώση των διεργασιών αναφέρουν στο liberal.gr ότι στη Φρανκφούρτη προετοιμάζεται το έδαφος για να εγκριθεί ένα νέο «δώρο» για τις τράπεζες, και κυρίως τις ιταλικές, μετά και τις δραματικές εξελίξεις με την Banca Carige.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές η πιθανότητα εκ νέου χρήσης των φθηνών και μακροπρόθεσμων δανείων, γνωστών και ως TLTRO (Στοχευμένες Πράξεις Πιο Μακροπρόθεσμης Αναχρηματοδότησης), έχει επανέλθει στο προσκήνιο μετά τα πολύ σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός κλάδος της Ιταλίας. Σε αυτό το πλαίσιο, στην ΕΚΤ ήδη συζητούν την ανανέωση των TLTRO που έχουν λάβει οι ιταλικές τράπεζες – περισσότερο από άλλες χώρες του Νότου – και τα οποία λήγουν μέσα στο 2019.

Για μία ακόμη φορά, η ΕΚΤ χωρίζεται στα δύο καθώς οι χώρες του Νότου ζητούν μια πιο ήπια αντιμετώπιση σε όλα τα επίπεδα – μεταξύ των οποίων και τα «κόκκινα» δάνεια - ενώ οι χώρες που συνθέτουν τον γερμανικό πυρήνα διατηρούν σκληρή στάση. Από τη μία πλευρά είναι ο Ιταλός, Ιγκνάσιο Βίσκο, ο Γάλλος Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, ο δικός μας Γιάννης Στουρνάρας, ο Πορτογάλος Κάρλος Κόστα και ο Ισπανός Πάμπλο Ερνάντες ντε Κος. Στην… αντίπερα όχθη, βρίσκονται ο Γερμανός Γενς Βάιντμαν, ο Ολλανδός Κλάας Νοτ και ο Φινλανδός Όλι Ρεν.

Παρά την άτυπη κόντρα, ο Ντράγκι δεν θέλει σε καμία περίπτωση να λήξει η θητεία του με κρίση και είναι πολύ προσεκτικός σε κάθε του κίνηση. Τα πρόσφατα στοιχεία που έδειξαν πτώση της βιομηχανικής παραγωγής στη Γερμανία και οι… υπόνοιες των αναλυτών ακόμη και για ύφεση στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, φαίνεται πως έχουν ήδη προκαλέσει τρόμο σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη. Διότι αφενός μία τέτοια εξέλιξη θα είχε αντίκτυπο σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία και αφετέρου όλοι γνωρίζουν πως η φαρέτρα του Ντράγκι έχει αδειάσει επικίνδυνα.

Τι θα συμβεί, λοιπόν, αν οι συνθήκες επιδεινωθούν περαιτέρω και η «κατηφόρα» των τελευταίων μηνών εξελιχθεί σε… μόνιμη οικονομική επιβράδυνση; Τα άσχημα νέα για την ευρωπαϊκή οικονομία φαίνεται πως είχαν φτάσει πρώτα στην ΕΚΤ, πριν ανακοινωθούν. Σύμφωνα με τα πρακτικά της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου τον περασμένο Δεκέμβριο, εκφράστηκαν σοβαρές ανησυχίες για τους κινδύνους που απειλούν τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ευρωζώνης. Μάλιστα, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου βρέθηκαν κοντά στο να αλλάξουν την αξιολόγησή τους για τους κινδύνους, δίνοντας αρνητικά χροιά σε σύγκριση με την κατάσταση των τελευταίων μηνών.

Είναι ενδεικτικό, ότι το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης στην ΕΚΤ αφορούσε τους κινδύνους που οφείλονται σε γεωπολιτικούς παράγοντες, στην απειλή του προστατευτισμού, στα προβλήματα των αναδυόμενων αγορών και στην μεταβλητότητα των αγορών. Μετά τα άκρως αρνητικά στοιχεία για τον δείκτη οικονομικού κλίματος και τον δείκτη PMI, που είδαν το φως της δημοσιότητας μετά τη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, θα είναι πολύ σημαντική η συνεδρίαση στις 24 Ιανουαρίου στη Φρανκφούρτη.

Αν, μάλιστα, κρίνουμε από τις δηλώσεις του Γάλλου κεντρικού τραπεζίτη – και υποψήφιου διαδόχου του Ντράγκι – Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να προχωρήσει σε αντιστροφή της πολιτικής της μέσω μίας σταδιακής και ρεαλιστικής προσέγγιση, η διελκυστίνδα μεταξύ των χωρών του Νότου και του πυρήνα της Ευρωζώνης καλά κρατεί. Οι επόμενοι μήνες θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι τόσο λόγω των ευρωεκλογών όσο και της κούρσας διαδοχής του Ντράγκι η οποία έχει ήδη ξεκινήσει.

Η πεποίθηση που επικρατεί στην ΕΚΤ είναι ότι η αβεβαιότητα έχει ενισχυθεί και παρά το γεγονός ότι η νευρικότητα στην αγορά ομολόγων της Ευρωζώνης έχει ελαφρώς περιοριστεί, οι κίνδυνοι αλλάζουν συνεχώς… προέλευση, κάνοντας ακόμη πιο δύσκολα τα πράγματα. Συγκεκριμένα, ορισμένα μέλη τονίζουν ότι η κατάσταση παραμένει ρευστή και είναι τόσες πολλές οι εστίες αβεβαιότητες που κάθε φορά ένας άλλος κίνδυνος προκαλεί αναταράξεις, συντηρώντας σε πολύ υψηλό επίπεδο την αβεβαιότητα.